Ένα μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας επισημαίνει σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην αυξημένη φυσική δραστηριότητα και το μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας. Είναι, επίσης, αποδεδειγμένο ότι είναι τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας στα παχύσαρκα παιδιά είναι μικρότερα σε σχέση με τα παιδιά με φυσιολογικό σωματικό βάρος. Η σωματική δραστηριότητα είναι το πιο εύκολα μεταβαλλόμενο συστατικό της ενεργειακής δαπάνης. Αυξάνοντας τη σωματική δραστηριότητα ενός παιδιού, διευκολύνεται η απώλεια, αλλά και η διατήρηση του βάρους.
Παχυσαρκία και φυσική δραστηριότητα
Η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα της λανθασμένης διατροφικής συμπεριφοράς, αλλά και της περιορισμένης φυσικής δραστηριότητας. Το αυτοκίνητο, οι κυλιόμενες σκάλες, η τηλεόραση, ο υπολογιστής, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι καθημερινές συνήθειες, που «κλέβουν» χρόνο από τη σωματική δραστηριότητα.
Τα παιδιά που περνάνε κατά μέσο όρο 4 ώρες μπροστά σε μια οθόνη, ζυγίζουν περισσότερο από τα παιδιά που παρακολουθούν λιγότερο από 2 ώρες την ημέρα. Αν το παιδί σας είναι κάτω των 2 ετών, καλό είναι να μην βλέπει καθόλου τηλεόραση, ενώ αν είναι άνω των 2 ετών συστήνεται να βλέπει λιγότερες από 2 ώρες την ημέρα.
Ποιες οι συστάσεις για άσκηση;
Πέρα όμως από την συμβολή της άσκησης στην διαχείριση του βάρους, οι διεθνείς συστάσεις για την αγωγή υγείας αναγνωρίζουν τη φυσική δραστηριότητα ως πρωταρχικό παράγοντα για την εξασφάλιση μιας καλής υγείας γενικότερα, ενώ προτείνεται η ένταξή της στην καθημερινότητα σαν στάση ζωής.
Πιο συγκεκριμένα, οι διεθνείς οργανισμοί προτείνουν τουλάχιστον 60 λεπτά άσκησης (ακόμη και αθροιστικά, π.χ. 3 σετ των 20 λεπτών, με μέτρια προς έντονη ένταση) την ημέρα για όλα τα παιδιά άνω των 2 ετών, τονίζοντας ιδιαίτερα τη σημασία της ευχαρίστησης.
Η συγκεκριμένη διάρκεια και συχνότητα σωματικής δραστηριότητας προάγει την υγιή ανάπτυξη και προσφέρει σημαντικά σωματικά, νοητικά αλλά και κοινωνικά οφέλη. Για παράδειγμα, με πρόγραμμα προπόνησης 40 λεπτά/ ημέρα, 5 φορές την εβδομάδα για 4 μήνες σε παχύσαρκα παιδιά, βελτιώθηκαν συστατικά του μεταβολικού συνδρόμου, μεταξύ των οποίων και το ποσοστό του λίπους. Τα οφέλη αυτά διατηρούνται όσο διατηρείται και η άσκηση.
Παιδί και σωματική δραστηριότητα
Αν ένα παιδί αυξήσει απλά τη σωματική του δραστηριότητα, χωρίς να μειώσει την πρόσληψη τροφής, πιθανότατα δεν θα σημειώσει σημαντική απώλεια βάρους! Ωστόσο, η όποια απώλεια γίνεται πιο εύκολα διατηρήσιμη με την άσκηση, ενώ τα ψυχολογικά οφέλη της είναι πάρα πολύ σημαντικά.
Η άσκηση μπορεί για παράδειγμα να βοηθήσει τα παχύσαρκα παιδιά να διαχειριστούν καλύτερα την υπερφαγία και τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να οδηγήσουν σε αυτήν. Τα περισσότερα προγράμματα επιτυχημένης απώλειας και διατήρησης βάρους τονίζουν τη σημασία της ενσωμάτωσης της σωματικής δραστηριότητας σε προγράμματα πρόληψης/ αντιμετώπισης παιδικής παχυσαρκίας.
Παιδιά σε μη αστικές vs αστικές περιοχές
Μια άλλη έρευνα αναφέρει ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε μη αστικές περιοχές παρουσιάζουν καλύτερη φυσική κατάσταση από τα παιδιά που μεγαλώνουν σε αστικές περιοχές παρόλο που μπορεί να εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας. Πρέπει λοιπόν να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, τόσο στα επίπεδα της φυσικής δραστηριότητας των παιδιών, όσο και στις διατροφικές τους συνήθειες.
Ενθάρρυνση από τους γονείς για άσκηση
Οι γονείς θα πρέπει να ωθήσουν τα παιδιά να γίνουν πιο δραστήρια. Αν και ο ελεύθερος χρόνος των παιδιών γίνεται όλο και λιγότερος, είναι σίγουρο ότι τουλάχιστον στα πρώτα χρόνια μπορεί να ασχοληθούν πιο συστηματικά με κάποια ήπια μορφή άσκησης.
Ας κλείσουμε την τηλεόραση/ τον υπολογιστή, που είναι συνδυασμός ακινησίας με σύγχρονη κατανάλωση σνακ συνήθως πλούσιων σε θερμίδες, λίπος και αλάτι, κι ας ασχοληθούμε περισσότερο με τις φυσικές δραστηριότητες των παιδιών.