Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η γυναίκα εμφανίζει συνήθως ιδιαίτερες διατροφικές ανησυχίες. Η ευθύνη για τη ζωή που μεγαλώνει μέσα τους, οδηγεί τις μέλλουσες μητέρες να φροντίζουν περισσότερο τη διατροφή τους και να ενημερώνονται συνεχώς για τα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα που αφορούν στην διατροφή στην εγκυμοσύνη. Ανάμεσα σε όσα προβληματίζουν τις εγκυμονούσες, σημαντική θέση κατέχει το ερώτημα σχετικά με την ασφάλειας ή μη της χρήσης γλυκαντικών ουσιών. Γνωρίζοντας δε, ότι οι γλυκαντικές ουσίες βρίσκονται σε πληθώρα τροφών, η ανάγκη για μια απάντηση γίνεται εντονότερη.
Ποιες είναι οι γλυκαντικές ύλες;
Με τον όρο γλυκαντικές ουσίες εννοούμε: το ακεσουλφαμικό κάλιο, την ασπαρτάμη, τη σακχαρίνη, τη σουκραλόζη και τη στέβια.
Ακεσουλφαμικό κάλιο
Το ακεσουλφαμικό κάλιο φαίνεται ότι δεν απορροφάται από τον ανθρώπινο οργανισμό με αποτέλεσμα να μην προσδίδει ενέργεια. Είναι περίπου 200 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη και έχει εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) από το 1998 ως γλυκαντικό «γενικής χρήσης».
Θεωρείται ότι η κατανάλωσή του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ασφαλής, αν και οι μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί σε εγκυμονούσες είναι σημαντικά περιορισμένες. Γνωρίζουμε ότι διαπερνάει το πλακούνται και ότι βρίσκεται και στο μητρικό γάλα, αλλά δε φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά το έμβρυο ή το βρέφος.
Ασπαρτάμη
Η ασπαρτάμη αποτελεί ίσως το πιο αμφισβητούμενο γλυκαντικό μέσο. Πολλοί ερευνητές αμφέβαλλαν για την ασφάλεια της, τη συσχέτισαν με καρκινογένεση και ανάγκασαν τόσο τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) όσο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) να ασχοληθούν εκτενέστερα με τις μελέτες που έχουν διεξαχθεί. Το Μάιο του 2006 λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) εξέδωσε ρητή ανακοίνωση, στην οποία υποστήριξε την ασφάλεια κατανάλωσης ασπαρτάμης.
Αδιαμφισβήτητα, αυτοί που δεν πρέπει να καταναλώνουν προϊόντα που περιέχουν ασπαρτάμη είναι όσοι πάσχουν από φαινυλκετονουρία, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη εγκυμοσύνης. Όσον αφορά στην εγκυμοσύνη, φαίνεται ότι η κατανάλωση ασπαρτάμης είναι ασφαλής, είμαι όμως σημαντικό να μην γίνονται υπερβολές και να καταναλώνεται η ελάχιστη δυνατή ποσότητα, δεδομένου ότι η Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη των 40mg ανά κιλό σωματικού βάρους είναι εξαιρετικά υψηλή.
Σακχαρίνη
Στις παλαιότερες γλυκαντικές ουσίες ανήκει η σακχαρίνη, η οποία χρησιμοποιείται από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Η κατανάλωσή της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θεωρείται ασφαλής, όμως τα επιστημονικά δεδομένα και οι μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί σε εγκύους είναι περιορισμένα.
Κάποιες μελέτες, που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια, βρήκαν χαμηλή συσχέτιση της κατανάλωσής της, σε μεγάλες όμως δόσεις, με καρκινογένεση. Ανήκει και αυτή στις γλυκαντικές ουσίες που διαπερνούν το πλακούντα, ενώ έχει επίσης ανεβρεθεί στο μητρικό γάλα.
Σουκραλόζη
Ευρείας χρήσης γλυκαντικό είναι και η σουκραλόζη, ουσία που προέρχεται από τη ζάχαρη, αλλά είναι 600 φορές πιο γλυκιά από αυτήν. Αν και ανακαλύφτηκε το 1976, μόλις το 1998 ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε την κατανάλωσή της, τόσο για όλους τους καταναλωτές, όσο για και τις εγκύους. Χαρακτηρίστηκε ως γλυκαντικό «γενικής χρήσης» και χρησιμοποιείται σε πληθώρα τροφίμων και ποτών. Φαίνεται ότι ολόκληρη σχεδόν η προσλαμβανόμενη ποσότητα σουκραλόζης αποβάλλεται από τον ανθρώπινο οργανισμό μέσω των ούρων και των κοπράνων.
Σημαντικός αριθμός μελετών της τελευταίας εικοσαετίας φανερώνουν την ασφάλεια της κατανάλωσής της. Υψηλές δόσεις, όταν χορηγήθηκαν σε ζώα δεν φάνηκε να προκαλούν τερατογενέσεις. Παρά τον μεγάλο αριθμό των ερευνών που μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί, αυτές που αφορούν στην εγκυμοσύνη είναι εξαιρετικά λίγες, με αποτέλεσμα τη μη επαρκή διεξαγωγή συμπερασμάτων.
Στέβια
Η πιο πρόσφατη ουσία που χρησιμοποιήθηκε ως γλυκαντικό μέσο είναι η στέβια. Πρόκειται για μια ουσία που προέρχεται από έναν θάμνο της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής και είναι 200-300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη. Οι αυτόχθονες των περιοχών αυτών την καλλιεργούσαν εκτενώς, λόγω των γλυκών της φύλλων. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) θεωρεί τη στέβια ασφαλή για κατανάλωση από εγκύους. Μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι δεν επηρεάζει την έκβαση της εγκυμοσύνης ούτε την υγεία του εμβρύου. Μόνο σε εξαιρετικά υψηλές δόσεις φάνηκε, ότι πιθανώς να επηρεάζει τη γονιμότητα αρσενικών ποντικιών.
Συμπερασματικά
Με βάση τα δεδομένα των μεγαλύτερων Διεθνών Οργανισμών Ασφάλειας Τροφίμων, τα περισσότερα από τα γλυκαντικά μέσα που αναφέρθηκαν θεωρούνται ασφαλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό όμως που οι εγκυμονούσες πρέπει πάντα να έχουν στο μυαλό τους, είναι ότι η υπερβολή δεν είναι επιθυμητή.
Δεδομένου ότι τα γλυκαντικά αυτά χρησιμοποιούνται σε πληθώρα ποτών, light τροφίμων, αλλά ακόμη και τσιχλών χωρίς ζάχαρη, οφείλουν να αντιμετωπίζουν τα προϊόντα αυτά με σύνεση.
