Λεξικό Διατροφής

Τζίντζερ (Πιπερόριζα)

της Ξένιας-Μαρίας Παπαναστασίου & της Χριστίνας Φοντόρ & της Μαρίας Σκουρολιάκου
03 Ιανουαρίου 2017
84174 Προβολές
4 λεπτά να διαβαστεί
ginger kai ginger se skonh

Photo source: www.bigstockphoto.com

Το τζίντζερ ή πιπερόριζα έχει τις ρίζες του στην Ανατολή. Οι Ινδοί και οι Κινέζοι το χρησιμοποιούσαν εδώ και χιλιάδες χρόνια όχι μόνο στην κουζίνα τους, αλλά και για τις πολλαπλές φαρμακευτικές του ιδιότητες, όπως η ναυτία και ο στομαχόπονος. Το ενεργό συστατικό του τζίντζερ είναι η τζιντζερόλη, στην οποία αποδίδεται η χαρακτηριστική πικάντικη και ταυτόχρονα πιπεράτη γεύση του ενώ στα φαγητά δίνει ένα υπέροχο άρωμα.

Ποια η διατροφική αξία του τζίντζερ;

Θρεπτικά συστατικά Ανά 100γρ.
Ενέργεια 80kcal
Λιπαρά 0,75 g
Υδατάνθρακες 18 g
Πρωτεΐνες 1,82 g
Φυτικές ίνες 2 g
Ασβέστιο 16 mg
Μαγνήσιο 43 mg
Νάτριο 13 mg
Κάλιο 415 mg
Ψευδάργυρος 0,34 mg
Βιταμίνη C 5 mg

Το τζίντζερ έχει μεγάλη θρεπτική αξία, αποτελείται από σχεδόν 80% νερό ανά 100γρ. και είναι πλούσιο σε πολλά φυτοχημικά συστατικά, στα οποία οφείλονται οι ευεργετικές του δράσεις στην υγεία.

Ποια τα συστατικά του;

Συστατικά του φυτού είναι υδατάνθρακες με το άμυλο ως  κυριότερο συστατικό, διάφορα λιπίδια (π.χ. παλμιτικό,ελαϊκό,λινελαϊκό, καπρικό, στεατικό, λινολενικό, αραχιδικό, τριγλυκερίδια, φωσφατιδικό οξύ, λεκιθίνες, ginger-γλυκολιπίδια Α,Β και C), επίσης, περιέχει ελαιορητίνες, ομόλογα τζιντζερόλης, συμπεριλαμβανομένων των παραγώγων με πλάγια μεθυλική αλυσίδα, τα ομόλογα shogaol που είναι προϊόντα αφυδάτωσης των ελαίων της πιπερόριζας, τζιντζερόνη (προϊόν υποβάθμισης των τζιντζερολών) κ.α. Τα αιθέρια έλαια που περιέχονται στην πιπερόριζα είναι β- βισαβολένιο και τζιντζιμπερένιο, τζιντζιβερόλη, τζιντζιβερενόλη,  α-κουρκουμένιο, β-σεσκιφελλανδρένιο, β-σεσκιφελλανδρόλη (cis και trans) και πολυάριθμοι μονοτερπενικοί υδρογονάνθρακες, αλκοόλες και αλδεϋδες.

Αλλα συστατικά του φυτού είναι διάφορα αμινοξέα (π.χ.αργινίνη, ασπαρτικό οξύ, κυστεϊνη, γλυκίνη, ισολευκίνη, λευκίνη, σερίνη, θρεονίνη και βαλίνη), πρωτεΐνες, ρητίνες, διτερπένια (γαλανολακτόνη), βιταμίνες, ειδικά νικοτινικό οξύ(νιασίνη) και βιταμίνη Α και ανόργανα στοιχεία.

Ποια τα οφέλη του τζίντζερ στην υγεία μας;

Ανακουφίζει από την ναυτία και τον έμετο

Ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι πλήρως γνωστός ακόμα, αλλά σύμφωνα με μελέτες πιθανόν να οφείλεται στις ανταγωνιστικές επιδράσεις των φυτοχημικών συστατικών που υπάρχουν στο τζίντζερ με κάποιους σεροτονεργικούς και χοληνεργικούς υποδοχείς.

Ανακουφίζει από την ναυτία που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη

Σύμφωνα με σχετική έρευνα σε εγκύους βρέθηκε ότι η κατανάλωση 1γρ. τζίντζερ την ημέρα για τουλάχιστον 4 ημέρες είναι μια αποτελεσματική μη φαρμακολογική λύση για την θεραπεία της ναυτίας στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης χωρίς να έχει καμία παρενέργεια.

Ανακουφίζει από τα συμπτώματα της ναυτίας που προκαλεί η χημειοθεραπεία

Σύμφωνα με μελέτες, η κατανάλωση πιπερόριζας μειώνει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της ναυτίας, αλλά όχι τον έμετο, κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας.

Διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες & ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα

Η ρίζα τζίντζερ περιέχει πλήθος αντι-ιικών ενώσεων που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα του κρυολογήματος και της γρίπης. Όταν καταναλωθεί, ζεσταίνει το σώμα χάρη στην τζιντζερόλη, με αποτέλεσμα την ταχύτερη αντιμετώπιση του κρυολογήματος. Επίσης, η κατανάλωσή του ανακουφίζει από την δυσφορία του στομάχου, μειώνει τον πόνο, τον πυρετό και καταστέλλει το βήχα.

Μειώνει τον όγκο του αίματος στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως

Σύμφωνα με μελέτη, στην οποία πήραν μέρος γυναίκες με μεγάλη απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου τους, βρέθηκε ότι στην ομάδα των γυναικών που κατανάλωναν συστηματικά πιπερόριζα μειώθηκε σημαντικά ο όγκος του αίματος σε σχέση με την ομάδα των γυναικών που δεν κατανάλωναν καθόλου πιπερόριζα.

Μειώνει την ναυτία που σχετίζεται με την κίνηση

Σε μια μελέτη όπου συμμετείχαν 36 άτομα ιδιαίτερα ευαίσθητα στις απότομες κινήσεις διαπιστώθηκε ότι τα μισά από τα άτομα που έλαβαν κάψουλα τζίντζερ είχαν λιγότερα επεισόδια ναυτίας σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Σε παρόμοια μελέτη από Δανούς επιστήμονες, οι οποίοι εξέτασαν 80 Ναυτικούς Δοκίμους επιρρεπείς στην ναυτία, διαπιστώθηκε ότι εκείνοι που είχαν λάβει 1γρ. σκόνης τζίντζερ υπέφεραν λιγότερο από τα συμπτώματα της ναυτίας σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν λάβει σκόνη τζίντζερ.

Βοηθάει στην ρύθμιση του σωματικού βάρους

Χάρη στο συστατικό του, την τζιντζερόλη, το τζίντζερ δημιουργεί ένα αίσθημα ζεστασιάς αυξάνοντας έτσι τον μεταβολισμό, αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος και δίνει αρκετή ενέργεια. Δρα δηλαδή παρόμοια με την καψαϊκίνη που βρίσκεται στις καυτερές κόκκινες πιπεριές. Όλα αυτά φυσικά στα πλαίσια ενός ισορροπημένου διαιτολογίου.

Ρυθμίζει τη χοληστερόλη και το σάκχαρο του αίματος

Σε μελέτη όπου πήραν μέρος ασθενείς με υπερλιπιδαιμία, υπήρχε σημαντική μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα μετά από συστηματική χορήγηση κάψουλας τζίντζερ σε σχέση με τους ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Βοηθά στη μείωση των αρθριτικών ενοχλήσεων

Σε πρόσφατη έρευνα, η καθημερινή χορήγηση τζίντζερ μείωσε σημαντικά τον πόνο των ασθενών που έπασχαν από οστεοαρθρίτιδα και βελτίωσε την κινητικότητά τους. Επιπλέον, η ομάδα των ασθενών που έλαβαν τζίντζερ είχαν τις διπλάσιες πιθανότητες να διακόψουν τη θεραπεία που ακολουθούσαν για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου σε σχέση με εκείνους τους ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Παρόμοια αποτελέσματα είχαν διαπιστωθεί και σε παλαιότερη έρευνα, όπου έλαβαν μέρος ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα και πόνο στο γόνατο.

Διαθέτει αντικαρκινικές ιδιότητες

Οι αντικαρκινικές ιδιότητες της πιπερόριζας οφείλονται στην παρουσία ορισμένων συστατικών της, όπως η 6-τζιντζερόλη και 6-παραδόλη, καθώς και σε κάποια άλλα φυτοχημικά συστατικά όπως η τζιντζερόνη.

10 logoi ginger

Προφυλάξεις

Η πιπερόρριζα αναφέρεται ότι έχει καρδιοτονωτική και αντιαιμοπεταλική δράση in vitro και υπογλυκαιμική δράση σε μελέτες in vivo. Οι υπερβολικές δόσεις μπορούν επομένως να επηρρεάσουν την υπάρχουσα καρδιακή, αντιδιαβητική ή αντιπηκτική θεραπεία. Ένα πτητικό συστατικό, η σ-σογκόλη, αναφέρεται ότι έχει επιπτώσεις στην πίεση του αίματος (αρχικά μείωση και κατόπιν αύξηση) in vivo.

