Κάθε χρόνο στις 16 Οκτωβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής. Αυτή η Ημέρα έχει οριστεί και καθιερωθεί από τον Οκτώβριο του 1980 και από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ με κύριο στόχο τον περιορισμό της πείνας στον πλανήτη. Δεν αποτελεί δηλαδή μία ημέρα που αφορούσε, τουλάχιστον στην αρχή, τη Διατροφή στις αναπτυγμένες χώρες και τους κανόνες Υγιεινής και Ορθής Διατροφής αλλά την ενθάρρυνση της γεωργικής παραγωγής τροφίμων και της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών, την ευαισθητοποίηση του κοινού για το πρόβλημα της πείνας, του υποσιτισμού και της φτώχειας στον κόσμο και τη μεταφορά τεχνογνωσίας προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Είναι δηλαδή μια ημέρα που αφορά το τεράστιο πρόβλημα της πείνας που απειλεί πάνω από 800 εκατομμύρια ανθρώπων στον πλανήτη και του υποσιτισμού λόγω τόσο των αθλίων συνθηκών υγιεινής όσο και της οικονομικής δυσχέρειας.
Βέβαια, διατροφικά προβλήματα υπάρχουν και μάλιστα όλο και πιο έντονα και σοβαρά για την υγεία και στις ανεπτυγμένες χώρες όπως είναι το πρόβλημα της παχυσαρκίας, της ολοένα χειρότερης ποιότητας στην καθημερινή διατροφή λόγω της οικονομικής κρίσης, της ραγδαίας ανάπτυξης στην τυποποίηση των τροφίμων, της υπερκατανάλωσης «βιομηχανοποιημένων τροφίμων» και της ραγδαίας αύξησης νοσημάτων που σχετίζονται με τη διατροφή (μορφές καρκίνου, καρδιαγγειακά νοσήματα). Για το λόγο αυτό στις 16 Οκτωβρίου στις αναπτυγμένες χώρες συζητούμε και ενημερώνουμε πλέον για τα σύγχρονα προβλήματα διατροφής που ειδικά και στη χώρα μας προκύπτουν μέσα από τη μείωση των εισοδημάτων, τη σύγχρονη «φτώχεια» και την αδυναμία αγοράς υγιεινών διατροφικών προϊόντων.
Έτσι είναι σημαντικό έστω και για μια ημέρα να επισημάνουμε τη σοβαρότητα της παχυσαρκίας που αποτελεί σίγουρα τη συχνότερη διατροφική διαταραχή. Μια μεταβολική διαταραχή που σχετίζεται με μια σειρά από σοβαρές παθολογικές καταστάσεις όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία και η στεφανιαία νόσος, μορφές καρκίνου όπως είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του μαστού, η χολοκυστοπάθεια και η λιπώδης διήθηαη του ήπατος, η οστεοπόρωση. Η σωστή διατροφή, ποιοτικά και ποσοστικά, συμβάλλει τόσο στην εμφάνιση όσο και στην αντιμετώπιση του προβλήματος, πάντα όμως με τη συμβολή της δραστηριότητας και του περιορισμού του παθητικού τρόπου ζωής και της ψυχολογικής θεραπείας, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Είναι σημαντικό να μιλήσουμε για την υπέρταση η οποία αποτελεί ένα σιωπηλό παράγοντα κινδύνου με σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικών επεισοδίων, καρδιακής ανεπάρκειας και άλλων αγγειακών παθήσεων. Υπενθύμιση οδηγιών όπως ο περιορισμός της υψηλής κατανάλωσης αλατιού, ο περιορισμός των έτοιμων και τυποποιημένων γευμάτων, η αποφυγή της παχυσαρκίας και η μειωμένη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να συμβάλλει στον περιορισμό των ατόμων με Αρτηριακή Υπέρταση.
Να επισημάνουμε πόσο η στεφανιαία νόσος και οι αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου, στις σύγχρονες κοινωνίες, αποτελούν κύριες αιτίες θανάτου, σε συνδυασμό με την υψηλή χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση, το διαβήτη, την παχυσαρκία και τη μειωμένη σωματική άσκηση μπορεί να προληφθούν, μέσα από καλύτερες διατροφικές συνήθειες και επιλογές και υιοθέτηση του παραδοσιακού μεσογειακού προτύπου διατροφής. Οδηγίες για λιγότερα κορεσμένα και υδρογονωμένα λιπαρά οξέα, για αύξηση των μονοακόρεστων και των ω3 λιπαρών, για λιγότερη ζάχαρη και έτοιμο φαγητό και περισσότερες φυτικές ίνες είναι σημαντικό να επισημανθούν και πάλι για το γενικό πληθυσμό.
Είναι επίσης μια ημέρα για να επισημάνουμε τη σημασία της πρόληψης του σακχαρώδη διαβήτη, που σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες αποτελεί επιδημία και παράγοντα κινδύνου για παθήσεις της καρδιάς, του εγκεφάλου, των νεφρών, των περιφερικών αγγείων, των ματιών. Είναι πολλά τα επιστημονικά δεδομένα που επισημαίνουν πόσο η κακή διατροφή και η παχυσαρκία σχετίζεται με τον τύπο 2 Διαβήτη αλλά και πόσο ο ιδανικός συνδυασμός μιας υγιεινής διατροφής, με πολλά φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής και ψάρι, ενός τακτικού πλάνου διατροφής και μιας συστηματικότερης κίνησης μπορεί να περιορίσει την ανάπτυξη και εμφάνιση του διαβήτη.
Τέλος είναι μια ημέρα που μπορούμε να αναδείξουμε:
- Τον προστατευτικό ρόλο της Διατροφής ενάντια στην ανάπτυξη παθήσεων όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, που σχετίζεται επιστημονικά με την υψηλή πρόσληψη λιπών, κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένων τροφίμων π.χ. αλλαντικών και την υψηλή κατανάλωση αλκοόλ, ο καρκίνος του στομάχου που επίσης σχετίζεται με τη κατανάλωση λιπαρών και αλατισμένων τροφίμων, ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη και του τράχηλου της μήτρας.
- Τη σχέση και το ρόλο της διατροφικής παρέμβασης σε ψυχογενείς καταστάσεις που ολοένα αυξάνονται στις σύγχρονες κοινωνίες όπως είναι η ψυχογενής ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία αλλά και η παρορμητική υπερφαγία.
- Τον προληπτικό ρόλο της διατροφής σε νοσήματα όπως η οστεοπόρωση, η ουρική αρθρίτιδα (ποδάγρα), παθήσεις του ήπατος όπως η κίρρωση (αλκοολικής φύσης).
Η σημασία της Διατροφής σήμερα
Στην σημερινή εποχή και στην κατάσταση που βιώνουμε όλοι στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, και ειδικότερα με την κρίση στο σύστημα υγείας και στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας αλλά και με τους αυξανόμενους δείκτες νοσηρότητας και θνητότητας από μεταβολικά και άλλα νοσήματα γίνεται όλο και πιο σαφές πως η Διατροφή από τη μικρή ηλικία πρέπει να αποτελέσει μέσο πρόληψης.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πόσο μια σωστή διατροφή από την παιδική ηλικία, μέσα από ειδικά προγράμματα διατροφικής αγωγής στα σχολεία, η καλύτερη ενημέρωση και εκπαίδευση, η επιστροφή στο μαγειρεμένο φαγητό στο σπίτι και στη διατροφή της δεκαετίας του 60 μπορεί να παίξει αποτελεσματικό ρόλο στην κατάκτηση και διατήρηση μιας καλύτερης υγείας.
