Τα τελευταία χρόνια με την αύξηση της διαθεσιμότητας των πληροφοριών και των δεδομένων από μελέτες, αρκετή συζήτηση γίνεται μεταξύ των νέων ή υποψήφιων γονέων για τις μεθόδους απογαλακτισμού, δηλαδή τη μετάβαση του βρέφους από τον αποκλειστικό θηλασμό ή τη λήψη φόρμουλας στην εισαγωγή τροφών.
Η συνήθης πρακτική είναι η εισαγωγή τροφών σε πολτοποιημένη μορφή, καθώς το βρέφος δεν έχει αναπτύξει ακόμη την ικανότητα μάσησης ή την οδοντοστοιχία του. Με την πάροδο των μηνών, το φαγητό αποκτά όλο και περισσότερα κομμάτια που μπορούν να μασηθούν μέχρι να φτάσει στη μορφή που καταναλώνουν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, συνήθως γύρω στη συμπλήρωση του πρώτου έτους. Ωστόσο, μία νέα τάση που ονομάζεται baby-led weaning (BLW) έχει κάνει την εμφάνισή της και γίνεται όλο και περισσότερο δημοφιλής.
Τι είναι;
Το BLW, που προτάθηκε από την Gill Rapley to 2001, είναι μία μέθοδος εισαγωγής στερεάς τροφής που επιτρέπει στα μωρά να τραφούν μόνα τους, καθώς δεν υποστηρίζει το τάισμα με το κουτάλι ή την πολτοποίηση. Με αυτή τη μέθοδο το παιδί κάθεται με την υπόλοιπη οικογένεια κατά τη διάρκεια του φαγητού και τρέφεται αρχικά με τα χέρια και αργότερα με μαχαιροπίρουνο.
Από ποια ηλικία ξεκινάμε;
Όλα τα υγιή βρέφη είναι σε θέση να ξεκινήσουν να τρέφονται μόνα τους με μικρά κομμάτια στους έξι μήνες, αν τους δοθεί η ευκαιρία. Σε αυτή την ηλικία, εφόσον αξιολογηθούν οι κινητικές δεξιότητες, το παιδί έχει την ικανότητα να τραφεί μόνο του αποκτώντας έτσι καλύτερο αυτοέλεγχο στην πρόσληψη της τροφής
Πότε καταλαβαίνουμε ότι είναι έτοιμο το μωρό να ξεκινήσει blw;
Ο προσδιορισμός του εάν ένα βρέφος είναι έτοιμο να ξεκινήσει τις στερεές τροφές μπορεί να φανεί από δείκτες όπως το να μπορεί να ανοίγει το στόμα του πιο συχνά, να βάζει τα χέρια μέσα στο στόμα χωρίς το αντανακλαστικό εξώθησης της γλώσσας και να αρχίζει να πιάνει τα τρόφιμα ή τα μαχαιροπίρουνα των γονιών ενώ τρώει.
Ποια τα πρώτα τρόφιμα;
Ξεκινήστε με τρόφιμα που είναι εύκολο να κρατηθούν στο χέρι, ιδανικά σε μπαστουνάκια. Εισάγεται νέα σχήματα και υφές σταδιακά έτσι ώστε το παιδί να μάθει να τα διαχειρίζεται, ξεκινώντας με ολόκληρα κομμάτια τροφίμων τα οποία καταναλώνονται από το βρέφος με τα χέρια, όπως μια φέτα φρούτο, μια φέτα λαχανικό μαγειρεμένο μέχρι να μαλακώσει, μια λωρίδα κρέας ή μια φέτα τυρί.
Πώς πρέπει να προσφέρονται;
Οι τροφές πρέπει να δίνονται σε σχήμα που επιτρέπει στα βρέφη να τις κρατούν. Τα τρόφιμα πρέπει να σπάνε εύκολα, να αναμιγνύονται εύκολα με το σάλιο και να μεταφέρονται εύκολα στο πίσω μέρος του στόματος για κατάποση. Η υφή είναι τέτοια που να διευκολύνει την ικανότητα των βρεφών να μασούν και να καταπίνουν. Δώστε την τροφή στο χέρι του παιδιού ή αφήστε τη στο τραπεζάκι ώστε να το πάρει το ίδιο.
