Τίλιο ή φλαμούρι

Ιθαγενές φυτό της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Τα άνθη του χρησιμοποιούνται σε ηρεμιστικά μίγματα και σε καταπραϋντικές λοσιόν και στους καρπούς του αποδίδονται πολλές ωφέλιμες ιδιότητες. Τα άνθη συλλέγονται στα μέσα του καλοκαιριού (μαζί με τα σέπαλα) και χρησιμοποιούνται για την παρασκευή χαλαρωτικών αφεψημάτων. Το φθινόπωρο εμφανίζονται οι χαρακτηριστικοί πράσινοι σφαιρικοί καρποί, που από ορισμένους βοτανολόγους θεωρούνται ακόμα πιο δραστικοί. Περιέχει φλαβονοειδή, τανίνες και καφεϊκό οξύ. Πρόκειται για μεγάλο, ψηλό και όμορφο δέντρο που χρησιμοποιείται και ως διακοσμητικό σε δενδροφυτεύσεις, όπως στη διάσημη 'Λεωφόρο των Φλαμουριών' ('Unter den Linden') που οδηγεί στη Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο.

Τίλιο και οι ευεργητικές του ιδιότητες 

Ηρεμιστικό, χαλαρωτικό

Καταπολεμά την υπερένταση και το άγχος. Μπορεί να δράσει ως ελαφρύ υπνωτικό σε νευρασθενικούς, υστερικούς και υποχονδριακούς ασθενείς.

Σπασμολυτικό

Ανακουφίζει από το πονοκέφαλο, το κρυολόγημα, το βήχα και τη ρινική καταρροή. Βοηθά στις ημικρανίες και στους νευρικούς εμετούς.

Εφιδρωτικό

Δρα ως ήπιο αντιπυρετικό.

Διουρητικό

Διαλύει το ουρικό οξύ και γι' αυτό χρησιμοποιείται στα αρθριτικά, στους ρευματισμούς και στην ουρική αρθρίτιδα. Έχει καλά αποτελέσματα κατά της ουρίας των διαβητικών.

Άλλες δράσεις

Συνεργεί κατά της υδρωπικίας, κυστίτιδας, δυσκοιλιότητας, δυσπεψίας, στην απόφραξη της σπλήνας αλλά και του ήπατος. Θεωρείται ότι συμβάλλει στην διάλυση των πετρών στα νεφρά. Καταπολεμά τα αέρια της κοιλιάς. Χρησιμοποιείται στην ισχιαλγία και στο λουμπάγκο.

Σε εξωτερική χρήση

Το αφέψημα του λειαίνει τις ρυτίδες του προσώπου και τις φακίδες. Πλύση με αυτό των μαλλιών, τα τονώνει και βοηθά στην ανάπτυξή τους. Μπάνιο με το αφέψημα βοηθά στους παιδικούς σπασμούς και στην κόπωση.

Υπάρχουν παρενέργειες;

• Το τίλιο έχει διουρητικές ιδιότητες και γι' αυτό σε ασθενείς που λαμβάνουν ήδη διουρητική αγωγή, δύναται να αυξήσει τον κίνδυνο αφυδάτωσης.
• Το τίλιο δύναται να αυξήσει τη συγκέντρωση του λιθίου (Lithium Li) στο αίμα.

Πώς μπορούμε να το εντάξουμε στη διατροφή;

• Ως έγχυμα, συνδυάζεται άριστα με το χαμομήλι και το μελισσόχορτο
• Ως παιδικό αφέψημα, στα πρώτα στάδια παιδικών λοιμώξεων, όπως η ανεμοβλογιά
• Ως βάμμα
• Τους καρπούς, διατηρημένους σε ξύδι και αλάτι (όπως την κάπαρη)

Λίγα ιστορικά στοιχεία

Το τίλιο χρησιμοποιήθηκε ευρέως από την Ελληνορωμαϊκή εποχή έως και τον Μεσαίωνα. Ο Διοσκουρίδης κατέγραψε ότι το κατάπλασμά του θεραπεύει τα δαγκώματα των φιδιών και ο Πλίνιος συμπλήρωσε ότι 'τα φίδια δε τολμούν να πλησιάσουν ούτε τη σκιά του δέντρου'. Σύμφωνα με λαϊκές δοξασίες του Μεσαίωνα, 'όποιος κοιμόταν κάτω από τη φλαμουριά μεταφερόταν στη Γη των νεραϊδών'. Το 1940 κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου όπου οι λαοί υπέφεραν από ασιτία, ήταν διαδεδομένο το 'πράσινο αλεύρι' από το οποίο φτιαχνόταν το ψωμί για το 'Δελτίο'. Το 'πράσινο αλεύρι' φτιαχνόταν από κοπανισμένα ξηρά φύλλα τίλιου, κριθάρι και καλαμποκάλευρο. Το τσάι τίλιου είναι ιδιαίτερα δημοφιλές μέχρι και σήμερα στη Γαλλία, όπου χρησιμοποιείται επίσης στη μαγειρική ως συστατικό ποτών και εδεσμάτων.