Λεξικό Διατροφής

Οστεομυελίτιδα

07 Απριλίου 2023
14403 Προβολές
4 λεπτά να διαβαστεί
osteomyelitida

 Photo Source: www.canva.com

Η οστεομυελίτιδα είναι μια σοβαρή λοίμωξη των οστών που εάν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μπορεί να αυξήσει τη νοσηρότητα και θνησιμότητα των πασχόντων. Τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα αποδεικνύουν τον καθοριστικό ρόλο της διατροφής στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της κλασσικής θεραπείας, στην μείωση της πιθανότητας εμφάνισης επιπλοκών και στην γρηγορότερη βελτίωση των δεικτών υγείας των πασχόντων.

Στο παρόν άρθρο θα δούμε αναλυτικά ποιες είναι οι κύριες αιτίες εμφάνισή της, ποια τα συμπτώματα, πως σχετίζεται με τη διατροφή, ποια τρόφιμα μπορούν να σας βοηθήσουν στη διαχείρισή της και τι γενικά μπορείτε να κάνετε για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή της.

Τι είναι η Οστεομυελίτιδα;

Η οστεομυελίτιδα είναι μια μόλυνση των οστών που συνήθως προκαλείται από βακτήρια. Το 90% των περιπτώσεων οφείλεται σε βακτήρια και συγκεκριμένα στο staphylococcus aureus, που φυσιολογικά απαντάται στο δέρμα και στη ρινική κοιλότητα.

Πως οι Μικροοργανισμοί Μπορούν να Φτάσουν στο Οστό;

Η μόλυνση των οστών από κάποιο μικροοργανισμό και η εμφάνιση φλεγμονής σε αυτό μπορεί να οφείλεται:

  • Σε μια προ-υπάρχουσα λοίμωξη η οποία μεταφέρεται μέσω της κεντρικής κυκλοφορίας του αίματος στο οστό
  • Σε ένα σοβαρό τραυματισμό των οστών, όπως σε ένα κάταγμα
  • Στην ύπαρξη τραύματος μετά από ένα χειρουργείο αποκατάστασης μιας άρθρωσης, όπου μέσω του τραύματος οι μικροοργανισμοί βρίσκουν πηγές εισόδου στο σώμα
  • Στην ύπαρξη χρόνιων νοσημάτων όπως ο διαβήτης όπου η αιματική ροή στο οστό μπορεί να είναι ανεπαρκής, και κατά συνέπεια και οι αμυντικοί μηχανισμοί έναντι οποιοιδήποτε λοίμωξης.

Ποιοι Έχουν Αυξημένο Κίνδυνο να Εμφανίσουν την Νόσο;

Οι κυριότεροι παράγοντες που μπορεί να σε κάνουν πιο ευάλωτο και επιρρεπή στο να εμφανίσεις την νόσο είναι οι εξής:

Αδύναμο Ανοσοποιητικό Σύστημα, που Μπορεί να Οφείλεται στους εξής Παράγοντες:

  • Σε διεξαγωγή ειδικών θεραπειών όπως χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή χρόνια χρήση κορτιζόνης
  • Στην ύπαρξη υποθρεψίας ή υποσιτισμού.

Ανεπαρκής Αιματική Κυκλοφορία, που Κυρίως μπορεί να Οφείλεται στην Υπαρξη: 

  • Σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι ή ΙΙ
  • Δρεπανοκυτταρική αναιμία
  • Αθηροσκλήρυνση ή περιφεριακή αρτηριακή νόσος, όπου η υπάρχουσα φθορά των αγγείων μπορεί να οφείλεται στην κατανάλωση μιας αυξημένης σε λίπος δίαιτας καθώς και στο κάπνισμα.

Σοβαρός Τραυματισμός και η Υπαρξη Ανοιχτού Τραύματος

Τα σπασμένα οστά τα οποία δεν καλύπτονται από δέρμα απαιτείται άμεσα να καθαρίζονται με κατάλληλες ιατρικές πράξεις.

Ορθοπεδικό Χειρουργείο

Ενδοφλέβια Χρήση Ναρκωτικών

Ποια τα Συμπτώματα;

Τα κύρια συμπτώματα και σημεία που μπορούν να παρατηρηθούν στην νόσο είναι:

  • Πυρετός
  • Οίδημα, ερυθρότητα και αυξημένη θερμοκρασία στην περιοχή της μόλυνσης
  • Πόνος στην περιοχή της μόλυνσης
  • Αίσθημα κόπωσης

osteomyelitis

Ποια η Σχέση της Διατροφής με την Οστεομυελίτιδα;

Η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της υγείας του ατόμου.

Ο ρόλος της διατροφής είναι καθοριστικός στη θεραπεία των νοσημάτων και στην αποκατάσταση της υγείας παρέχοντας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την επιδιόρθωση των ιστών που έχουν υποστεί βλάβη.

Παράλληλα, η διατροφή συντελεί στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση μιας λοίμωξης, υποβοηθώντας στη διαχείριση του μεταβολικού στρες στον οργανισμό.

Αντίθετα, οι διατροφικές ανεπάρκειες δημιουργούν αλλαγές στην δομή των κυττάρων οδηγώντας σε αλλαγές στην λειτουργία και κυτταρική σηματοδότηση αυτών, με αποτέλεσμα την ανεπαρκή αποκατάστασή τους.

Παράλληλα, οι διατροφικές ανεπάρκειες είναι συνυφασμένες με την ανεπαρκή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Επί παραδείγματι, ο πρωτεϊνικός υποσιτισμός οδηγεί σε καταστροφή των κυττάρων του εντέρου, τα οποία φιλοξενούν το 65% των ανοσοκυττάρων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές ανοσολογικές λειτουργίες να επηρεάζονται αρνητικά, οδηγώντας σε μεγαλύτερη επιρρέπεια στην εμφάνιση λοίμωξης αλλά και σε μικρότερη δυνατότητα επιτυχούς αντιμετώπισης αυτής.

 Έτσι λοιπόν για την επιτυχή διαχείριση και αντιμετώπιση της οστεομυελίτιδας απαιτείται επαρκής παροχή μάκρο- και μίκρο- θρεπτικών συστατικών μέσω της διατροφής ή της συμπληρωματικής χορήγησης αυτών

Η παροχή επαρκούς ποσότητας μακρο-θρεπτικών συστατικών (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπος) ώστε ο οργανισμός να βρίσκεται σε θετικό ισοζύγιο ενέργειας κρίνεται ζωτικής σημασίας. Η εξασφάλιση επαρκούς ενέργειας συντελεί στην αναδόμηση των κατεστραμμένων ιστών και στην ανταπόκριση στις αυξημένες μεταβολικές ανάγκες του οργανισμού.

Παράλληλα, η υπερ- θερμιδική διατροφή θα πρέπει να συνοδεύεται και με επαρκή κάλυψη των πρωτεϊνικών αναγκών. Υπάρχει μια αυξημένη απαίτηση για πρόσληψη πρωτεΐνης και υγρών με σκοπό να υποστηριχτεί η επούλωση τραύματος. Οι οδηγίες για την πρόσληψη πρωτεΐνης σε υπερμεταβολικές καταστάσεις είναι τουλάχιστον 1,3 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους.

Η βιταμίνη Α παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπλαση του κολλαγόνου του δέρματος και των οστών, κατά συνέπεια θα πρέπει να παρέχεται επαρκώς μέσω της διατροφής ή όταν αυτό δεν είναι εφικτό να παρέχεται συμπληρωματική χορήγηση καλύπτοντας τις συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις.

Μικρο-θρεπτικα συστατικά όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και ο χαλκός παίζουν καθοριστικό ρόλο. Έτσι, θα πρέπει να ελέγχετε την επάρκειά τους στην παρεχόμενη διατροφή ή να προβαίνετε σε εξωγενή χορήγηση.

Τι Μπορείτε να Κάνετε με την Διατροφή σας εάν Πάσχετε από Οστεομυελίτιδα;

Η διατροφή αναμφισβήτητα παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα της κλασσικής θεραπείας, μειώνοντας το χρόνο νοσηλείας, μειώνοντας την πιθανότητα επιπλοκών και ενισχύοντας την άμυνα έναντι της λοίμωξης

Έτσι, θα υποστήριζα ότι παράλληλα με την αντιβιοτική θεραπεία που θα σας χορηγήσει ο γιατρός σας ή τον πιθανό χειρουργικό καθαρισμό, η διατροφή σας θα πρέπει να εξασφαλίσει τα κάτωθι:

  • Επαρκή πρόσληψη ενέργειας.
  • Επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης. Η διατροφή σας θα πρέπει να είναι υπερ-θερμιδική και υπερ- πρωτεϊνική.Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες υψηλή βιολογικής αξίας είναι το κρέας, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα ψάρια και τα θαλασσινά.
  • Επαρκή πρόσληψη πολύ-ακόρεστων και μονο-ακόρεστων λιπών που ασκούν αντιφλεγμονώδη δράση. Οι κύριες πηγές αυτών είναι οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και τα φυτικά έλαια. Παραδείγματα αυτών των τροφίμων είναι τα αμύγδαλα, τα καρύδια, τα φουντούκια, τα φιστίκια, τα κάσιους, ο ηλιόσπορος, ο κολοκυθόσπορος, το κουκουνάρι, το ελαιόλαδο, οι ελιές, το αβοκάντο, το σογιέλαιο κ.α.
  • Επαρκή πρόσληψη βιταμίνης Α. Κύριες διαιτητικές πηγές αυτής είναι το συκώτι, το κρέας, το ψάρι, το γάλα και τα προϊόντα του, το αυγό και το μουρουνέλαιο.
  • Επαρκή πρόσληψη σιδήρου, ψευδάργυρου και χαλκού. Κύριες διαιτητικές πηγές του σιδήρου είναι το συκώτι, το κόκκινο κρέας, το ψάρι, τα πουλερικά, το αυγό, το σπανάκι, οι φακές, οι ξηροί καρποί. Κύριες διαιτητικές πηγές του ψευδαργύρου είναι τα οστρακοειδή, το συκώτι, το κόκκινο κρέας, το αυγό, τα ολικής άλεσης, τα φασόλια. Κύριες διαιτητικές πηγές του χαλκού είναι το συκώτι, το κρέας, το ρύζι, τα μακαρόνια, τα δημητριακά, τα όσπρια, τα μανιτάρια, η μπανάνα και οι ξηροί καρποί.
  • Τρόφιμα με προβιοτικά συστατικά, τα οποία ευνοούν το μικροβίωμα του εντέρου που λόγω της αντιβιοτικής θεραπείας απαιτεί ενίσχυση και προστασία. Τέτοια τρόφιμα είναι το γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινόγαλο, ο ξινός τραχανάς και τα μαλακά τυριά όπως το κατίκι, το cottage, η μοσταρέλλα.

Επισκεφτείτε το διαιτολόγο σας ώστε να συντάξει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής που θα καλύπτει τις ενεργειακές και πρωτεϊνικές ανάγκες σας, καθώς θα σας συμβουλεύσει σχετικά με την πιθανή ανάγκη για συμπληρωματική χορήγηση μικρο-θρεπτικών συστατικών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Sharma, S.K., Peter, P.P.R., Parashar, A.K. and Arora, S., 2022. Indigenous nutritional intervention for the recovery of a child with osteomyelitis: A clinical anecdote. International Journal of Orthopaedic and Trauma Nursing, 44, p.100902

Peltola, H. and Pääkkönen, M., 2014. Acute osteomyelitis in children. New England Journal of Medicine, 370(4), pp.352-360.

Katona, P. and Katona-Apte, J., 2008. The interaction between nutrition and infection. Clinical Infectious Diseases, 46(10), pp.1582-1588.Thibault, R., Abbasoglu, O., Ioannou, E., Meija, L., Ottens

Oussoren, K., Pichard, C., Rothenberg, E., Rubin, D., Siljamäki-Ojansuu, U., Vaillant, M.F. and Bischoff, S.C., 2021. ESPEN guideline on hospital nutrition. Clinical nutrition, 40(12), pp.5684-5709.

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteomyelitis/diagnosis-treatment/drc-20375917 accessed 11-03-2023

Μαρία- Χριστίνα Πολυχρονοπούλου
Μαρία- Χριστίνα Πολυχρονοπούλου Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.

Η Μαρία Χριστίνα Πολυχρονοπούλου είναι Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, αριστούχος απόφοιτη του τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας & Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου με μεταπτυχιακή ειδίκευση στην Κλινική Διατροφή. Παρέχει τις υπηρεσίες της στο διαιτολογικό γραφείο της στην Καλαμάτα.