Εγκυμοσύνη και θηλασμός  

Η πιπερόρριζα αναφέρεται ότι δρα ως αμβλωτικό και ότι εμφανίζει διεγερτική δράση στην μήτρα. Δόσεις πιπερόρριζας που υπερβαίνουν πολύ τα ποσά που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα, δεν πρέπει να λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ή του θηλασμού.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Καμία ανεπιθύμητη ενέργεια δεν έχει τεκμηριωθεί για την πιπερόρριζα. Το έλαιο της δε φαίνεται  να  είναι ερεθιστικό, ή να προκαλεί ευαισθησία, αν και μπορεί να εμφανιστεί δερματίτιδα σε υπερευαίσθητα άτομα. Η φωτοτοξικότητα από τα έλαια της πιπερόριζας  δεν θεωρείται σημαντική. Το έλαιο της φαίνεται να είναι χαμηλής τοξικότητας και αναφέρεται ότι  οι μέγιστη τιμές  LD50  (σε ποντίκια από το στόμα, σε κουνέλια από το δέρμα)  υπερβαίνουν τα 5 γ/kg ΣΒ.

Η μεταλλαξιογόνος δράση έχει αποδειχθεί για ένα αιθανολικό εκχύλισμα πιπερόριζας, με ζιγγερόλη και σογκόλη στη Salmonella typhimurium. Η ζιγγερόνη  βρέθηκε ότι δεν είναι μεταλλαξιογόνος. Ο χυμός της πιπερόρριζας αναφέρεται ότι επιδεικνύει αντιμεταλλαξιογόνο δράση, ενώ μεταλλαξιογόνος δράση έχει περιγραφεί για την 6-ζιγγερόλη, παρουσία γνωστών χημικών μεταλλαξιογόνων. Αναφέρθηκε ότι συγκεκριμένα μεταλλαξιογόνα μπορούν να ενεργοποιήσουν τη δραστηριότητα της 6- ζιγγερόλης με αποτέλεσμα να μην καταστέλλεται  από τα αντιμεταλλαξιογόνα συστατικά που υπάρχουν στον χυμό.

Αλληλεπιδράσεις

Υπερβολικές δόσεις πιπερόρριζας μπορούν να επηρρεάσουν την υπάρχουσα καρδιακή, αντιδιαβητική, ή αντιπηκτική θεραπεία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Alizadeh-Navaei R., Roozbeh F., Mehrdad S., Pouramir M., Jalali F., Moghadamnia A., Investigation of the effect of ginger on the lipid levels, Saudi Med J, (2008), Vol. 29, 9, 1280-1284

Altman R.D., Marcussen K.C., Effects of a Ginger Extract on Knee Pain in Patients With Osteoarthritis, ARTHRITIS & RHEUMATISM, Vol. 44, No. 11, (2001), 2531–2538

Bartels Ε.Μ., Folmer V.N., Bliddal H., Altman R.D., Juhl C., Tarp S., Zhang W., Christensen R., Efficacy and safety of ginger in osteoarthritis patients: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials, Osteoarthritis and Cartilage, 23 (2015), 13-21

Kalra M., Khatak M., Khatak S., Cold And Flu: Conventional vs Botanical & Nutritional Therapy, Int. J. Drug Dev. & Res., (2011), 3 (1), 314-327

Ernst E., Pittler M.H., Efficacy of ginger for nausea and vomiting: a systematic review of randomized clinical trials, Br J Anaesth, (2000), 84, 367-71

Thomson M., Corbin R., Leung L., Effects of Ginger for Nausea and Vomiting in Early Pregnancy: A Meta-Analysis, J Am Board Fam Med (2014),27, 115–122

Lien H., Sun W., Chen Y., Kim H., Hasler W., Owyang C., Effects of ginger on motion sickness and gastric slowwave dysrhythmias induced by circular vection, Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 284, (2003), 481–489

Kashefi F., Khajegei M., Alavinia M., Golmakani E., Asili J., Effect of ginger (Zingiber officinale) on Heavy Menstrual Bleeding: A Placebo-Controlled, Randomized Clinical Trial, Phytotherapy Research, 29, (2015), 114-119

Yekta Z.P., Ebrahimi S.M., Madani H., Ginger as a miracle against chemotherapy-induced vomiting, Iran J Nurs Midwifery Res., (2012), 5, 325-329

https://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/2969?manu=&fgcd=&ds=

Ξένια - Μαρία Παπαναστασίου
Ξένια - Μαρία Παπαναστασίου Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.
Χριστίνα Φοντόρ
Χριστίνα Φοντόρ Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

H Χριστίνα Φοντόρ πτυχιούχος της Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, με επιπλέον σπουδές στην Ψυχοσωματική θεραπεία. Διατηρεί Διαιτολογικό Γραφείο στην Αργυρούπολη όπου, καθημερινά, έρχεται σε επαφή με ανθρώπους παρέχοντας τους εξατομικευμένες διατολογικές υπηρεσίες. Συγγραφέας του βιβλίου "Stop στην Παιδική Παχυσαρκία - Η γενιά του Χ-Large" των εκδόσεων medNutrition.

Μαρία Σκουρολιάκου
Μαρία Σκουρολιάκου Λέκτορας Εντερικής και Παρεντερικής Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο,Κλινική Φαρμακοποιός, Επιστημονική Σύμβουλος Κέντρου Διατροφικής Υποστήριξης και Διαιτολογίας, μαιευτήριο ΙΑΣΩ