Υπάρχουν βιταµίνες που θα µε βοηθήσουν να αποφύγω τις λοιµώξεις του χειµώνα; Οι βιταµίνες είναι ασφαλείς; Να προτιµήσω κάψουλες ή αναβράζοντα δισκία;
O Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος κ. Χάρης Δηµοσθενόπουλος, Προϊστάµενος του Διαιτολογικού Τµήµατος του «Λαϊκού» Νοσοκοµείου Αθηνών και Επιστηµονικός Υπεύθυνος του «Κέντρου Διατροφικής Αγωγής» Αµπελοκήπων και ο κ. Μιχάλης Πιτσιλίδης, φαρµακοποιός, διευθυντής του Life Positive, απαντούν στις απορίες µας.
Tι πρέπει να περιέχει ένα ανοσοενισχυτικό συμπλήρωμα;
Πολλά είναι τα διατροφικά συστατικά που µπορούµε να βρούµε σε συµπληρώµατα, που σχετίζονται µε την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Τα πιο δηµοφιλή από αυτά είναι:
- βιταµίνη C, µαζί µε άλλα αντιοξειδωτικά στοιχεία, όπως το σελήνιο. Εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες που καταστρέφουν τα κύτταρα που σχετίζονται µε το ανοσοποιητικό σύστηµα.
- βιταµίνη Ε, η ανεπάρκεια της οποίας οδηγεί σε µείωση των ανοσολογικών αντιδράσεων του ανθρώπινου οργανισµού.
- ψευδάργυρος, ιχνοστοιχείο απαραίτητο για την ανάπτυξη και τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήµατος. Αποτελεί δοµικό συστατικό πολλών κυττάρων που συµµετέχουν στη λειτουργία της άµυνας του οργανισµού.
- συνένζυµο Q10. Έχει αντιοξειδωτική δράση και ενισχύει την ανοσοποιητική απόκριση, διεγείροντας άµεσα τον σχηµατισµό αντισωµάτων και λευκών αιµοσφαιρίων.
- η βιταµίνη D, η οποία τα τελευταία χρόνια συσχετίζεται όχι µόνο µε την υγεία των οστών, αλλά και µε την ενεργοποίηση της άµυνας του οργανισµού. Έχει βρεθεί ότι τα Τ-κύτταρα (που αποκαλούνται και κύτταρα-δολοφόνοι) ενεργοποιούνται άµεσα σε περίπτωση λοίµωξης, όταν υπάρχει επαρκής ποσότητα βιταµίνης D στο αίµα.
Αντιγριπική δράση της εχινάκειας
Μελέτες έχουν αποδείξει τις ευεργετικές της ιδιότητες στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήµατος και στην ενδυνάµωση του οργανισμού. Η εχινάκεια πραγµατικά δυναµώνει και βελτιώνει σηµαντικά τη δράση του ανοσοποιητικού, µε αποτέλεσµα ο οργανισµός να προστατεύεται καλύτερα από ιώσεις και κρυολογήµατα.
Υψηλές δόσεις βιταμίνης C στη γρίπη και στο κρυολόγημα
Είναι µια υπόθεση που έρχεται και επανέρχεται, αλλά δεν έχει επιβεβαιωθεί. Η τελική µας απάντηση θα πρέπει να είναι πως όχι, η βιταµίνη C, δεν βοηθάει στη γρίπη και το κρυολόγηµα. Ο ψευδάργυρος και η εχινάκεια αποτελούν την καλύτερη πρόταση…
Ο ψευδάργυρος βοηθάει;
Από το 1984 διατυπώθηκε η άποψη ότι ο ψευδάργυρος µειώνει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των συµπτωµάτων του κρυολογήµατος. Αυτό όντως ισχύει.
Να προτιμήσω τα φαρμακευτικά σκευάσματα;
Η γενική σύσταση είναι να καλύπτουµε τις ανάγκες µας σε θρεπτικά συστατικά από µια πλήρη, αγνή και σωστά σχεδιασµένη διατροφή. Λόγω όµως των εντατικών ρυθµών της σύγχρονης ζωής, της βιοµηχανοποίησης και εντατικοποίησης των καλλιεργειών ή της ύπαρξης ειδικών παθολογικών καταστάσεων, η διατροφή µας αδυνατεί να καλύψει αυτές τις ανάγκες.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η λήψη των βιταµινών από συµπληρώµατα κρίνεται αναγκαία. Η «φυσική» λήψη των βιταµινών από συµπληρώµατα δεν διαφέρει από τις βιταµίνες των τροφών –υπό την προϋπόθεση ότι τα συµπληρώµατα πληρούν αυστηρούς κανόνες σχεδιασµού και παραγωγής.
