Οι μαύροι κύκλοι είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο συναντάμε συχνά στις γυναίκες και στους άνδρες. Η παρουσία τους συχνά επηρεάζει αρνητικά τη ψυχολογία και συνήθως είναι ενοχλητική. Έτσι, είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε μαζί κάποια διατροφικά tips και όχι μόνο τα οποία θα σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε καλύτερα τους μαύρους κύκλους.
Τι είναι όμως οι μαύροι κύκλοι;
Οι μαύροι κύκλοι είναι η υπερβολική μελάγχρωση, δηλαδή η χαρακτηριστική μπλε-μωβ απόχρωση κάτω από τα μάτια, η οποία συχνά προσδίδει μια ταλαιπωρημένη και κουρασμένη όψη. Οι μαύροι κύκλοι συχνά συνδυάζονται με περικογκικό οίδημα, τις λεγόμενες σακούλες κάτω από τα μάτια. Αυτές οφείλονται στη συσσώρευση υγρού στο σημείο αυτό. Οι μαύροι κύκλοι εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες και στους ανθρώπους με σκούρο δέρμα.
Διαβάστε επίσης: Διατροφή και Οφθαλμολογικές Παθήσεις
Από τι προκαλούνται;
Οι μαύροι κύκλοι μπορεί να προκαλούνται από διάφορους παράγοντες:
Γονίδια και κληρονομικότητα
Το κυριότερο χαρακτηριστικό το οποίο σχετίζεται με τα γονίδια και την κληρονομικότητα είναι το πολύ λεπτό δέρμα με ελάχιστο ή καθόλου υποδόριο ιστό στην περιοχή κάτω από τα μάτια. Το λεπτό δέρμα στο σημείο αυτό κάνει τα αγγεία και τις φλέβες να γίνονται πιο έντονα και ορατά.
Υπερμελάγχρωση
Η υπερβολική μελάγχρωση λόγω υπερβολικής παραγωγής μελανίνης στο σημείο κάτω από τα μάτια οδηγεί στην εμφάνιση μαύρων κύκλων. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά στους ανθρώπους με σκούρο δέρμα. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι μαύροι κύκλοι είναι αποτέλεσμα μιας μεταφλεγμονώδης υπερμελάγχρωσης. Η συγκεκριμένη κατάσταση προκαλείται από ατοπική δερματίτιδα ή από αλλεργική δερματίτιδα από καλλυντικά.
Κατακράτηση υγρών και υπερβολική αγγείωση
Οι μαύροι κύκλοι μπορεί να εμφανίζονται ως αποτέλεσμα της κατακράτησης υγρών γύρω από τα μάτια. Αυτή η συσσώρευση υγρού δημιουργεί σκίαση η οποία αντικατοπτρίζεται σαν μαύροι κύκλοι. Επιπλέον, η παρουσία υπερβολικής αγγείωσης κάτω από το μάτια μπορεί να εμφανίζεται υπό τη μορφή μαύρων κύκλων.
Χαλάρωση του δέρματος και γήρανση
Η χαλάρωση του δέρματος κάτω από τα μάτια η οποία δημιουργεί σκιές και η γήρανση επίσης είναι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση μαύρων κύκλων. Με τη γήρανση το δέρμα γίνεται πιο λεπτό, μειώνεται το λίπος και το κολλαγόνο που περιβάλει τα μάτια και έτσι οι μαύροι κύκλοι γίνονται ακόμη πιο έντονοι.
Έκθεση στον ήλιο
Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο επιδεινώνει τους μαύρους κύκλους καθώς η υπεριώδης ακτινοβολία προκαλεί οξειδωτικό στρες στην περιοχή. Επιπλέον, γίνεται υπερμελάγχρωση λόγω υπερβολικής παραγωγής μελανίνης.
Κόπωση
Η υπερβολική κόπωση μπορεί να κάνει το δέρμα πιο θαμπό και χλωμό επιτρέποντας την εμφάνιση σκούρων ιστών και αιμοφόρων αγγείων κάτω από το δέρμα. Στο πλαίσιο της κόπωσης μπορούμε να εντάξουμε και την υπερβολική παραμονή μπροστά σε οθόνες (τηλεόραση, υπολογιστής, κινητό) η οποία προκαλεί πίεση στα μάτια όπως και μεγέθυνση και στάση των αγγείων.
Έλλειψη ύπνου, κάπνισμα, στρες
Η έλλειψη ύπνου σχετίζεται με συσσώρευση υγρού κάτω από τα μάτια. Το ίδιο ισχύει και για το κάπνισμα. Αυτή η συσσώρευση υγρού δημιουργεί σκίαση η οποία αντικατοπτρίζεται σαν μαύροι κύκλοι. Το κάπνισμα επίσης επηρεάζει αρνητικά την οξυγόνωση κάτω από τα μάτια. Το στρες, όπως είναι φυσικό, μπορεί να επιδεινώσει την κόπωση, την έλλειψη ύπνου και το κάπνισμα. Έτσι, μπορεί να έχει και αυτό ένα ρόλο στην εμφάνιση των μαύρων κύκλων.
Σχετίζονται οι μαύροι κύκλοι με τη διατροφή;
Η απάντηση είναι ότι οι μαύροι κύκλοι σχετίζονται με τη διατροφή με διάφορους τρόπους.
Αναιμία
Η αναιμία, η οποία μπορεί να προκληθεί από έλλειψη σε σίδηρο, βιταμίνη b12 και φυλλικό οξύ, σχετίζεται με την εμφάνιση μαύρων κύκλων. Συγκεκριμένα, η αναιμία δυσχεραίνει την κυκλοφορία του αίματος και οδηγεί σε μειωμένη οξυγόνωση στους ιστούς κάτω από τα μάτια. Επίσης, η ωχρότητα του προσώπου λόγω της αναιμίας κάνει την περιοχή γύρω από τα μάτια να φαίνεται πιο σκούρα. Επιπλέον, η ανεπάρκεια βιταμίνης b12 σχετίζεται με αύξηση της μελάγχρωσης. Σε μελέτες έχει φανεί ότι η διόρθωση της αναιμίας οδηγεί σε βελτίωση των μαύρων κύκλων ή και διόρθωση τους.
Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί τη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων κάτω από τα μάτια με αποτέλεσμα να είναι πιο έντονη η εμφάνιση των αγγείων αυτών. Μάλιστα, η μακροχρόνια τακτική κατανάλωση του αλκοόλ σταδιακά επιδεινώνει την κατάσταση.
Αφυδάτωση
Η μειωμένη πρόσληψη νερού η οποία οδηγεί σε αφυδάτωση κάνει το δέρμα κάτω από τα μάτια να φαίνεται θαμπό και το οστό να ξεχωρίζει περισσότερο.
Κακή θρέψη και απότομη απώλεια βάρους
Η κακή θρέψη μπορεί να επηρεάζει αρνητικά την εμφάνιση μαύρων κύκλων. Αυτό μπορεί να γίνεται μέσω της έλλειψης σε βασικά θρεπτικά συστατικά και σε νερό και μέσω της μειωμένης ενεργειακής πρόσληψης η οποία δημιουργεί κόπωση. Επιπλέον, η απότομη απώλεια βάρους μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του λίπους στο πρόσωπο, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα τα αιμοφόρα αγγεία κάτω από το δέρμα να γίνονται πιο ορατά. Η απότομη απώλεια βάρους βέβαια σχετίζεται και με την κόπωση.
Υπερβολική κατανάλωση αλατιού
Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού σχετίζεται με κατακράτηση υγρών η οποία μπορεί να εμφανιστεί και κάτω από τα μάτια. Έτσι, προκύπτει η συσσώρευση υγρού, οι λεγόμενες σακούλες κάτω από τα μάτια.
Διατροφικά tips
Με βάση τα παραπάνω, ας δούμε κάποια διατροφικά tips για τη διαχείριση των μαύρων κύκλων.
- Ακολουθήστε μια διατροφή πλούσια σε σίδηρο, βιταμίνη b12 και φυλλικό οξύ.
Για το σίδηρο, τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα και ταυτόχρονα καλή απορρόφηση είναι το χοιρινό συκώτι, η πάπια, το μοσχαρίσιο συκώτι, η γαλοπούλα, το μοσχαρίσιο φιλέτο, το κοτόπουλο (περισσότερο το μπούτι), το χοιρινό, ο σολομός και ο τόνος. Όσον αφορά τις φυτικές πηγές σιδήρου, η απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό είναι μικρότερη. Φυτικά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο είναι τα φυλλώδη λαχανικά, το μπρόκολο, το λάχανο, ο αρακάς, οι φακές, τα φασόλια, τα ρεβίθια, οι γίγαντες, τα αποξηραμένα δαμάσκηνα και οι σταφίδες. Η απορρόφηση του σιδήρου των φυτικών τροφίμων αυξάνεται με την παράλληλη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C. Τέτοια τρόφιμα είναι το πορτοκάλι, το λεμόνι, το μανταρίνι, το γκρέιπφρουτ, η πιπεριά, η ντομάτα, το κουνουπίδι, το λάχανο, το μπρόκολο, το ακτινίδιο και οι φράουλες.
Για το φυλλικό οξύ, καλές πηγές είναι το μανιτάρια, τα πράσινα λαχανικά όπως το σπανάκι, το λαχανάκια Βρυξελλών, το μπρόκολο, τα σπαράγγια. Επίσης, είναι τα όσπρια (ειδικά τα φασόλια), οι φράουλες, τα πορτοκάλι και το συκώτι.
Για τη βιταμίνη b12, οι καλύτερες πηγές είναι τα πουλερικά, το ψάρι, τα οστρακοειδή (μύδια και στρείδια) και τα αυγά (κυρίως ο κρόκος). Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το τυρί και το γιαούρτι, περιέχουν μικρότερες ποσότητες βιταμίνης b12.
Σε περίπτωση βέβαια που υπάρχει έλλειψη σε σίδηρο, βιταμίνη b12 ή φυλλικό οξύ, τότε χρειάζεται η λήψη συμπληρώματος διατροφής. - Εάν θέλετε να καταναλώνετε αλκοόλ, κάντε το με μέτρο και περιστασιακά. Τις ημέρες που επιλέγετε να πίνετε μειώστε την κατανάλωση αλκοόλ σε 1 μερίδα για τις γυναίκες και 2 μερίδες για τους άνδρες (1 μερίδα αντιστοιχεί σε 150 ml κρασί ή 350 ml μπύρα ή 45 ml από τζιν, βότκα, ουίσκι, ρούμι).
- Ενυδατωθείτε σωστά. Είναι σημαντικό να εξασφαλίζετε ότι πίνετε επαρκές νερό για να καλύπτετε τις ανάγκες σας σε υγρά (3,7 λίτρα/ημέρα για τους άνδρες και 2,7 λίτρα/ημέρα για τις γυναίκες).
- Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή, με ποικιλία θρεπτικών συστατικών και βιταμινών. Συμπεριλάβετε στη διατροφή σας φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης τρόφιμα, ψάρια, όσπρια, ξηρούς καρπούς, ελαιόλαδο. Η ποικιλία θρεπτικών συστατικών συμβάλει ώστε να έχετε επαρκή πρόσληψη σε συστατικά με αντιοξειδωτική δράση (βιταμίνη C και E, ω-3 λιπαρά οξέα). Αυτά συμβάλουν στη διαχείριση του οξειδωτικού στρες στον οργανισμό. Επίσης, η ισορροπημένη διατροφή με όλες τις ομάδες τροφίμων συμβάλει στη διαχείριση της κόπωσης.
- Εάν θέλετε να χάσετε βάρος, ακολουθήστε ένα υγιή ρυθμό απώλειας βάρους, 0,5-1 κιλό/εβδομάδα. Είναι σημαντικό να παραμείνετε σε ένα υγιές βάρος αποφεύγοντας το πολύ χαμηλό τελικό βάρος και την επαναπρόσληψη του χαμένου βάρους. Απευθυνθείτε σε επαγγελματία Διαιτολόγο-Διατροφολόγο ο οποίος είναι ο αρμόδιος να σας κατευθύνει σε αυτό το θέμα.
- Περιορίστε το αλάτι εάν το παρακάνετε. Για τους ενήλικες συστήνεται η ημερήσια πρόσληψη σε αλάτι να είναι λιγότερο από 5 γρ/ημέρα, δηλαδή όχι περισσότερο από 1 κουταλάκι του γλυκού. Στην πράξη, μπορείτε να αποφύγετε την προσθήκη αλατιού στο φαγητό μετά το μαγείρεμα, να μειώσετε την κατανάλωση αλμυρών τροφίμων και να μαγειρέψετε με λιγότερο αλάτι.
Τι άλλο μπορείτε να κάνετε;
Η αλλαγή κάποιων συνηθειών της καθημερινότητας σας μπορεί να είναι και αυτή βοηθητική στη διαχείριση των μαύρων κύκλων.
- Διακόψτε το κάπνισμα ή τουλάχιστον μειώστε την ποσότητα των προϊόντων καπνού που χρησιμοποιείτε. Για αυτή την προσπάθεια, εάν δυσκολεύεστε, μπορείτε να απευθυνθείτε σε κάποιο ιατρείο διακοπής καπνίσματος.
- Χρησιμοποιήστε σωστά αντηλιακό ευρέος φάσματος και αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο τις ώρες με την πιο έντονη υπεριώδη ακτινοβολία (10.00–15.00). Επίσης, είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε γυαλιά ηλίου με κάλυψη υπεριώδους ακτινοβολίας. Χρειάζεται να αποφύγετε τους πολύ μικρούς φακούς στα γυαλιά ώστε να καλύπτουν αρκετή επιφάνεια.
- Κοιμηθείτε επαρκώς σε καθημερινή βάση. Συστήνεται να κοιμάστε τουλάχιστον 7, ιδανικά 8 ώρες ημερησίως, κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Μειώστε τις ώρες τις οποίες περνάτε μπροστά από οθόνες (υπολογιστή, τηλεόραση, κινητό).
- Υιοθετήστε φυσιολογικούς ρυθμούς εργασίας και σπουδών ώστε να αποφεύγετε την έντονη κόπωση.
- Διαχειριστείτε το στρες σας μέσα από ποιοτικό προσωπικό χρόνο, σωστή οργάνωση και πιθανά με περπάτημα, χορό, yoga, pilates.
- Ελέγξτε για διαθλαστικές παθήσεις (πχ. μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) ώστε να κουράζονται όσο το δυνατόν λιγότερο οι μύες γύρω από τα μάτια.
- Αποφύγετε το ξύσιμο γύρω από τα μάτια.
Κλείνοντας, αξίζει απλώς να αναφερθεί ότι υπάρχουν και ιατρικές επεμβατικές και μη επεμβατικές τεχνικές για την αντιμετώπιση των μαύρων κύκλων. Οι μη επεμβατικές τεχνικές είναι η θεραπεία με κρέμες οι οποίες περιέχουν λευκαντικούς παράγοντες (υδροκινόνη, κοζικό οξύ, αζελαϊκό οξύ και τοπικό ρετινοϊκό οξύ), η χημική απολέπιση (peeling) και η θεραπεία με laser.
