Τι είναι η Δίαιτα Περιορισμού;
Η δίαιτα περιορισμού/αποφυγής είναι ένα διατροφικό πλάνο που αφαιρεί από τη διατροφή σας τροφές ή συστατικά που ενδεχομένως να σας είναι δύσπεπτα ή τα οποία το σώμα σας δεν μπορεί να ανεχθεί καλά ή στα οποία το σώμα σας έχει ευαισθησία ή/ και αλλεργία. Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να σας συσταθεί να ακολουθήσετε μία τέτοια διατροφή είναι εάν έχετε συμπτώματα όπως:
- Δερματοπάθεια ή φαγούρα
- Φούσκωμα στην κοιλιά
- Πόνο στην κοιλιά ή κράμπες
- Γαστρεντερικές διαταραχές
- Πόνο στις αρθρώσεις
- Πονοκέφαλο ή ημικρανία
- Κόπωση
- Διαταραχές στην αναπνοή
Διαβάστε επίσης: Αλλεργία
Πώς λειτουργεί;
Η δίαιτα περιορισμού έχει 2 φάσεις, τη φάση της αποφυγής και τη φάση της επανένταξης. Ας δούμε τι περιλαμβάνει η κάθε φάση.
Η φάση της αποφυγής
Η φάση της αποφυγής περιλαμβάνει την αφαίρεση από τη διατροφή σας των τροφών που υποψιάζεστε ότι προκαλούν τα συμπτώματά σας, για ένα μικρό διάστημα της τάξεως των 2-3 εβδομάδων, ώστε να παρατηρήσετε εάν τα συμπτώματά σας θα υποχωρήσουν. Έτσι, θα μπορέσετε να προσδιορίσετε εάν τα συμπτώματά σας οφείλονται σε κάποιο τρόφιμο ή συστατικό ή σε κάτι άλλο.
Ποιες τροφές αποφεύγονται:
- Εσπεριδοειδή, όπως πορτοκάλια και γκρέιπφρουτ.
- Λαχανικά, όπως ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες και λευκές πατάτες.
- Μπαχαρικά, όπως πιπέρι καγιέν και πάπρικα.
- Ξηροί καρποί και σπόροι.
- Όσπρια
- Σόγια.
- Αμυλούχες τροφές, όπως σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, σίκαλη, βρώμη και άλλα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη.
- Κρέας και ψάρι, με πιο συγκεκριμένα τα επεξεργασμένα κρέατα, τα αλλαντικά, το μοσχάρι, το χοιρινό, τα αυγά, τα θαλασσινά και τα οστρακοειδή.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος, του τυριού, του γιαουρτιού και του παγωτού.
- Λιπαρά, όπως βούτυρο, μαργαρίνη και τα υδρογονωμένα έλαια.
- Υγρά, όπως αλκοόλ, καφές, μαύρο τσάι και ανθρακούχα αναψυκτικά.
- Ζάχαρη (λευκή και καστανή), μέλι, σιρόπι σφενδάμου, σιρόπι καλαμποκιού, σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη, σιρόπι αγαύης, γλυκά και σοκολάτα.
Εάν υποψιάζεστε ότι σας ενοχλούν και άλλες τροφές από αυτές που περιλαμβάνονται σε αυτή τη λίστα, συστήνεται να τις αποφύγετε και αυτές.
Εάν τα συμπτώματά σας εξακολουθούν να παραμένουν μετά την αφαίρεση των τροφών για 2-3 εβδομάδες, είναι καλό να ενημερώσετε το ιατρό σας.
Ποιες τροφές μπορείτε να καταναλώσετε (εκτός εάν έχετε δει ότι σας ενοχλούν):
- Φρούτα: όλα εκτός από τα εσπεριδοειδή.
- Λαχανικά: όλα εκτός από αυτά που αναφέρονται στη λίστα αποφυγής.
- Αμυλούχες τροφές, όπως ρύζι και φαγόπυρο.
- Κρέας, όπως η γαλοπούλα και το αρνί και όλα τα ψάρια εκτός από τα θαλασσινά και τα οστρακοειδή.
- Υποκατάστατα γάλακτος, όπως ρόφημα καρύδας και ρυζιού.
- Λιπαρά, όπως ελαιόλαδο, λινέλαιο και λάδι καρύδας.
- Υγρά, όπως νερό και βότανα.
