Δίαιτα

Επηρεάζει η Τσίχλα την Όρεξή μας;

της Παρασκευής Κουστουράκη
14 Φεβρουαρίου 2011
25986 Προβολές
4 λεπτά να διαβαστεί
Τελευταία ενημέρωση 02 Νοεμβρίου 2020
andras pou kanei fouska me tsixla

Photo source: www.bigstockphoto.com

Η μάσηση διαφόρων ουσιών αποτελούσε συνήθεια των ανθρώπων σε πολλές φυλές και πολιτισμούς . Οι ιθαγενείς στην αρκτική συνήθιζαν να μασούν το δέρμα μιας μικρόσωμης φάλαινας που λέγεται μονόκερος, η “τσίχλα» αυτή ονομάζεται muktuk . Οι αρχαίοι Έλληνες προτιμούσαν κρυστάλους μαστίχας, από το γνωστό σε όλους μας μαστιχόδεντρο της Χίου, ενώ οι Μάγιας το φυσικό κόμμι από το δέντρο Manilkara zapota του Β. Μεξικού, γνωστό με το όνομα chicle. Το φυσικό αυτό κόμμι χρησιμοποίησε, το 1871, ο Thomas Adams και ξεκίνησε την πρώτη εμπορική παραγωγή τσίχλας που πουλήθηκε στα φαρμακεία της Αμερικής.

Από τότε, η τσίχλα έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής. Ιράν και Σαουδική Αραβία κατέχουν τα πρωτεία στην κατανάλωση τσίχλας, με το 80% του πληθυσμού να είναι συστηματικοί καταναλωτές. Μελέτες σε Ευρώπη (Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία) και Αμερική κατέληξαν σε παρόμοια συμεράσματα. Ο μέσος αριθμός κομματιών τσίχλας που κατανάλωναν ενήλικες και έφηβοι ήταν 1-4 ημερησίως. Τέλος, η αξία του εμπορίου τσίχλας εκτιμάται σε περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2019.

Τα οφέλη και οι χρήσεις της κατανάλωσης τσίχλας είναι πολλά. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι, στην προσπάθειά τους να ελέγξουν το σωματικό τους βάρος, χρησιμοποιούν τη τσίχλα για να μειώσουν την κατανάλωση φαγητού ενώ, η τακτική αυτή παρατηρείται συχνά και σε άτομα που πάσχουν από διαταραχές πρόσληψης τροφής.

Ϊσως και εσείς, μασώντας μία τσίχλα, να έχετε νιώσει ότι η πείνα σας ξαφνικά μειώνεται, και ότι δεν επιθυμείτε να καταναλώσετε μεγάλη ποσότητα φαγητού. Κάτι που βέβαια, δεν ισχύει για όλους τους ανθρώπους. Σε όποια από τις δύο κατηγορίες κι αν ανήκετε, το βέβαιο είναι πως έχετε αναρωτηθεί αν τελικά η τσίχλα βοηθάει στην καταπολέμηση της πείνας. Για να δούμε λοιπόν, τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα.

Θετικά αποτελέσματα

Ερευνητές του πανεπιστημίου της Γλασκόβης μελέτησαν την επίδραση της μάσησης τσίχλας σε εξήντα υγιείς ενήλικες. Οι εθελοντές, οι οποίοι κατανάλωναν τσίχλες συστηματικά, έπαιρναν πρωινό στο σπίτι τους και χωρίς να καταναλώσουν οτιδήποτε άλλο, έπαιρναν το μεσημεριανό τους γεύμα στο εργαστήριο. Τους ζητήθηκε, να μασήσουν την αγαπημένη τους τσίχλα τουλάχιστον για 15 λεπτά, μία ώρα πριν το γεύμα καθώς, και 2 ώρες μετά από αυτό. Μετρήθηκαν οι δείκτες πείνας, η επιθυμία για φαγητό, το αίσθημα κορεσμού και η επιθυμία για αλμυρό ή γλυκό σνακ πριν, αμέσως μετά το γεύμα, μία και δύο ώρες μετά από αυτό. Οι ίδιες μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν και χωρίς την κατανάλωση τσίχλας.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της έρευνας;

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όταν οι συμμετέχοντες που μασούσαν τσίχλα, μείωσαν την ενεργειακή τους πρόσληψη κατά 36 θερμίδες ενώ, το αίσθημα της πείνας καθώς και η επιθυμία για γλυκά σνακ ήταν μικρότερες. Η επιθυμία για αλμυρά σνακ ωστόσο, δεν φάνηκε να επηρεάζεται.

