Ο Άρκευθος ή αλλιώς κεδροκούκουτσο είναι ένα κωνοφόρο, αειθαλές δέντρο ή θάμνος που αναπτύσσεται σε πολλά μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας. Οι καρποί του είναι αρχικά πράσινοι, ωριμάζουν σε 18 μήνες και παίρνουν ένα μωβ – μαύρο χρώμα και συνήθως πωλούνται αποξηραμένοι.
Έχουν μια γλυκόπικρη γεύση και ευχάριστο πικάντικο άρωμα, που τους κάνει κατάλληλους για τον αρωματισμό τροφών και αλκοολούχων ποτών. Χρησιμοποιούνται επίσης ως καρύκευμα στη μαγειρική.
Οφέλη στην Υγεία
Επιπρόσθετα, το κεδροκούκουτσο χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα για ιατρικούς σκοπούς και αποδίδει πολλαπλά οφέλη στην υγεία. Συγκεκριμένα:
Είναι υψηλό σε θρεπτικά συστατικά και σε φυτοχημικά και παρέχει αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση στον οργανισμόΑν και οι διατροφικές πληροφορίες για τα μούρα αρκεύθου είναι περιορισμένες, είναι γνωστό ότι παρέχουν ορισμένες βιταμίνες και φυτοχημικά. Όπως τα περισσότερα άλλα μούρα, είναι μια καλή πηγή βιταμίνης C, παρέχοντας το 10% της Ημερήσιας Πρόσληψης αυτής της υδατοδιαλυτής θρεπτικής ουσίας σε μια μερίδα (28 γραμμάρια).
Η βιταμίνη C είναι απαραίτητη για:
- την υγεία του ανοσοποιητικού
- τη σύνθεση κολλαγόνου
- τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων.
Λειτουργεί επίσης ως ισχυρό αντιοξειδωτικό, προστατεύοντας τα κύτταρα από βλάβες που προκαλούνται από την οξείδωση των ελεύθερων ριζών.
Τα μούρα περιέχουν επίσης φυτοχημικά, όπως φλαβονοειδή, αντιοξειδωτικά, πτητικά έλαια και κουμαρίνες, που είναι χημικές ενώσεις με διάφορες προστατευτικές ιδιότητες.
Τα πτητικά έλαια στα μούρα αρκεύθου περιέχουν ουσίες γνωστές ως μονοτερπένια, τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι παρέχουν αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές, αντιοξειδωτικές και αντιβακτηριακές ιδιότητες.
Μια μελέτη σε δοκιμαστικό σωλήνα ανίχνευσε περισσότερες από 70 ενώσεις στο αιθέριο έλαιο αρκεύθου, με τα μονοτερπένια άλφα-πινένιο, βήτα-πινένιο, μυρσένιο, λιμονένιο και σαβινένιο να αποτελούν την πλειοψηφία. Η μελέτη διαπίστωσε ότι το έλαιο μείωσε την κυτταρική βλάβη στα κύτταρα της ζύμης αυξάνοντας τη δραστηριότητα των ενζύμων καταλάση, υπεροξειδάση γλουταθειόνης και υπεροξειδική δισμουτάση. Ο κύριος ρόλος αυτών των ενζύμων είναι να προστατεύουν τα κύτταρα από τη βλάβη των ελεύθερων ριζών.
Μια άλλη μελέτη σε δοκιμαστικό σωλήνα έδειξε ότι το αιθέριο έλαιο αρκεύθου μείωσε σημαντικά τη φλεγμονή στα κύτταρα του ανθρώπινου δέρματος, μια επίδραση που οι ερευνητές απέδωσαν στην υψηλή συγκέντρωση μονοτερπενίων του ελαίου.
Οι κουμαρίνες και τα φλαβονοειδή αντιοξειδωτικά προσφέρουν επίσης και μια σειρά από επιδράσεις που προάγουν την υγεία. Τα πιο γνωστά είναι η ρουτίνη, η λουτεολίνη και η απιγενίνη, τα οποία μελέτες σε δοκιμαστικό σωλήνα, ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει ότι μπορούν να δράσουν ως ισχυροί αντιοξειδωτικοί και αντιφλεγμονώδεις παράγοντες.
Η κατανάλωση μιας διατροφής πλούσιας σε αυτές τις ενώσεις μπορεί να προάγει την υγεία και μπορεί να προστατεύσει από χρόνιες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών και νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
Μπορεί να έχει αντιδιαβητικές ιδιότητες
Τα μούρα αρκεύθου χρησιμοποιήθηκαν σε πρακτικές παραδοσιακής ιατρικής για τη θεραπεία του διαβήτη και πρόσφατες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι μπορεί να έχουν αντιδιαβητικές ιδιότητες.