Η φάση της επανεισαγωγής/ επανένταξης
Αφού περάσουν 2-3 εβδομάδες που έχετε αφαιρέσει από τη διατροφή σας τα επίμαχα τρόφιμα ακολουθεί η φάση της επανένταξης, κατά την οποία επανεισάγετε σιγά σιγά στη διατροφή σας τα τρόφιμα που είχατε αφαιρέσει. Κάθε τρόφιμο ή συστατικό ή ομάδα τροφίμων πρέπει να εισάγεται ξεχωριστά και σταδιακά, δηλαδή 1 τρόφιμο ανά 2-3 ημέρες και να γίνεται έλεγχος των συμπτωμάτων. Εάν δεν εμφανίσετε συμπτώματα κατά την περίοδο που επαναφέρετε ένα τρόφιμο ή μια ομάδα τροφίμων, μπορείτε να υποθέσετε ότι είναι ασφαλή προς κατανάλωση και να προχωρήσετε στην επόμενη ομάδα τροφίμων.
Είναι σημαντικό να κρατήσετε ένα ημερολόγιο κατανάλωσης τροφών και συμπτωμάτων, ώστε να εντοπίσετε ποιες τροφές εξακολουθούν να σας ενοχλούν. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα, όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω, σημαίνει ότι έχετε εντοπίσει επιτυχώς ένα τρόφιμο που σας ενοχλεί και που είναι καλό να αφαιρεθεί από τη διατροφή σας. Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 5-8 εβδομάδες!
Βοηθάει στην απώλεια βάρους;
Η δίαιτα αποφυγής χρησιμοποιείται για να βοηθήσει άτομα με γαστρεντερικές διαταραχές, τροφικές δυσανεξίες ή τροφικές αλλεργίες να αναγνωρίσουν ποιες τροφές συμβάλλουν στα συμπτώματά τους και να τις αποφύγουν για να ανακουφιστούν από τα συμπτώματα. Δεν είναι δίαιτα μείωσης βάρους, παρότι είναι πιθανό να παρατηρήσετε μείωση του βάρους σας λόγω του αποκλεισμού μεγάλου αριθμού τροφών, που θα σας οδηγήσει στο να τρώτε λιγότερο συνολικά μέσα στην ημέρα. Αυτό αποτέλεσε και αφορμή από κάποιους να τη συστήσουν ως δίαιτα για τη γρήγορη μείωση βάρους.
Γιατί να την αποφύγετε για τη μείωση του βάρους
Είναι σημαντικό να αποφύγετε τη δίαιτα αποφυγής εάν δεν έχετε κάποια τροφική δυσανεξία ή αλλεργία για τους εξής λόγους:
- Είναι μία ελλιπής και περιοριστική δίαιτα που σας στερεί μεγάλη ποικιλία τροφών με συνέπεια τη δημιουργία διατροφικών ελλείψεων.
- Η απότομη μείωση βάρους και η στέρηση για μεγάλο χρονικό διάστημα (περισσότερο από τις 2-3 εβδομάδες που συστήνεται η αποφυγή) μπορεί να σας εμφανίσει συμπτώματα όπως άγχος, κατάθλιψη, απώλεια μαλλιών, αδυναμία και διατροφικές διαταραχές.
- Δεν σας μαθαίνει πώς να τρώτε για να διαχειρίζεστε το βάρος σας μακροπρόθεσμα.
- Είναι πολύ πιθανό το βάρος να επανέλθει όταν κάνετε την επανένταξη.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την εφαρμογή της
Αν και η δίαιτα περιορισμού είναι ένας πολύ καλός τρόπος να εντοπίσετε ποιες τροφές σας ενοχλούν, υπάρχουν και κάποια μειονεκτήματα από την εφαρμογή της. Αρχικά, θα πρέπει να ακολουθείται μόνο για το χρονικό διάστημα που προβλέπεται, με μέγιστο τις 8 εβδομάδες. Δεν συστήνεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς θα μπορούσε να προκαλέσει ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά ως αποτέλεσμα της αποφυγής τόσο πολλών τροφών. Κατά δεύτερον, θα πρέπει να γίνεται μόνο υπό την επίβλεψη του ιατρού και του διαιτολόγου.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται η εφαρμογή αυτής της δίαιτας σε παιδιά, καθώς η αφαίρεση ορισμένων ομάδων τροφίμων, έστω και για σύντομο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να εμποδίσει την ομαλή τους ανάπτυξη.
Τέλος, μην κάνετε αυτή τη δίαιτα εάν έχετε κάποια σοβαρή τροφική αλλεργία ή έχετε βιώσει σοβαρή αλλεργική αντίδραση (πχ αναφυλαξία). Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αποφύγετε τελείως το τρόφιμο που σας την προκάλεσε, να μην το επανεισάγετε και να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας. Είναι σημαντικό να κάνετε αιματολογικές εξετάσεις αλλά και δερματικά τεστ, που μπορούν να εντοπίσουν ορισμένες τροφικές αλλεργίες.