Σε ποια θρεπτικά συστατικά πρέπει να εστιάσουμε; Σε ποια τρόφιμα βρίσκονται;
Στη μέθοδο BLW προσοχή πρέπει να δίνεται στην πρόσληψη σιδήρου και ψευδαργύρου, δύο θρεπτικά συστατικά που μπορεί να επηρεάσουν την κινητική και γνωστική ανάπτυξη, καθώς και την ανοσολογική λειτουργία στα βρέφη.
Στα βρέφη που ακολουθούν τη μέθοδο BLW, είναι σύνηθες να δίνονται φρούτα και λαχανικά ως πρώτη τροφή, τρόφιμα με λιγότερο σίδηρο και ψευδάργυρο. Τα εμπλουτισμένα με σίδηρο δημητριακά για βρέφη μπορούν να προσφερθούν σε βρέφη για την επαρκή πρόσληψη σιδήρου/ ψευδαργύρου σε προγεμισμένα κουτάλια ώστε να μην παραβούμε τον κανόνα του αυτό-ταϊσματος. Επιπλέον, το βρέφος που ακολουθεί BLW μπορεί να πάρει σίδηρο και ψευδάργυρο από το κόκκινο κρέας που προσφέρεται σε λωρίδες αρκετά μεγάλες ώστε να μπορεί να το κρατήσει.
Ποια τρόφιμα επιτρέπονται και ποια όχι;
Μπορείτε να μοιραστείτε τις περισσότερες υγιεινές τροφές που καταναλώνετε ως οικογένεια με το μωρό σας. Για παράδειγμα, Κατάλληλα είναι:
- Τα φρούτα
- Τα μαγειρεμένα λαχανικά
- Το κρέας
- Το τυρί
- Τα καλά μαγειρεμένα αυγά
- Το ψωμί (ή τοστ)
- Το ρύζι
- Τα ζυμαρικά
- Τα περισσότερα ψάρια.
Ξεκινήστε με τροφές που κόβονται εύκολα σε μπαστουνάκια ή μεγάλες λωρίδες.
Προσφέροντας στο μωρό σας μια ποικιλία τροφών θα του δώσει την ευκαιρία να ανακαλύψει διαφορετικές γεύσεις και υφές και να εξασφαλίσει ότι παίρνει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. Τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγετε είναι όσα περιέχουν αλάτι και ζάχαρη (διαβάστε προσεκτικά τις ετικέτες – πολλά τρόφιμα, όπως πίτες, σάλτσες και σάλτσα, περιέχουν πολύ αλάτι), το «φαστ φουντ» και τα έτοιμα γεύματα ενηλίκων, το μέλι, τα οστρακοειδή, μεγάλα λιπαρά ψάρια και τα ωμά αυγά.
Διαβάστε επίσης: Η σωστή διατροφή ξεκινά από την παιδική ηλικία
Αν δεν τρώει πολύ πρέπει να μας ανησυχεί;
Οι ώρες των γευμάτων σε αυτό το στάδιο είναι για παιχνίδι και μάθηση, η θρέψη θα προέρχεται κατά βάση από το γάλα. Συνεχίστε να προσφέρετε στήθος ή γάλα όπως πριν – αυτή εξακολουθεί να είναι η κύρια πηγή διατροφής του μωρού σας μέχρι να γίνει ενός έτους. Όταν το φαγητό αρχίζει να καλύπτει τις ανάγκες του το μωρό σας θα μειώσει από μόνο του την πρόσληψη γάλακτος.
Να γίνεται ταυτόχρονα με το θηλασμό;
Τα βρέφη που ακολουθούν τη μέθοδο BLW πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν γάλα (μητρικό γάλα ή φόρμουλα γάλακτος) σύμφωνα με τις ανάγκες τους.
Ποια τα οφέλη του;
Τα οφέλη του BLW είναι πολλά. Συγκεκριμένα, επιτρέπει στα μωρά να εξερευνήσουν τη γεύση, την υφή, το χρώμα και την όσφρηση, δημιουργεί ανεξαρτησία και αυτοπεποίθηση, βοηθά στην ανάπτυξη του συντονισμού χεριού-ματιού και των δεξιοτήτων μάσησης και τα καθιστά λιγότερο επιλεκτικά ως προς το φαγητό.
