Η καρνιτίνη προέρχεται από αμινοξέα και βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα κύτταρα του σώματός μας. Αναφέρεται σε έναν αριθμό ουσιών οι οποίες περιλαμβάνουν την L-καρνιτίνη, την ακετυλο-L-καρνιτίνη και την προπιονυλο-L-καρνιτίνη.
Παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας λόγω της βασικής της λειτουργίας που είναι η μεταφορά των λιπαρών οξέων από το κυτταρόπλασμα στο μιτοχόνδριο, έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η παραγωγή ενέργειας. Επιπλέον μεταφέρει τις τοξικές ενώσεις που δημιουργούνται μέσα στα μιτοχόνδρια έξω από αυτά, με σκοπό να αποτραπεί η συσσώρευσή τους.
Σε ποια τρόφιμα περιέχεται η καρνιτίνη;
Η καρνιτίνη περιέχεται σε μεγαλύτερες ποσότητες σε τρόφιμα ζωϊκής προέλευσης. Στον παρακάτω πίνακα συνοψίζεται η περιεκτικότητά της σε mg/ τρόφιμο:
|
Τρόφιμο |
Περιεκτικότητα (mg) |
|
Μπριζόλα μοσχαρίσια, μαγειρευμένη (120 γρ) |
56 – 162 |
|
Κιμάς μοσχαρίσιος, μαγειρευμένος (120 γρ) |
87 – 99 |
|
Γάλα πλήρες (1 φλιτζάνι) |
8 |
|
Μπακαλιάρος, μαγειρευμένος (120 γρ) |
4 - 7 |
|
Στήθος κοτόπουλου, μαγειρευμένο (120 γρ) |
3 – 5 |
|
Παγωτό (1/2 φλιτζάνι) |
3 |
|
Τυρί cheddar (60 γρ) |
2 |
|
Ψωμί ολικής αλέσεως (2 φέτες) |
0.2 |
|
Σπαράγγια, μαγειρευμένα (1/2 φλιτζάνι) |
0.1 |
Ποια είναι η δράση της;
Αντιφλεγμονώδης δράση
η L- καρνιτίνη είναι μια χαμηλού μοριακού βάρους αζωτούχος ένωση, η οποία φαίνεται να διαθέτει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, εξασθενώντας τις φλεγμονώδεις αλλαγές που μπορεί να προκληθούν στον οργανισμό μας από διάφορους παράγοντες όπως είναι η γήρανση, η ίνωση ήπατος ή καρκινική καχεξία.
Η καρνιτίνη θεωρείται ένα δημοφιλές συμπλήρωμα διατροφής, το οποίο μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικό σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από χρόνια φλεγμονή.
Έρευνα που διεξήχθη το 2015 έδειξε ότι η συμπλήρωση της L- καρνιτίνης σε δόση 1000 mg/ ημέρα για 12 εβδομάδες μειώνει την κατάσταση φλεγμονής σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο
Επίδραση στο λιπιδαιμικό προφίλ
Η καρνιτίνη είναι απαραίτητη για τον ενεργειακό μεταβολισμό, καθώς επιτρέπει στα ενεργά λιπαρά οξέα να εισέλθουν στα μιτοχόνδρια, όπου διασπώνται μέσω β-οξείδωσης.
Η σχέση μεταξύ της θεραπείας με L-καρνιτίνη και του μεταβολισμού των λιπιδίων έχει διερευνηθεί ευρέως αλλά με αντικρουόμενα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά στις ευεργετικές επιδράσεις της καρνιτίνης αναφέρεται μία πιθανή μείωση στα επίπεδα των τριγλυκεριδίων, των ελεύθερων λιπαρών οξέων και των επιπέδων της χοληστερόλης (ολικής και LDL) και μια αύξηση στα επίπεδα της HDL. Τα αποτελέσματα μελετών έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα της συμπλήρωσης L- καρνιτίνης στον μεταβολισμό των λιπιδίων.
Καρνιτίνη και καρδιαγγειακή νόσος
Έχει ανακαλυφθεί ότι η καρνιτίνη έχει θετική επίδραση και στις καρδιακές παθήσεις. Συγκεκριμένα φαίνεται να οδηγεί σε μείωση της αρτηριακής πίεσης καθώς και σε μείωση λιπιδίων στο αίμα. Αυτό κατ΄ επέκταση οδηγεί με τη σειρά του σε μία μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η L-καρνιτίνη έχει ευνοϊκές επιδράσεις σε ασθενείς με σοβαρές καρδιαγγειακές διαταραχές, όπως στεφανιαία νόσο, χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και περιφερική αγγειακή νόσο.
Σε ασθενείς με χρόνια καρδιακή νόσο, η χορήγηση L-καρνιτίνης σε 12 μήνες οδήγησε σε εξασθένιση της διαστολής της αριστερής κοιλίας, μειώνοντας παράλληλα την εμφάνιση χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας και αιφνίδιου θανάτου.
Διαχείριση βάρους
Σύμφωνα με έρευνες η καρνιτίνη όταν λαμβάνεται ως συμπλήρωμα διατροφής από υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα φαίνεται να μειώνει μακροπρόθεσμα το σωματικό τους βάρος. Βέβαια διευκρινίζεται ότι η λειτουργία αυτή θα επιτευχθεί με ταυτόχρονη φυσική δραστηριότητα.
Πιο συγκεκριμένα, τα παχύσαρκα και τα υπέρβαρα άτομα που κάνουν τακτική σωματική δραστηριότητα απαιτούν επιπλέον L-καρνιτίνη για τη μεταφορά των λιπαρών οξέων, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας. Παρόλα αυτά η άποψη αυτή απαιτεί περαιτέρω μελέτη.
Καρνιτίνη σε ασθενείς με αιμοκάθαρση
Οι ασθενείς με αιμοκάθαρση συχνά έχουν χαμηλές συγκεντρώσεις ελεύθερης L-καρνιτίνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι η συμπλήρωση L-καρνιτίνης βελτιώνει διάφορες επιπλοκές που εμφανίζονται στους ασθενείς αυτούς, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών επιπλοκών (αρρυθμίες), τη μειωμένη απόδοση, τις μυϊκές κράμπες, τον περιορισμό της ικανότητας άσκησης καθώς και τη χαμηλή αρτηριακή πίεση. Μια θεραπευτική δοκιμή της L-καρνιτίνης μπορεί να είναι χρήσιμη σε ασθενείς που εμφανίζουν τα παραπάνω συμπτώματα.
