Παλαιότερα, υπήρχε η πεποίθηση ότι η ζάχαρη και τα προϊόντα που την περιέχουν θα πρέπει να αποφεύγονται αυστηρά από τη διατροφή ενός ατόμου σε διαβήτη, γεγονός που απορρίφθηκε στη πορεία. Μια τέτοια αντίληψη, ωστόσο, είχε ως επακόλουθο τη δημιουργία ενός μύθου, ότι η ζάχαρη και τα γλυκά προκαλούν το διαβήτη. Πόσο εύκολο είναι όμως για ένα παιδί να συμμορφωθεί με τόσο αυστηρούς κανόνες διατροφής;
Κατά τη διάγνωση
Η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 επιφέρει δραστικές αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής του παιδιού. Βασικός σύμμαχος σε όλη αυτή τη διαδικασία προσαρμογής και συμμόρφωσης με τη θεραπεία είναι η οικογένεια και το πώς αυτή ενσωματώνει τις νέες αλλαγές. Πρώτο και βασικό στοιχείο κατά τη διάγνωση του διαβήτη είναι να οριστεί το σχήμα θεραπείας της ινσουλίνης που θα καλύπτει τις ανάγκες του παιδιού και να επιτευχθούν οι στόχοι της γλυκόζης που έχει θέσει ο θεράποντας ιατρός. Στο διάστημα αυτό, το οποίο διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο, καλό θα ήταν να αποφεύγεται η κατανάλωση γλυκών, μέχρι να σταθεροποιηθεί η θεραπεία και να υπάρχει ευγλυκαιμία.
Μετά τη διάγνωση
Το παιδί θα συμπορευθεί με τον διαβήτη εφόρου ζωής - ως παιδί θα θέλει να φάει το γλυκό του, να πάει σε παιδικά party και να συμπεριφερθεί όπως όλα τα παδιά της ηλικίας του. Μια ισορροπημένη ζωή με διαβήτη, όπου δε παραμελείται η υγεία, αλλά ούτε και οι επιθυμίες του παιδιού, προϋποθέτει εκπαίδευση και προγραμματισμό!
Η εκπαίδευση του παιδιού και της οικογένειας, εφόσον χρειάζεται, αφορά στον τρόπο υπολογισμού του φαγητού βάσει των μονάδων ινσουλίνης. Η εκπαίδευση στοχεύει στο να κατανοήσει το άτομο τη σύσταση των τροφών, να μπορεί να υπολογίζει το σύνολο των υδατανθράκων που καταναλώνει σε κάθε γεύμα με βάση την ποσότητα και συναρτήσει της δόσης γευματικής ινσουλίνης που κάνει. Η ζάχαρη αποτελεί μια μορφή απλού υδατάνθρακα. Αφού το παιδί ρυθμιστεί και έχει εξοικειωθεί με τον τρόπο υπολογισμού των υδατανθράκων της τροφής, θα μπορούσε να αντικαταστήσει μια ποσότητα υδατανθράκων του γεύματος με ένα μικρό γλυκό. Με αυτόν τον τρόπο, η τιμή του σακχάρου δε θα ξεφύγει από τους στόχους, καθώς το γλυκό θα συνυπολογιστεί στη δόση της γευματικής ινσουλίνης. Η δυσκολία έγκειται στον υπολογισμό σύνθετων τροφίμων, όπως συνήθως είναι τα γλυκά του εμπορίου και οι πάστες, καθώς εκτός από υδατάνθρακες περιέχουν πρωτεΐνες και λίπος, γεγονός που προϋποθέτει άριστη διατροφική εκπαίδευση του ατόμου. Λόγω αυτού, προτείνεται να καταναλώνονται σπιτικά γλυκά με απλές συνταγές και χαμηλά σε λίπος. Με δεδομένο ότι η συνταγή του γλυκού είναι γνωστή, μπορεί εύκολα να υπολογιστεί και η σύστασή του σε υδατάνθρακες. Η χρήση υποκατάστατων ζάχαρης, όπως η στέβια, μπορεί να μειώσει περαιτέρω το γλυκαιμικό φορτίο του γλυκού. Προϊόντα του εμπορίου που έχουν τη σήμανση “Xωρίς ζάχαρη” δεν σημαίνει ότι δεν περιέχουν υδατάνθρακες, γι’ αυτό όταν το σνακ του παιδιού δεν είναι σπιτικό καλό θα ήταν να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφική ετικέτα. Επιπλέον, καλό θα ήταν να τονιστεί, πως τα γλυκά είναι συνήθως ενεργειακά πυκνά τρόφιμα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η ποσότητα/μερίδα του γλυκού που θα καταναλωθεί παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του σακχάρου.
Ισορροπημένη διατροφή
Η δυνατότητα κατανάλωσης μιας μικρής ποσότητας γλυκού εφόσον το παιδί είναι ρυθμισμένο, δε συνεπάγεται πως μπορεί να γίνεται συχνά έκπτωση στο φαγητό του παιδιού για να καταναλωθεί γλυκό, καθώς κάτι τέτοιο θα υποβάθμιζε τη ποιότητα της διατροφής του και κατ’ επέκταση την ανάπτυξή του. Οι συστάσεις διατροφής δεν διαφοροποιούνται ανάμεσα στα διαβητικά και στα μη διαβητικά άτομα- και στις δύο περιπτώσεις θα πρέπει να καταναλώνονται περιστασιακά.
Το κλειδί της επιτυχίας
Στον διαβήτη τύπου 1, το πιο σημαντικό στοιχείο μετά τη φαρμακευτική αγωγή, είναι η διατροφική εκπαίδευση του ατόμου και ο σωστός προγραμματισμός! Με αυτά τα στοιχεία το άτομο με διαβήτη μπορεί να έχει έναν ευέλικτο τρόπο ζωής και μια διατροφή που περιέχει τα πάντα, στη σωστή όμως ποσότητα και συχνότητα!