Οι καπνιστές έχουν ανάγκη από περισσότερες βιταμίνες;
Το κάπνισµα σχετίζεται από τη µια µε καταστροφή συγκεκριµένων θρεπτικών συστατικών, όπως η βιταµίνη C κι από την άλλη, µε αύξηση κρουσµάτων π.χ. ορισµένων µορφών καρκίνου. Για την ειδική αυτή οµάδα, έχουν γίνει πολλές µελέτες, που σχετίζουν τη λήψη συµπληρωµάτων µε την πρόληψη ή τη θεραπεία παθολογικών καταστάσεων.
Έτσι, π.χ. η υψηλή πρόσληψη β καροτένιου έχει συσχετιστεί επιβαρυντικά και η βιταµίνη Β6 ευεργετικά µε την εµφάνιση καρκίνου των πνευµόνων. Τα ισχυρής αντιοξειδωτικής δράσης συστατικά που περιέχονται σε ειδικά πολυβιταµινούχα σκευάσµατα µπορούν να συµβάλουν στον περιορισµό των βλαβών που προκαλούνται από τις οξειδωτικές ουσίες του καπνού.
Αλλά, βέβαια, δεν συζητείται ότι η διακοπή του καπνίσµατος είναι στόχος ζωής!
Υπάρχουν βιταμίνες ειδικές για παιδιά ή υπερήλικες;
Τα τελευταία χρόνια, άρχισαν να παρουσιάζονται φαινόµενα έλλειψης π.χ. σιδήρου, ψευδαργύρου, ιωδίου, βιταµίνης Β12 και φολικού οξέος σε παιδιά. Οι διατροφικές αυτές αστοχίες µπορούν να διορθωθούν µε τη λήψη συµπληρωµάτων, αν ο γιατρός το θεωρήσει απαραίτητο.
Σήµερα, υπάρχουν στην αγορά αρκετά συµπληρώµατα διατροφής για παιδιά, τα οποία ωστόσο δεν υποκαθιστούν µια πλήρη, υγιεινή και ισορροπηµένη διατροφή.
Αντίστοιχα, για τα άτοµα τρίτης ηλικίας, υπάρχουν συµπληρώµατα π.χ. ασβεστίου, µαγνησίου, σιδήρου, λουτεΐνης, Β12, αντιοξειδωτικών συστατικών, ωµέγα-3 λιπαρών οξέων, που προλαµβάνουν, αλλά και αντιµετωπίζουν παθολογικές καταστάσεις που εµφανίζονται συχνά σε αυτήν την ηλικία.
Να προτιμήσω αναβράζοντα δισκία ή κάψουλες;
Η απορρόφηση των συστατικών απευθείας στο στοµάχι συµβάλλει, για την πλειοψηφία των συστατικών, σε υψηλότερη και αποτελεσµατικότερη απορρόφησή τους από τον οργανισµό. Ωστόσο, η επιλογή µπορεί να εξαρτηθεί από την ευκολία λήψης (πολλά άτοµα αδυνατούν να καταπιούν κάψουλες) ή την αποφυγή της κακής επίγευσης (π.χ. ωµέγα λιπαρά).
Οι βιταμίνες είναι ακίνδυνες;
Υπάρχουν βιταµίνες που αποθηκεύονται στον οργανισµό (οι λιποδιαλυτές Α, E, D και Κ), που µπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνες και τοξικές, αν λάβουµε µεγαλύτερες ποσότητες από τις συνιστώµενες για µεγάλο διάστηµα.
Όλες οι άλλες βιταµίνες, που είναι υδατοδιαλυτές, αποβάλλονται από τον οργανισµό, όταν η λήψη τους υπερβαίνει τις αναγκαίες ποσότητες. Σε τεράστιες δόσεις, ωστόσο, µπορεί και αυτές να είναι επιβαρυντικές για τον οργανισµό.
Σε ποιες περιόδους είναι χρήσιμα τα συμπληρώματα;
Στην αρχή του χειµώνα είναι χρήσιµα τα συµπληρώµατα που θα ενισχύσουν το ανοσοποιητικό µας. Σε περίοδο δίαιτας απώλειας βάρους, ίσως να χρειαστούµε ένα συµπλήρωµα που θα «συµπληρώσει» το υποθερµιδικό πρόγραµµα διατροφής. Σε περιόδους έντονης εργασίας και αδυναµίας λήψης γευµάτων στο σπίτι, είναι χρήσιµο ένα πολυβιταµινούχο σκεύασµα.