Μια μελέτη σε αρουραίους με διαβήτη έδειξε ότι η συμπλήρωση με εκχύλισμα μούρων αρκεύθου μείωσε σημαντικά το σάκχαρο στο αίμα και αύξησε την προστατευτική για την καρδιά HDL (καλή) χοληστερόλη.
Ομοίως, μια άλλη μελέτη σχετικά με τα αντιδιαβητικά αποτελέσματα του εκχυλίσματος κινέζικου μούρου αρκεύθου διαπίστωσε ότι μείωσε σημαντικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων σε αρουραίους με διαβήτη.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτά τα αντιδιαβητικά αποτελέσματα οφείλονται στην υψηλή συγκέντρωση αντιοξειδωτικών των μούρων.
Μπορεί να προάγει την υγεία της καρδιάς
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι τα μούρα αρκεύθου μπορούν να προάγουν την υγεία της καρδιάς βελτιώνοντας τα επίπεδα HDL (καλή) χοληστερόλης και μειώνοντας τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, καθώς και την LDL (κακή) και τη συνολική χοληστερόλη.
Μια πρόσφατη μελέτη σε αρουραίους με διαβήτη έδειξε ότι η θεραπεία με εκχύλισμα μούρων αρκεύθου μείωσε τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων κατά 57% και 37%, αντίστοιχα, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
Μια άλλη μελέτη σε αρουραίους διαπίστωσε ότι το εκχύλισμα μούρων αρκεύθου αύξησε επίσης τα επίπεδα της HDL (καλής) χοληστερόλης.
Αν και λείπουν οι ανθρώπινες μελέτες, η έρευνα δείχνει ότι η κατανάλωση μούρων είναι ένας εξαιρετικός τρόπος μείωσης των παραγόντων κινδύνου για ανάπτυξη καρδιακής νόσου.
Ωστόσο, μέχρι να είναι διαθέσιμες περισσότερες έρευνες σε ανθρώπους σχετικά με τις επιπτώσεις των μούρων αρκεύθου στην υγεία της καρδιάς, είναι άγνωστο εάν η κατανάλωση αυτών των μούρων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρδιακή νόσου.
Αντιβακτηριδιακή και αντιμυκητιακή δράση
- Μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες και ζώα δείχνουν ότι τα μούρα αρκεύθου έχουν ισχυρές αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες. Αυτες αποδίδονται σε ισχυρές ενώσεις στο έλαιό τους, όπως το σαβινένιο, το λιμονένιο, το μυρσένιο και το άλφα- και βήτα-πινένιο.
- Σε μια μελέτη δοκιμαστικού σωλήνα, το αιθέριο έλαιο αρκεύθου έδειξε αντιβακτηριακά και αντιμυκητιακά αποτελέσματα έναντι 16 ειδών βακτηρίων, ζυμομυκήτων, μυκήτων που μοιάζουν με ζύμη και δερματόφυτων, ενός τύπου μύκητα που αναπτύσσεται στο δέρμα σας, προκαλώντας ασθένειες όπως η δακτυλίτιδα.
- Μια άλλη μελέτη σε δοκιμαστικό σωλήνα διαπίστωσε ότι το αιθέριο έλαιο αρκεύθου ανέστειλε σημαντικά τη δραστηριότητα τριών βακτηρίων που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις στον άνθρωπο - M. gordonae, M. avium και M. Intracellulare.
Το εκχύλισμα από τα μούρα μπορεί επίσης να έχει αντιβακτηριακή δράση ενάντια σε πολλά βακτήρια, συμπεριλαμβανομένου του Campylobacter jejuni, που συνήθως προκαλεί τροφική δηλητηρίαση και του Staphylococcus aureus, ενός βακτηρίου που μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις του δέρματος, των πνευμόνων και των οστών.
Ενώ είναι σαφές ότι τα μούρα αρκεύθου έχουν αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες, απαιτούνται μελέτες σε ανθρώπους για να εξεταστεί εάν το εκχύλισμα τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία μυκητιασικών ή βακτηριακών λοιμώξεων σε ανθρώπους.
Χρήσεις μούρων αρκεύθου
Σε αντίθεση με άλλα μούρα, τα μούρα αρκεύθου χρησιμοποιούνται συνήθως μόνο σε μικρές ποσότητες για να αρωματίσουν τα τρόφιμα - δεν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες.
Έχουν μια στυφή γεύση πεύκου, γεγονός που τα καθιστά δημοφιλή συστατικά σε συνταγές καρυκεύματος και εμποτισμό ποτών.
Για παράδειγμα, τα μούρα αρκεύθου χρησιμοποιούνται για να προσθέσουν γεύση σε μαρινάδες και μιξ βοτάνων για τσάι και να δώσουν στο δημοφιλές ποτό τζιν τη χαρακτηριστική του γεύση.
Πωλούνται συνήθως αποξηραμένα - είτε ολόκληρα είτε θρυμματισμένα - αλλά μπορούν να αγοραστούν και φρέσκα.
Λάβετε υπόψη ότι υπάρχουν πολλά είδη αρκεύθου και δεν είναι όλα βρώσιμα.
Τα μούρα από το Juniperus communis χρησιμοποιούνται συχνότερα σε μαγειρικές εφαρμογές. Το αιθέριο έλαιο Juniper Berry χρησιμοποιείται επίσης στην αρωματοθεραπεία και λέγεται ότι λειτουργεί σαν ηρεμιστικό, αλλά δεν πρέπει να καταναλώνεται.
Επιπλέον, το τσάι από μούρα αρκεύθου μπορεί να αγοραστεί σε φακελάκια τσαγιού ή να παρασκευαστεί στο σπίτι χρησιμοποιώντας θρυμματισμένα μούρα αρκεύθου.
Δοσολογία και αντενδείξεις
Τα συμπληρώματα και το εκχύλισμα μούρων αρκεύθου μπορούν να αγοραστούν από το διαδίκτυο και σε ορισμένα καταστήματα υγιεινής διατροφής και βιολογικών ειδών. Επειδή οι ανθρώπινες μελέτες είναι ελλιπείς δεν είναι σαφές ποια δόση είναι πιο αποτελεσματική για να αποδοθούν τα φαρμακευτικά τους οφέλη. Οι περισσότερες ετικέτες συμπληρωμάτων αρκεύθου συνιστούν τη λήψη 1-6 γραμμαρίων την ημέρα, χωρισμένα σε πολλαπλές δόσεις.
Αυτά τα συμπληρώματα δεν είναι κατάλληλα για παιδιά και θα πρέπει να αποφεύγονται από γυναίκες που κυοφορούν, καθώς τα μούρα αρκεύθου θεωρούνται διεγερτικά της μήτρας και μπορεί να προκαλέσουν αποβολή σε υψηλές δόσεις.
Παράλληλα, μπορεί επίσης να αλληλοεπιδράσουν με ορισμένα φάρμακα, όπως διουρητικά και ψυχιατρικά φάρμακα.
Τι άλλοι κίνδυνοι υπάρχουν;
Πολλές διαδικτυακές πηγές αναφέρουν ότι τα συμπυκνωμένα συμπληρώματα μούρων αρκεύθου μπορεί να βλάψουν τους νεφρούς αν και κανένα στοιχείο δεν υποστηρίζει αυτούς τους ισχυρισμούς.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη ανθρώπινης έρευνας στην οποία θα βασιστεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της λήψης συμπληρωμάτων από μούρα αρκεύθου, ίσως είναι καλύτερο να επιλέξετε άλλες φυσικές επιλογές θεραπείας.
Σε κάθε περίπτωση, να μιλάτε πάντα με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης ή τον γιατρό σας πριν δοκιμάσετε ένα νέο συμπλήρωμα
Καταλήγοντας
Θα μπορούσαμε να πούμε οτι ο άρκευθος είναι ένα δημοφιλές συστατικό σε μαρινάδες, μιξ μπαχαρικών, αφεψήματα και ειδικά κοκτέιλ λόγω της αρωματικής τους γεύσης.
Το εκχύλισμα από τα μούρα του έχει αποδειχθεί ότι παρέχει πολλά οφέλη για την υγεία στην έρευνα σε ζώα και σε δοκιμαστικούς σωλήνες. Μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες και να μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις.
Ωστόσο, λόγω της έλλειψης ανθρώπινης έρευνας σχετικά με τις πιθανές φαρμακευτικές επιδράσεις των μούρων αρκεύθου και των συμπληρωμάτων τους, η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά τους είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστες. Ως εκ τούτου, είναι καλύτερο να χρησιμοποιείτε φρέσκα ή αποξηραμένα μούρα αρκεύθου σε μικρές ποσότητες ως γαστρονομικό συστατικό και να επιλέγετε πιο ασφαλείς ερευνητικά εναλλακτικές λύσεις για τα συμπληρώματα μούρων αρκεύθου.