Παρόμοια αποτελέσματα έδειξαν και δύο άλλες έρευνες. Στο Πανεπιστήμιο του Rhode Island βρήκαν, ότι όσοι μασούσαν τσίχλα, μείωναν τη θερμιδική τους πρόσληψη  κατά 68 θερμίδες και αντιστέκονταν περισσότερο στους πειρασμούς ενώ, στο Πανεπιστήμιο Louisiana State βρέθηκε, ότι η θερμιδική πρόσληψη μειωνόταν κατά 40 θερμίδες, υπήρχε μικρότερη λαχτάρα για σνακ και καλύτερος έλεγχος της όρεξης.

Πρόσφατη μελέτη, δημοσιευμένη το 2017, μελέτησε, επίσης, τη σχέση της τσίχλας και της θερμιδικής πρόσληψης. Οι εθελοντές στη συγκεκριμένη μελέτη μασούσαν τσίχλα για 20 λεπτά νηστικοί και μετά κατανάλωναν συγκεκριμένο πρωινό. Στη συνέχεια μασούσαν τσίχλα ξανά για δύο εικοσάλπετα στο επόμενο τρίωρο και μετά κατανάλωναν γεύμα της αρεσκείας τους. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι η μάσηση τσίχλας οδήγησε σε μικρότερη πείνα νηστείας αλλά και σε μικρότερη κατανάλωση τροφής στο επόμενο γέυμα,

Κι άλλες ερευνητικές προσπάθειες, έχουν φανερώσει την επίδραση της κατανάλωσης τσίχλας στη θερμιδική πρόσληψη. Ταυτόχρονα, αρκετές έρευνες έχουν δείξει πως η επιθυμία για τα γλυκά σνακ ήταν αυτή που κυρίως μειωνόταν. Κάποιοι ερευνητές, μάλιστα, πιστεύουν ότι η κατανάλωση τσίχλας, ανά διαστήματα μετά το κυρίως γεύμα, θα βελτιώσει το αίσθημα του κορεσμού και ταυτόχρονα θα περιορίσει την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε υδατάνθρακες στο απογευματινό σνακ.

Ένας ακόμη λόγος, που ίσως η τσίχλα να επηρεάζει τη θερμιδική πρόσληψη, είναι η συσχέτιση της με την μείωση των επίπεδων άγχους και stress. Φαίνεται, πως η μάσηση τσίχλας μειώνει το επίπεδο του αντιληπτού stress, με πιθανότητα μείωσης και της ποσότητας της τροφής που προσλαμβάνεται λόγω αυτού.

Η θερμογένεση λόγω τροφής φαίνεται, ότι ίσως, να αποτελεί και αυτή ένα σημαντικό στοιχείο όσον αφορά στην κατανάλωση τσίχλας. Μελέτες έχουν δείξει αύξηση της, κατά 11-18kcal, όταν η τσίχλα καταναλώνεται πριν από το γεύμα, και ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της μάσησης. Η επίδραση, πάντως αυτή, φαίνεται ότι δεν είναι μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να προκληθεί από την αργή μάσηση.

Αντίθετα συμπεράσματα

Στον αντίποδα, διαφορετικά συμπεράσματα φανέρωσε μελέτη του Πανεπιστημίου του Purdue. Οι συμμετέχοντες στη συγκεκριμένη έρευνα μασούσαν τσίχλα δύο ώρες μετά το γεύμα, αλλά και όποτε ένιωθαν πείνα. Η όρεξη, η κατανομή των γευμάτων και η θερμιδική πρόσληψη δεν παρουσίασαν καμία διαφορά ανάμεσα σε όσους κατανάλωσαν και όσους δεν κατανάλωσαν τσίχλα. Βέβαια, στη μελέτη αυτή δεν ερευνήθηκε η επιρροή της μάσησης τσίχλας, αμέσως μετά το γεύμα.

Και σε άλλη μελέτη, στην οποία διερεύνησαν την επίδραση της κατανάλωσης τσίχλας στην απώλεια βάρους, στην περιφερεια μέσης και στην πίεση του αίματος δε βρέθηκε επίδραση. Οι εθελοντές μασούσαν τσίχλα για τουλάχιστον 90 λεπτά σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια της ημέρας και τους δόθηκαν και πληροφορίες σε σχέση με τη βελτίωση των διατροφικών τους συνηθειών. Οι μετρησεις του δε διέφεραν από εκείνες όσων δέχθηκαν μόνο τις διατροφικές πληροφορίες. Επιπλέον, τα γεύματα και τα σνακ της συγκεκριμένη μελέτης δε δόθηκαν στο εργαστήριο, αλλά οι συμμετέχοντες ήταν ελεύθεροι ως προς τις επιλογές τους

Αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι η παρουσία ασπαρτάμης, του γλυκαντικού δηλαδή που κυρίως χρησιμοποιείται στις τσίχλες χωρίς ζάχαρη, αυξάνει το αίσθημα της πείνας, η επίδραση αυτή φάνηκε να είναι βραχυπρόθεσμη, ενώ μακροπρόθεσμα η επίδραση της μάλλον χάνεται.

Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι η συγκέντρωση του γλυκαντικού, το φύλο του ατόμου και ο χρόνος μάσησης της τσίχλας, επιδρούν άμεσα στην αύξηση ή στη μείωση του αισθήματος της πείνας.

Αναμφισβήτητα, η έρευνα για την επίδραση της τσίχλας στο αίσθημα της πείνας και τη θερμιδική πρόσληψη πρέπει να συνεχιστεί. Ακόμα και εάν τα δεδομένα φαίνονται ενθαρρυντικά, καλό είναι, να είμαστε προσεκτικοί. Άλλωστε, οι περισσότερες ερευνητικές προσπάθειες μέχρι τώρα έχουν γίνει σε μικρό αριθμό ατόμων, σε αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες και έχουν ακολουθήσει διαφορετικά πρωτόκολλα όσον αφορά στους χρόνους μάσησης αλλά και στη διάρκεια μάσησης της τσίχλας. Θα ήταν λοιπόν συνετό, πριν γενικεύσουμε τα συμπεράσματα, να δώσουμε λίγο χρόνο ακόμη στην έρευνα.

Ακόμα και αν τελικά αληθεύει η επίδραση της κατανάλωσης της τσίχλας στη μείωση του αισθήματος της πείνας και της θερμιδικής πρόσληψης, ο ρόλος της μόνο συνεργιστικός μπορεί να είναι. Άλλωστε, η επίδραση της στην απώλεια βάρους δεν έχει ακόμα μελετηθεί μακροπρόθεσμα. Μην ξεχνάτε επίσης, ότι οι υπερβολές οδηγούν σχεδόν πάντα σε δυσάρεστες συνέπειες. Τα περισσότερα είδη τσίχλας χωρίς ζάχαρη περιέχουν σορβιτόλη. Ουσία που δεν απορροφάται πλήρως από το λεπτό ένετρο και δρα ως καθαρτικό. Ποσότητα τσιχλών, που περιέχουν σορβιτόλη, μεγαλύτερη των 15-20 κομματιών συνδέεται με χρόνια διάρροια, πόνο και ανεξήγητη απώλεια βάρους. Επιπλέον, η κατανάλωση τσίχλας σχετίζεται και με την κατάπωση αέρα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα

Συμπερασματικά..

Το πιο σημαντικό λοιπόν, σε μία προσπάθεια απώλειας βάρους δεν είναι η κατανάλωση τσίχλας, αλλά η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών. Καταναλώστε μικρά και συχνά γεύματα, δώστε έμφαση στις ποσότητες του φαγητού σας και προσπαθήστε να συμπεριλάβετε τη φυσική δραστηριότητα στην καθημερινότητά σας. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα έχετε ένα σίγουρο και ασφαλές αποτέλεσμα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Yuka Hamada, Akane Miyaji, Naoyuki Hayashi., “Effect of postprandial gum chewing on diet-induced thermogenesis”. Appetite. 2016 Apr;24(4):878-85. doi: 10.1002/oby.21421. Epub 2016 Feb 17.

Richard D. Mattes 1 and Robert V. Considine., “Oral processing effort, appetite and acute energy intake in lean and obese adults”. Physiol Behav. 2013 August 15; 120: . doi:10.1016/j.physbeh.2013.08.013.

Kathleen J Melanson, Daniel L Kresge. “Chewing gum decreases energy intake at lunch following a controlled breakfast”. Appetite.2017 Nov 1;118:1-7. doi: 10.1016/j.appet.2017.07.015. Epub 2017 Jul 18.

James M. Shikany, Amy S. Thomas, Raymond O. McCubrey, T. Mark Beasley and David B. Allison., “Randomized Controlled Trial of Chewing Gum for Weight Loss”. Obesity (2012) 20, 547–552. doi:10.1038/oby.2011.336

Παρασκευή Κουστουράκη
Παρασκευή Κουστουράκη Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc