Παχυσαρκία

Το φαινόμενο fatism: Ο ρατσισμός των ...κιλών

της Μαρίας Λασσιθιωτάκη
07 Δεκεμβρίου 2011
22206 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
Το φαινόμενο fatism: Ο ρατσισμός των ...κιλών

Photo source: www.bigstockphoto.com

Υπάρχει ρατσισμός εναντίον των παχύσαρκων ατόμων; Ναι, σύμφωνα με πολλές κοινωνιο-ψυχολογικές μελέτες, αν και ο ευρύτερος πληθυσμός δεν παραδέχεται άμεσα ότι κάνει διακρίσεις με βάση τα κιλά. Όμως, οι συχνά πασίγνωστες και ανιαρές υποδείξεις στα υπέρβαρα άτομα για τους τρόπους ελέγχου του βάρους, οι υπόκωφες συμπεριφορές ειρωνείας, περιφρόνησης και οίκτου, συνθέτουν το φαινόμενο fatism, τον ρατσισμό των κιλών. Συχνά, η χρήση σκληρής γλώσσας περιέχει απειλές, σχετικές με τους κινδύνους υγείας, και σχόλια για την αδύναμη προσωπικότητα του παχύσαρκου ατόμου. Ο ευρύτερος πληθυσμός πιστεύει ότι το βάρος είναι απολύτως ελέγξιμο και ότι κάτι τρέχει με την θέληση του παχύσαρκου ατόμου.

Κάπου, κάποτε θα συναντήσεις κι εσύ τον ρατσισμό

Ζούμε σε ένα κόσμο που κάθε λεπτό της μέρας μας υπενθυμίζει ότι η κοινωνική αποδοχή έχει τους κανόνες της. Κάθε κοινωνικό άτομο οφείλει να υπηρετεί την όποια καθιερωμένη ομοιομορφία, να συμμορφώνεται με ένα σωρό ανεξήγητους κοινωνικούς κανόνες, τα παράλογα πρότυπα και τις αόριστες προκαταλήψεις, να είναι δηλαδή politically correct. Αυτό είναι αδύνατον. Σχεδόν κάθε άτομο, κάπου, κάπως, κάποτε θα γίνει θύμα αρνητικής σύγκρισης, θα συναντήσει τον ρατσισμό εναντίον του, θα νιώσει λίγο ως πολύ το κοινωνικό βάρος και τον κίνδυνο εναντίον του και θα χρειασθεί να τον αντιμετωπίσει.

Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα αντιμετωπίζουν διακρίσεις σε βάρος τους, συχνά στον χώρο της υγείας- ως ασθενείς-στην εκπαίδευση, την απασχόληση και στις σχέσεις κάθε μορφής. Οι διακρίσεις μπορεί να συμβούν παντού: στο εστιατόριο, στον χώρο εργασίας, στις υπηρεσίες περίθαλψης, στα καταστήματα, στα μέσα μεταφοράς και αλλού. Ειδικότερα, τα παιδιά και οι έφηβοι πέφτουν συχνά θύματα του εκφοβισμού (bulling) από τους νταήδες του σχολείου.

Νικήστε με αυτοπεποίθηση

Διεκδικητικότητα

Το κλειδί εναντίον των προκαταλήψεων και του ρατσισμού είναι η διεκδικητικότητα, αυτή η ήρεμη δύναμη, η ικανότητα να αρθρώσουμε λόγο για ό,τι σκεφτόμαστε και ό,τι αισθανόμαστε, να ζητήσουμε αυτό που θέλουμε, χωρίς απότομο και αγενές στυλ.

Γνώση

Η γνώση αποκαλύπτει τους λόγους που οι άνθρωποι δημιουργούν κριτήρια υποτιμητικής σύγκρισης, συνοδευτικά του ρατσισμού και των διακρίσεων. Η πλούσια βιβλιογραφία εξηγεί τον τρόπο και τους λόγους που οι άνθρωποι δομούν τις «αλήθειες» τους ή γιατί κατασκευάζουν στερεότυπα και προκαταλήψεις σε βάρος ατόμων και ομάδων και πώς αυτά υποστηρίζονται από τα ΜΜΕ και την βιομηχανία της ομορφιάς.