Η προσέγγιση BLW διευκολύνει επίσης την αναγνώριση και αποδοχή των πραγματικών τροφών από τα βρέφη όσον αφορά την εμφάνιση, την υφή και τη γεύση του φαγητού, κάτι που δεν είναι εφικτό με τα πολτοποιημένα.
Το BLW ενθαρρύνει τα βρέφη να ελέγχουν πόση τροφή θέλουν να φάνε και τείνουν να έχουν χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), γεγονός που δρα προστατευτικά σε σχέση με την παχυσαρκία.
Πνιγμονή ή gagging; Είναι απαραίτητα τα μαθήματα πρώτων βοηθειών;
Ο ΠΟΥ προτείνει ότι όταν τα βρέφη ξεκινούν την εισαγωγή τροφών, αυτές πρέπει να δίνονται σε μικρές, ημιστερεές μερίδες που θα αλλάζουν σε δομή όσο το παιδί αναπτύσσεται, ενώ μετά τους 6 μήνες μπορεί να γίνει εισαγωγή στερεών τροφών σε όλα τα βρέφη. Από μελέτες έχει καταδειχθεί ότι ο κίνδυνος πνιγμονής είναι ο ίδιος όπως και με τον παραδοσιακό τρόπο σίτισης. Παρόλα αυτά, η γνώση και η σωστή αντιμετώπιση πιθανών επεισοδίων πνιγμονής είναι απαραίτητη για κάθε νέο γονέα και επομένως τα μαθήματα πρώτων βοηθειών συστήνονται ισχυρά.
Τα βρέφη αρχίζουν να εμφανίζουν το αντανακλαστικό gagging όταν φτάσουν στην ηλικία των έξι μηνών.
Το gagging προκαλείται από ερεθίσματα πιο κοντά στο μπροστινό μέρος του στόματος και πιο μακριά από την αναπνευστική οδό για την προστασία από την κατάποση πολύ μεγάλων τροφών. Η ικανότητα διάκρισης μεταξύ gagging και πνιγμού είναι ζωτικής σημασίας για τους γονείς. Ο πνιγμός είναι μια πλήρης απόφραξη των αεραγωγών. Τα βρέφη που πνίγονται θα κάνουν λίγο ήχο, καθώς ο αέρας δεν μπορεί να περάσει από τον αεραγωγό τους. Το βρέφος θα είναι πολύ ταλαιπωρημένο, θα πιάσει το λαιμό του ή θα γίνει μπλε. Αυτό απαιτεί παρέμβαση από έναν ενήλικα για να εξαναγκάσει το φαγητό από τον αεραγωγό και το στόμα. Από την άλλη, το gagging συμβαίνει όταν οι τροφές μετακινούνται στο πίσω μέρος του στόματος και τα βρέφη βήχουν ώστε να επαναφέρουν το φαγητό στο μπροστινό μέρος του στόματός τους. Σε αντίθεση με τον πνιγμό, το gagging είναι συνήθως θορυβώδες. Φροντίστε να τηρείτε κάποιους βασικούς κανόνες για να κρατήστε το μωρό σας ασφαλές:
- Βεβαιωθείτε ότι το μωρό σας κάθεται όρθιο για να φάει
- Αποφύγετε ξηρούς καρπούς, ολόκληρους ή σε κομμάτια
- Κόψτε τα μικρά φρούτα όπως στα σταφύλια και τα κεράσια στη μέση
- Αφαιρέστε τυχόν κουκούτσια
- Μην αφήνετε κανέναν εκτός από το μωρό σας να βάζει φαγητό στο στόμα του
- Εξηγήστε πώς λειτουργεί η μέθοδος BLW σε όποιον φροντίζει το μωρό σας
- ΠΟΤΕ μην αφήνετε το μωρό σας μόνο με το φαγητό του
Συμπερασματικά
Η μέθοδος BLW φαίνεται να έχει αρκετά οφέλη για το μωρό αλλά και για την οικογένεια. Ωστόσο, το κατά πόσο θα το εφαρμόσετε ή όχι εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως ο χρόνος που έχετε να αφιερώσετε στη διαδικασία και η εμπιστοσύνη σε πιθανούς φροντιστές που αναλαμβάνουν τη σίτιση του μωρού σας. Σε κάθε περίπτωση, η σωστή ενημέρωση και η γνώση πρώτων βοηθειών είναι ζωτικής σημασίας.
