Διατροφή

"Τι κρύβει ένα φλιτζάνι ελληνικού καφέ"

13 Δεκεμβρίου 2015
47934 Προβολές
4 λεπτά να διαβαστεί
"Τι κρύβει ένα φλιτζάνι ελληνικού καφέ"

Ποιο είναι το δημοφιλέστερα ροφήματα που καταναλώνουμε καθημερινά;

Ο ελληνικός καφές

Η κατανάλωσή του αντιστοιχεί στο 48% της συνολικής κατανάλωσης καφέ στη χώρα μας

Οι δύο βασικότερες ποικιλίες που χρησιμοποιούνται στον ελληνικό καφέ είναι η Arabica και η Robusta, οι κόκκοι των οποίων αφού συλλεχθούν, περνούν από διάφορα στάδια μέχρι να φτάσουν στο φλιτζάνι μας.

Τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας του καφέ είναι η συλλογή των κόκκων, η μεταφορά τους στο εργοστάσιο, η επιλογή των κατάλληλων κόκκων, ώστε να διατηρηθεί η εξαιρετική ποιότητα του καφέ, το καβούρδισμα σε υψηλές θερμοκρασίες, η άλεση για να επιτευχθεί το κατάλληλο μέγεθος των κόκκων και τελικά η συσκευασία, για να φτάσει το τελικό προϊόν στο σπίτι μας.

Γνωρίζετε πως ο ελληνικός καφές περιέχει σημαντικές αντιοξειδωτικές ουσίες; 

Είναι από τα πιο πλούσια σε αντιοξειδωτικά ροφήματα! Οι πιο γνωστές αντιοξειδωτικές ουσίες του καφέ είναι το χλωρογενικό οξύ, το καφεϊκό οξύ και οι μελανοϊδίνες. Πιο συγκεκριμένα, ένα φλιτζανάκι ελληνικού καφέ των 50ml περιέχει 150mg αντιοξειδωτικών, περισσότερα δηλαδή απ' όσα 10 ποτήρια κόκκινου κρασιού!

Ποια είναι η θερμιδική του αξία; 

Η θερμιδική αξία του καφέ είναι ελάχιστη, μόλις 1 θερμίδα/50ml στον σκέτο καφέ, τη μικρότερη από όλα τα άλλα είδη καφέ. Όσον αφορά στην περιεκτικότητά του σε καφεΐνη, περιέχει μόλις 40mg/ φλιτζάνι. Αν σκεφθεί κανείς ότι η ασφαλή ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης είναι τα 400mg, μπορούμε άφοβα να πίνουμε έως και 10 φλιτζανάκια ελληνικού καφέ την ημέρα!

Τέλος, η συσχέτιση της κατανάλωσης καφέ με την υγεία έχει μελετηθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια και συνεχίζει. Η τακτική κατανάλωση ελληνικού καφέ μπορεί να συμβάλλει στην καλή ενδοθηλιακή λειτουργία, εξασφαλίζοντας πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων και μακροζωία.

Ποια άλλη σημαντική ιδιότητα έχει ο καφές;

Η καφεΐνη που περιέχει ασκεί ήπια διεγερτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και έχει συσχετισθεί με την πνευματική λειτουργία και την ενίσχυση της συγκέντρωσης και της μνήμης. Ας μην ξεχνάμε και την ενυδάτωση- ο καφές περιέχει 99% νερό, με αποτέλεσμα να συμβάλλει και αυτός στην ημερήσια πρόσληψη υγρών που χρειαζόμαστε.

Πιείτε λοιπόν ενάν ελληνικό καφέ, στην υγεία σας!

infographic ellhnikos

Αποτελεί ένα φυσικό προϊόν, καθώς προέρχεται από τους κόκκους του καφεόδεντρου (αειθαλής κορμώδης θάμνος) με 66 αναγνωρισμένες ποικιλίες. Οι δύο βασικές ποικιλίες καφέ είναι η Arabica και η Robusta.

Πώς φτάνει ο καρπός στο ποτήρι σας;

  1. Συλλογή: Συλλέγονται πολλές ποικιλίες ωμού καφέ. Αντιπροσωπευτικό δείγμα ελέγχεται ώστε να διασφαλιστεί ότι πληροί τις απαραίτητες προδιαγραφές ποιότητας.
  2. Μεταφορά στο εργοστάσιο
  3. Επιλογή των κατάλληλων κόκκων
  4. Καβούρδισμα: ο καφές θερμαίνεται σε κατάλληλα υψηλές θερμοκρασίες με αποτέλεσμα να αποβάλλονται κάποιες πτητικές ουσίες και υγρασία. Παράλληλα ελευθερώνονται ή σχηματίζονται ενώσεις που προσδίδουν στον καφέ το άρωμα και τη γεύση του.
  5. Άλεση: ο καβουρδισμένος καφές αλέθεται σταδιακά για να αποκτήσει το κατάλληλο μέγεθος κόκκων.
  6. Συσκευασία: ο αλεσμένος καφές συσκευάζεται άμεσα σε τελικό προϊόν. Κατά τη διάρκεια της συσκευασίας, απομακρύνεται το οξυγόνο και να παραμένει φρέσκος ο καφές, σε γεύση και άρωμα.

Η κατανάλωση καφέ στον κόσμο

Η κατανάλωση καφέ στην Ελλάδα 5,5 κιλά κατ’άτομο/ έτος.

Η μέση κατανάλωση παγκοσμίως είναι 1,3 κιλά.

Κλαδική μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών 

Ο ελληνικός καφές καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής κατανάλωσης καφέ με ποσοστό 48%, ο στιγμιαίος καφές καλύπτει το 21% και το υπόλοιπο 31% καλύπτουν οι καφέδες φίλτρου και espresso.

Αντιοξειδωτικές ιδιότητες ελληνικού καφέ

Ο καφές έχει σημαντική αντιοξειδωτική ικανότητα λόγω της περιεκτικότητάς του αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως το χλωρογενικό οξύ, το καφεϊκό οξύ και οι μελανοϊδίνες, της ομάδας των πολυφαινολών. Ο καφεϊνούχος καφές περιέχει υψηλότερη αντιοξειδωτική ικανότητα σε σχέση με τον ντεκαφεϊνέ. Η δράση των αντιοξειδωτικών ουσιών αφορά στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών, οι οποίες ευθύνονται για κυτταρικές βλάβες που μπορεί να οδηγήσουν σε παθήσει όπως η αρτηριοσκλήρυνση.

1 φλιτζανάκι καφέ (60ml) περιέχει 150mg αντιοξειδωτικών και η αντιοξειδωτική του ικανότητα είναι έως και δεκαπλάσια από του κρασιού

Καρδιαγγειακά- Μακροζωΐα

Η τακτική κατανάλωση ελληνικού καφέ, μπορεί να συμβάλλει στην καλή ενδοθηλιακή λειτουργία. Μελέτη στην Ικαρία έδειξε ότι η τακτική κατανάλωση πάνω από 450ml καφέ βελτίωσε την ενδοθηλιακή λειτουργία, δηλαδή την λειτουργία των αγγειακών τοιχωμάτων, σε σχέση με άτομα που κατανάλωναν λιγότερα από 200ml. Μάλιστα τα άτομα που έπιναν κυρίως ελληνικό καφέ, είχαν καλύτερη λειτουργία του ενδοθηλίου σε σχέση με την κατανάλωση άλλων τύπων καφέ.

Θερμιδική αξία

Ο ελληνικός καφές αποδίδει 1 θερμίδα/50ml, τη μικρότερη από όλα τα άλλα είδη καφέ. Θερμίδες στον καφέ προσδίδουν μόνο η ζάχαρη και το γάλα που μπορεί κάποιος να προσθέσει.
Θερμίδες άλλων ειδών καφέ: Cappuccino: 80kcal/240ml, Φίλτρου: 7kcal/240ml, Στιγμιαίος: 5kcal/240ml.

Περιεκτικότητα σε καφεΐνη

Είδος καφέ ανά μερίδα Περιεκτικότητα σε καφεΐνη
Καφές φίλτρου (~200ml) 115-175mg
Στιγμιαίος καφές (~200ml) 65-100mg
Ντεκαφεϊνέ στιγμιαίος καφές (~200ml) 2-3mg
Ελληνικός καφές (50ml) 40mg
Ντεκαφεϊνέ ελληνικός καφές (50ml) 0-1mg
Εσπρέσο (30ml) 30-40mg

Πηγή: The Coffee Science Information Centre, www.cosic.org

Η ασφαλής ημερήσια πρόσληψη είναι 400mg για τους ενήλικες, δηλαδή 10 φλιτζάνια ελληνικού καφέ!

Πνευματική εγρήγορση

Η καφεΐνη ασκεί ήπια διεγερτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα την πνευματική τόνωση και έχει θετική επίδραση στην πνευματική λειτουργία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι αποτελεί την καθημερινή πρωϊνή τελετουργία πολλών ανθρώπων για να ξυπνήσουν. Έρευνες έχουν δείξει αύξηση της πνευματικής λειτουργίας ακόμα και μετά από λήψη 25 και 50 mg καφεΐνης, δηλαδή της ποσότητας που περιέχεται σε ½ και 1 φλιτζανάκι ελληνικού καφέ. Επιπλέον, η κατανάλωση καφέ έχει συσχετισθεί με τη μνήμη και τη συγκέντρωση.

Έρευνα έδειξε ότι 100mg καφέ, δηλαδή 2 φλιτζάνια ελληνικού, επιδρούν θετικά σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη συγκέντρωση και την προσοχή, κατά τη διάρκεια ασκήσεων μνήμης. Γι’ αυτό και ο καφές αποτελεί αναπόσπαστο ρόφημα κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου των φοιτητών. Μελέτη σχετικά με την έκπτωση της πνευματικής λειτουργίας σε ενήλικες γυναίκες, έδειξε ότι η πρόσληψη καφεΐνης από τον καφέ και όχι από άλλα ροφήματα, μείωσε τον ρυθμό έκπτωσης της γνωσιακής λειτουργίας για διάστημα 5 ετών. Η ευεργετική επίδραση παρατηρήθηκε με την αυξανόμενη κατανάλωση καφέ, πάνω από τα 30mg].

Ενυδάτωση

Η συστηνόμενη ημερήσια πρόσληψη υγρών σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) είναι 2lt για τις γυναίκες και 2,5lt για τους άνδρες. Αυτή η ποσότητα μεταβάλλεται αναλόγως την ηλικία, το φύλο και τη φυσική δραστηριότητα. Ως υγρά, εννοούμε τόσο το νερό, όσο και τα υπόλοιπα υγρά που προσλαμβάνουμε καθημερινά, καθώς και το νερό από τα τρόφιμα. Συγεκριμένα το 80% προέρχεται από το νερό και τα μη αλκοολούχα ροφήματα και το 20% από το νερό των τροφίμων. Ο ελληνικός καφές χωρίς ζάχαρη συμβάλει στην ενυδάτωση καθώς περιέχει 99% νερό.

Δε χρειάζεται λοιπόν να σας «πουν» τον καφέ για να μάθετε το μέλλον σας... μπορείτε απλά να πιείτε τον ελληνικό καφέ «στην υγεία σας».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Nicoletta Pellegrini, Mauro Serafini, Barbara Colombi,Daniele Del Rio, Sara Salvatore, Marta Bianchi, Furio Brighenti. Total Antioxidant Capacity of Plant Foods, Beverages and Oils Consumed in Italy Assessed by Three Different In Vitro Assays. 2003 The American Society for Nutritional Sciences

Arne Svilaas, Amrit Kaur Sakhi, Lene Frost Andersen,Tone Svilaas, Ellen C. Ström, David R. Jacobs Jr., Leiv Ose, Rune Blomhoff. Intakes of Antioxidants in Coffee, Wine, and Vegetables Are Correlated with Plasma Carotenoids in Humans. 2004 The American Society for Nutritional Sciences

Siasos G, Oikonomou E, Chrysohoou C, Tousoulis D, Panagiotakos D, Zaromitidou M, Zisimos K, Kokkou E, Marinos G, Papavassiliou AG, Pitsavos C, Stefanadis C. Consumption of a boiled Greek type of coffee is associated with improved endothelial function: the Ikaria study. Vasc Med. 2013 Apr;18(2):55-62.

H.J. Smit, P.J. Rogers . Effects of low doses of caffeine on cognitive performance, mood and thirst in low and higher caffeine consumers. Psychopharmacology. October 2000, Volume 152, Issue 2, pp 167-173

Koppelstaetter F1, Poeppel TD, Siedentopf CM, Ischebeck A, Verius M, Haala I, Mottaghy FM, Rhomberg P, Golaszewski S, Gotwald T, Lorenz IH, Kolbitsch C, Felber S, Krause BJ. Does caffeine modulate verbal working memory processes? An fMRI study. Neuroimage. 2008 Jan 1;39(1):492-9. Epub 2007 Aug 31.

Vercambre MN1, Berr C, Ritchie K, Kang JH. Caffeine and cognitive decline in elderly women at high vascular risk. J Alzheimers Dis. 2013;35(2):413-21.

EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA); Scientific Opinion on Dietary reference values for water. EFSA Journal 2010; 8(3):1459. [48 pp.]. Available online:www.efsa.europa.eu

Εύα Τσάκου
Εύα Τσάκου Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Η Εύα Τσάκου είναι Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, με εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές και την παχυσαρκία. Έχει εργαστεί στο τμήμα εταιρικής επικοινωνίας και marketing του medNutrition και παρέχει διαιτολογικές υπηρεσίες στο νεοσύστατο διαιτολογικό της γραφείο στη Νέα Σμύρνη.