Αναγνωρίστε σκέψεις και συναισθήματα

Μια τέτοια διαδικασία δεν είναι εύκολη αλλά αξίζει τον κόπο να… βρείτε τον τρόπο:

  • παρατηρήστε τι σκέφτεστε και τι νιώθετε, χωρίς διάθεση αυτοκριτικής και ντροπής. Για παράδειγμα, η ενοχή για το βάρος είναι μεγάλο… βάρος, δημιουργεί σκέψεις αποθάρρυνσης, σκληρή αυτοκριτική, αδυναμία και παραίτηση, καταστάσεις που πιέζουν λειτουργούν ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία: εκπέμπει στο περιβάλλον να σας φερθούν όπως εσείς φέρεστε στον εαυτό σας.
  • βεβαιωθείτε ότι δεν υποφέρετε από κατάθλιψη, πρόδρομο αλλά και συνοδευτικό συναίσθημα των διαταραχών διατροφής.
  • συγκεντρωθείτε στις επιτυχίες σας και την αξία της προσωπικότητάς σας.
  • θυμηθείτε ότι είστε ένας άξιος και αξιαγάπητος άνθρωπος. αγαπήστε τον εαυτό σας, αμφισβητώντας τις αιτίες για τον τρόπο που σκέφτεστε γύρω από τα θέματα της αυτοεικόνας, εικόνας του σώματος.
  • μιλήστε και μοιραστείτε ελεύθερα, χωρίς κρατήματα, τις σκέψεις σας, τα συναισθήματα δυσφορίας, τους φόβους και τις αναστολές σας με ανθρώπους που εμπιστεύεστε

Διεκδικείστε μια δίκαιη θέση εκεί έξω

  • Αντιμετωπίστε τις ρητές και άρρητες συμπεριφορές ρατσισμού του ευρύτερου περιβάλλοντος, λύνοντας ήρεμα τυχόν επικοινωνιακές παρεξηγήσεις. Οι άμεσες ή έμμεσες λεκτικές επιθέσεις, τα υπονοούμενα και τα… κηρύγματα αντιμετωπίζονται με επιχειρήματα και χιούμορ. Η Σωκρατική μέθοδος είναι μια άριστη μεθοδολογία για να φέρετε εσείς τους άλλους και όχι αυτοί εσάς, στη δυσάρεστη θέση να απολογούνται για τις απόψεις τους.
  • Όταν μιλάτε, κοιτάτε τον άλλο κατάματα και «ανοικτά» και θυμηθείτε την αυτοεκπληρούμενη προφητεία: θα σας φερθούν όπως εσείς έχετε επιλέξει να σας φέρονται.
  • Πάρτε ένα λεπτό για να σκεφτείτε τι θέλετε να πείτε στο άτομο κατά τη διάρκεια μιας αντιπαράθεσης.
  • Αντικρούστε τα..συνοδευτικά του ρατσισμού, π.χ οι παχύσαρκοι είναι τεμπέληδες, δεν έχουν πειθαρχία και θέληση, είναι αδιάφοροι για την εμφάνιση και την υγεία τους.
  • Θυμώστε ήρεμα! Ο θυμός για τις συμπεριφορές διακρίσεων συνοδεύει αρκετές καθημερινές συναλλαγές. Ο ήρεμος, τεκμηριωμένος θυμός πολύ συχνά οδηγεί σε δυναμικές αλλαγές συμπεριφορών, αύξηση του σεβασμού, της εκτίμησης, ακόμη και του θαυμασμού!
  • Βρείτε τρόπους να υπερασπισθείτε την διαφορετικότητά σας μαζί με τους άλλους και μέσα από φιλίες, ομάδες και χόμπυ.

Οι ιδιοσυγκρασίες, τα χαρίσματα, οι νοοτροπίες και οι επιθυμίες διαφοροποιούν σταθερά τον έναν άνθρωπο από τον άλλο. Η ομοιομορφία σκοτώνει την πρόθεση να ζουν οι άνθρωποι μια ακέραιη ζωή. Γόνιμες είναι οι κοινωνίες με ανοιχτή δομή, όπου η ποικιλία δεν γίνεται απλώς ανεκτή αλλά επιδοκιμάζεται και ενθαρρύνεται.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Burns, D., (1999) Feeling good Avon Books N.Y

Ellis, A., (2001) Overcoming destructive beliefs, feelings and behavior Prometheus books N.Y (Using postmodernism and constructivism in psychotherapy)

Ellis., A., (2001) How to Make Yourself Happy and Remarkably Less Disturbable Impact Publishers N.Y

Μαρία Λασσιθιωτάκη
Μαρία Λασσιθιωτάκη Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια