Διατροφή

Η ασπαρτάμη. Πόσο επικίνδυνη είναι;

01 Μαΐου 2008
152679 Προβολές
3 λεπτά να διαβαστεί
aspartamh glykantikes ousies

Photo source: www.bigstockphoto.com

Πως μεταβολίζεται η ασπαρτάμη στον οργανισμό;

Η ασπαρτάμη διασπάται στον οργανισμό σε αμινοξέα (ασπαρτικό οξύ, φαινυλανανίνη) και σε ίχνη μεθανόλης. Τα συστατικά αυτά συναντώνται επίσης σε φυσικά τρόφιμα όπως κρέας, γάλα, φρούτα και λαχανικά. Ο ανθρώπινος οργανισμός χρησιμοποιεί αυτά τα συστατικά ακριβώς με τον ίδιο τρόπο στην ασπαρτάμη όπως και στα άλλα κοινά τρόφιμα. Εντούτοις, τα τρόφιμα τα οποία καταναλώνονται καθημερινά είναι πιο πλούσια σε αυτά τα συστατικά απ’ ότι η ασπαρτάμη.

Είναι η ασφαλης η χρήση ασπαρτάμης;

Ναι, η ασφάλεια της ασπαρτάμης είναι αποδεδειγμένη με περισσότερες από 200 επιστημονικές μελέτες και αυτό είναι αναγνωρισμένο από διάφορους οργανισμούς υγείας από περισσότερες από 100 χώρες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και το Αμερικάνικο Υπουργείο Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), η Υγεία στον Καναδά (Health Canada), η Επιστημονική Επιτροπή για τα Τρόφιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι ειδικοί του Υπουργείο Τροφίμων και Γεωργίας της Αμερικής (FAO) καθώς και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO).

Η ασπαρτάμη χρησιμοποιείται για να γλυκαίνει προϊόντα χαμηλών θερμίδων όπως γλυκαντικές ταμπλέτες, αναψυκτικά light, ζελέ, παγωμένα επιδόρπια, πουτίγκες, γιαούρτια, ζεστό κακάο, τσάι, προϊόντα για τη στοματική υγιεινή, τσίχλες και άλλα τρόφιμα, καθώς επίσης και κάποιες βιταμίνες ή κρύες τροφές. Για να σιγουρευτείτε ποια από τα παραπάνω προϊόντα περιέχουν ασπαρτάμη, ψάξτε την λέξη ασπαρτάμη στην διατροφική ετικέτα τους.

Ενδείξεις και αντενδείξεις της ασπαρτάμης

Οι καταναλωτές μπορούν να προτιμούν γλυκαντικά προϊόντα με ασπαρτάμη σε ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής. Η ασπαρτάμη είναι δυνατό να αντικαταστήσει όλη ή ένα μέρος της ζάχαρης και θερμίδων σε φαγητά και ποτά. Παρ’ όλα αυτά είναι σημαντικό να έχουμε στο νού μας ότι παιδιά, -ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά - έχουν ανάγκη για περισσότερες θερμίδες ώστε να καλυφθούν και οι ημερήσιες σε θρεπτικά συστατικά ανάγκες για την ανάπτυξη τους. Επιπλέον, έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες έχουν αυξημένες ανάγκες σε θερμίδες, ώστε να τρέφεται σωστά το έμβρυο ή το βρέφος αντίστοιχα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συμμετοχή του διαιτολόγου – διατροφολόγου επιστήμονα είναι απαραίτητη, ώστε να καταρτιστεί ένα εξατομικευμένο και ισορροπημένο διαιτολόγιο.

Άτομα που πάσχουν από την σπάνια γενετική νόσο Φαινυλκετονουρία (PKU), δεν μπορούν να μεταβολίζουν την φαινυλανανίνη. Τα άτομα με PKU εντοπίζονται όταν γεννιούνται, μέσω ειδικών εξετάσεων. Κατά συνέπεια αυτά τα άτομα πρέπει να αποφεύγουν την πρόσληψη της φαινυλανανίνης από οποιεσδήποτε διατροφικές πηγές, όπως και τα τρόφιμα που περιέχουν ασπαρτάμη. Γι’ αυτό στα τρόφιμα που περιέχουν ασπαρτάμη βρίσκεται ή ένδειξη « Άτομα με PKU : περιέχει φαινυλανανίνη.»

Τα τρόφιμα και τα ποτά με ασπαρτάμη αδυνατίζουν;

Ως γλυκαντικό η ασπαρτάμη μπορεί να μειώσει η να αντικαταστήσει τη χρήση της ζάχαρη και επομένως το θερμιδικό περιεχόμενο των τροφίμων και ποτών, ενώ δίνοντας ταυτόχρονα ευχάριστη γεύση. Με αυτόν τον τρόπο η ασπαρτάμη αποτελεί μια ενδεδειγμένη λύση εφόσον καταναλώνεται με μέτρο, για να ενταχθεί σε ένα πιο υγιεινό πρόγραμμα αδυνατίσματος.

Οι αρμόδιοι επιστήμονες υγείας συμφωνούν στο ότι τρώγοντας σωστά και έχοντας φυσική δραστηριότητα είναι δυνατή η επίτευξη ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ για να βοηθήσει τα άτομα να έχουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής δημιούργησε τις Διαιτητικές Οδηγίες για τους Αμερικάνους. Μία εκ των οποίων ήταν: «Διαλέξτε ποτά και τρόφιμα, για να μετριάσετε την πρόσληψη του ζαχάρου». Και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) συστήνει συγκεκριμένες διαιτητικές οδηγίες για την καταπολέμηση χρονιών ασθενειών όπως παχυσαρκία, υπέρταση, καρκίνος και διαβήτη. Μία από τις οδηγίες είναι να περιορίσουν τη πρόσθετη ζάχαρη σε κάποια τρόφιμα και ποτά.

Πως τα προιόντα γλυκισμένα με ασπαρτάμη βοηθούν στην απώλεια βάρους;

Σχεδόν 2/3 των Ελλήνων, σύμφωνα με την πανελλήνια επιδημιολογική μελέτη της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Για την αντιμετώπιση αυτής της νοσηρής κατάστασης επιβάλλεται η λήψη σωστών μέτρων προς την σωστή ενημέρωση και κατεύθυνση του κοινού.

Τα προϊόντα με ασπαρτάμη είναι πολύ χαμηλότερα σε θερμίδες από τα αντίστοιχα προϊόντα που περιέχουν ζάχαρη. Χρησιμοποιώντας προϊόντα με ασπαρτάμη μαζί με συστηματική άσκηση βοηθάει στην απώλεια βάρους. Απλά αντικαθιστώντας 1 κουταλάκι του γλυκού ασπαρτάμη αντί για 2 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη επί 3 φορές την ημέρα, πχ στον καφέ, με το γάλα ή στο τσάι, βοηθάμε να μειώσουμε κατά 100 θερμίδες την ημέρα.

Επιπρόσθετα, από επιστημονική μελέτη (επί 3 χρόνια στη Ιατρική Σχολή στο Harvard) αποδείχθηκε ότι η ασπαρτάμη ήταν πολύ σημαντικός παράγοντας, μακροπρόθεσμα για την απώλεια βάρους με δίαιτα και φυσική δραστηριότητα.

Πως βοηθά η ασπαρτάμη τα άτομα με διαβήτη;

Η ασπαρτάμη προσφέρει στα άτομα με Διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 μεγαλύτερη ποικιλία και ελευθερία επιλογών στη διαχείριση της συνολικής πρόσληψης των υδατανθράκων, χωρίς να επηρεαστεί το σάκχαρο του αίματος, εφόσον καταναλώνεται με μέτρο. Οι διαβητικοί ελέγχουν πιο εύκολα τη διατροφή τους, όταν αυτή περιέχει τρόφιμα που τους ευχαριστούν. Όταν καταναλώνουν προϊόντα με ασπαρτάμη μπορούν να μειώσουν τις προσλαμβανόμενες θερμίδες και κατ’ επέκταση να ελέγχουν καλύτερα το σωματικό τους βάρος.

Αρνητικά σχόλια για την ασπαρτάμη στα M.Μ.Ε και στο διαδίκτυο: τι ισχύει;

Όχι, τα αρνητικά σχόλια για τα τρόφιμα που περιέχουν ασπαρτάμη δεν έχουν καμία επιστημονική βάση. Αντίθετα, διάφοροι μύθοι για την ασπαρτάμη συνεχίζουν και κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Τα προϊόντα με ασπαρτάμη προσφέρουν μια επιπλέον επιλογή για εκείνα τα άτομα που θέλουν να μειώσουν τις συνολικές ημερήσιες θερμίδες και να μετριάσουν την πρόσληψη ζάχαρης χωρίς μεγάλη αλλαγή στη γεύση.

Η ασφαλή κυκλοφορία και χρήση της ασπαρτάμης έχει αποδεχτεί επανελλημένες φορές και έχει επισημοποιηθεί μετά από μελέτες (περισσότερες από 200 επιστημονικές έρευνες) που λαμβάνουν μέρος τις τελευταίες 3 δεκαετίες. Προσφάτως, αρκετές κυβερνήσεις και ειδικές επιτροπές παρατήρησαν προσεκτικά στο Ιντερνετ τις ενστάσεις για την ασπαρτάμη οι οποίες αποδειχτήκανε λανθασμένες, και επιβεβαιώθηκε ξανά η ασφαλή της χρήση. Αρχές υγείας όπως η Ιατρική Αμερικανική Ένωση, η Αμερικανική Διαιτητική Ένωση και η Αμερικανική Διαβητική Ένωση συμφωνούν ότι η ασπαρτάμη είναι ασφαλής.  

Χριστίνα Φοντόρ
Χριστίνα Φοντόρ Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

H Χριστίνα Φοντόρ πτυχιούχος της Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, με επιπλέον σπουδές στην Ψυχοσωματική θεραπεία. Διατηρεί Διαιτολογικό Γραφείο στην Αργυρούπολη όπου, καθημερινά, έρχεται σε επαφή με ανθρώπους παρέχοντας τους εξατομικευμένες διατολογικές υπηρεσίες. Συγγραφέας του βιβλίου "Stop στην Παιδική Παχυσαρκία - Η γενιά του Χ-Large" των εκδόσεων medNutrition.