Οι γευστικές και κατά συνέπεια διατροφικές προτιμήσεις επηρεάζονται ισχυρά από την πρώιμη έκθεση και τη μάθηση που αρχίζει στη μήτρα και συνεχίζεται κατά τη βρεφική ηλικία. Αυτές οι πρώιμες εμπειρίες καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις μετέπειτα διατροφικές επιλογές του ατόμου. Η προτίμηση για συγκεκριμένες γεύσεις καθορίζεται από:
- Εγγενείς παράγοντες
- Περιβαλλοντικές επιδράσεις
- Μάθηση
- Αλληλεπιδράσεις αυτών.
Κατεβάστε Δωρεάν: Ζωγραφίζοντας… Το Διατροφονήσι! [PDF]
Που οφείλεται η τάση για γλυκιά γευση;
Από τη γέννηση ακόμη, και πριν το βρέφος δεχτεί την επιρροή του περιβάλλοντός του, φαίνεται να έχει εγγενή προτίμηση για τη γλυκιά γεύση και αποστροφή προς την πικρή. Αυτό αντανακλά μία εξελικτική απόκριση, απαραίτητη για την επιβίωση, καθώς η γλυκιά γεύση αντιστοιχεί συνήθως σε καλές πηγές ενέργειας (θερμίδων), ενώ η πικρή γεύση συνδέεται με επιβλαβή ή και πιθανώς τοξικά τρόφιμα/ φυτά. Αυτές οι έμφυτες τάσεις, ωστόσο μπορούν να τροποποιηθούν από προ- και μεταγεννητικές εμπειρίες.
Προγεννητικές εμπειρίες σχετικές με τη γεύση των τροφίμων, μεταδίδονται από τη διατροφή της μητέρας στο αμνιακό υγρό, οδηγώντας σε μεγαλύτερη αποδοχή και προτίμηση αυτών των τροφίμων κατά τη διάρκεια του απογαλακτισμού. Από μελέτη φάνηκε ότι τα βρέφη των οποίων οι μητέρες έπιναν χυμό καρότου κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου της κύησης παρουσίαζαν προτίμηση στη γεύση του καρότου σε σύγκριση με τα βρέφη των οποίων οι μητέρες δεν έπιναν χυμό καρότου ή δεν έτρωγαν καρότα.
Πώς ο θηλασμός επηρεάζει τις γευστικές προτιμήσεις;
Στην περίοδο του θηλασμού, η έκθεση σε γεύσεις που μεταφέρονται μέσω του μητρικού γάλακτος μπορεί να επηρεάσουν τις γευστικές προτιμήσεις και την αποδοχή τροφίμων από τα νήπια. Σε μελέτη παρατηρήθηκε ότι τα βρέφη που θηλάζουν έχουν μεγαλύτερη αποδοχή σε τρόφιμα συγκριτικά με τα βρέφη που κατανάλωναν φόρμουλα. Τα βρέφη των οποίων οι μητέρες κατανάλωναν φρούτα και λαχανικά, εκτίθονταν στη γεύση τους μέσω του μητρικού γάλακτος, βοηθώντας έτσι στην αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στην παιδική ηλικία.
Η περίοδος του απογαλακτισμού αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία για την εισαγωγή νέων τροφίμων και γεύσεων, καθώς το βρέφος είναι δεκτικό σε μεγάλη ποικιλία τροφίμων. Έχει φανεί ότι τα βρέφη 6 μηνών που κατανάλωναν νερό με ζάχαρη είχαν αυξημένη προτίμηση προς τη γλυκιά γεύση, σε σύγκριση με τα βρέφη που κατανάλωναν σκέτο νερό. Από την άλλη, αν σε αυτή την κρίσιμη φάση της ζωής του, το παιδί δεχτεί την εισαγωγή υγιεινών τροφών, όπως φρούτων και λαχανικών στη διατροφή του, είναι πιθανότερο να συνεχίσει να τις καταναλώνει και να τις προτιμά και στη μετέπειτα ζωή του.
Οι γονείς ως πρότυπο για τη διατροφική εκπαίδευση του παιδιού
Όσο το παιδί μεγαλώνει, μαθαίνει να μιμείται και να ακολουθεί πρότυπα. Κατά τη νηπιακή και παιδική ηλικία, οι γονείς αποτελούν τα ισχυρότερα πρότυπα για το παιδί, οπότε είναι δική τους ευθύνη να δώσουν το καλό παράδειγμα και να καταναλώνουν μεγάλη ποικιλία υγιεινών τροφίμων, χτίζοντας έτσι και τη διατροφική συμπεριφορά του παιδιού. Τα οικογενειακά γεύματα αποτελούν μία καλή ευκαιρία για την έμμεση διατροφική εκπαίδευση του παιδιού. Επίσης, υγιεινά τρόφιμα, όπως φρούτα και λαχανικά, πρέπει να είναι διαθέσιμα στο σπίτι, σε σημείο εμφανές για τα παιδιά και σε μορφή στην οποία μπορούν να τα επιλέξουν για να τα καταναλώσουν. Η ευχάριστη παρουσίαση των υγιεινών τροφίμων μπορεί να τα κάνει περισσότερο ελκυστικά για το παιδί, αυξάνοντας έτσι την αποδοχή τους.
Συμπέρασμα
Συνοψίζοντας, φαίνεται ότι τα παιδιά αναπτύσσουν διατροφικές προτιμήσεις πολύ νωρίς στη ζωή. Έτσι:
- αν είστε έγκυος ή θηλάζουσα καταναλώστε θρεπτικές δίαιτες με μεγάλη ποικιλία γεύσεων εκθέτοντας έτσι το παιδί σε ποικιλία γεύσεων και τροφών, ενώ
- αν είστε γονέας, έχοντας υπόψη ότι είστε το πρότυπο για το παιδί σας, δώστε του το καλό παράδειγμα, κάνοντας τις υγιεινές επιλογές εύκολα διαθέσιμες και καταναλώνοντας υγιεινά τρόφιμα μαζί του.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε εδώ:
Τι καθορίζει τις διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών;
