Διατροφή

Μύθοι και Αλήθειες για τα Φθηνά Τρόφιμα: Είναι Θρεπτικά ή Όχι;

02 Ιουνίου 2025
567 Προβολές
3 λεπτά να διαβαστεί
fthina trofima

www.canva.com

Εισαγωγή για τα Φθηνά Τρόφιμα

Τα τελευταία χρόνια, η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και τις διατροφικές μας επιλογές. Δυστυχώς, πολλές φορές το κριτήριο μας για την αγορά τροφίμων δεν είναι πια η ποιότητα ή η ποικιλία, όπως θα έπρεπε, αλλά η τιμή.

Πολλοί καταναλωτές αγοράζουν συγκεκριμένα τρόφιμα μόνο αν είναι σε κατάσταση προσφοράς ή επιλέγουν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας για να είναι πιο οικονομικά.

Όμως είναι αυτά τα Προϊόντα εξίσου Θρεπτικά και μπορούμε να τα καταναλώνουμε σε Καθημερινή Βάση;

Τα λεγόμενα φθηνά τρόφιμα είναι συνήθως εποχιακά τρόφιμα, με χαμηλότερο κόστος παραγωγής, εμπορίας και διάθεσης. Αλλά μπορεί να είναι και τρόφιμα «φθηνά» ή αλλιώς φτωχά σε θρεπτικά συστατικά και συνήθως πλούσια σε ζάχαρη, αλάτι και
λιπαρά κακής ποιότητας.

Τα περισσότερα από αυτά είναι συσκευασμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα, στα οποία έχουν προστεθεί αμφιβόλου ποιότητας έλαια, όπως φοινικέλαιο και κραμβέλαιο, γλυκαντικές ύλες, όπως ζάχαρη, δεξτρόζη και σιρόπι γλυκόζης-φρουκτόζης ή καλαμποκιού και συντηρητικά όπως διογκωτικές ουσίες, βελτιωτικά γεύσης και χρωστικές.

Συνήθως τέτοια είναι αρτοσκευάσματα σακούλας, αλμυρά σνακ, γλυκίσματα καθώς και έτοιμα γεύματα, σάλτσες, επεξεργασμένα παράγωγα κρέατος όπως αλλαντικά, λουκάνικα ή παναρισμένα τρόφιμα.

euro cost foods

Τα Φθηνά Τρόφιμα Μπορεί να Είναι Υγιεινά (+παραδείγματα)

Φρούτα και Λαχανικά

Από την αντίπερα όχθη, υπάρχουν και φθηνά τρόφιμα που μπορεί να είναι ποιοτικά και θρεπτικά πλούσια. Τέτοια είναι τα εποχιακά φρούτα και λαχανικά, που είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και προσφέρουν κορεσμό.

Επιμένουμε σε εποχικά φρούτα και λαχανικά, γιατί αυτά του θερμοκηπίου τα οποία είναι εκτός εποχής, έχουν μεγαλύτερη τιμή και σίγουρα υστερούν σε γεύση και ενδεχομένως και σε θρεπτικά συστατικά.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι θα πρέπει να καταναλώνουμε τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα, ώστε να καλύπτουμε τις ανάγκες μας σε θρεπτικά συστατικά. Επίσης, οι συσκευασμένοι χυμοί είναι αρκετά ακριβότεροι από το να στύψουμε φρούτα που βρίσκονται στην εποχή τους.

Το ίδιο στο να κάνουμε εμείς μια μαρμελάδα φρούτων ή μια σάλτσα λαχανικών, όπου θα επιλέξουμε τα υλικά από το να προμηθευτούμε κάποια του εμπορίου. Μπορούμε να τις συντηρήσουμε σε βάζα καλά κλεισμένα και να τα καταναλώσουμε μετά από αρκετό μεγάλο διάστημα.

Όσπρια

Μια άλλη εξαιρετική επιλογή αποτελούν τα όσπρια. Μπορούμε να τα προμηθευτούμε και από τοπικούς παραγωγούς για να μειώσουμε το κόστος αγοράς τους και να τα μαγειρέψουμε ως σούπα ή σαν σαλάτα.

Συνδυάζοντας τα με ζυμαρικά, ρύζι ή ψωμί αποδίδουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας αντίστοιχες με αυτές των ζωικών τροφίμων (όπως φακόρυζο, ρεβίθια με κοφτό μακαρονάκι, φασόλια φούρνου με πατάτες).

Μας προσφέρουν κορεσμό, γεύση, φυτικές ίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά συστατικά και καλό είναι να τα εντάξουμε στη διατροφή μας 1-2 φορές/εβδομάδα.

Στρατηγικές και Τεχνικές για το Super Μarket και την Διαχείριση των Τροφίμων στο σπίτι

Σημαντικό είναι να πηγαίνουμε προετοιμασμένοι στις αγορές μας, με λίστα τροφίμων που χρειαζόμαστε και να κάνουμε σύγκριση τιμών επιλέγοντας προϊόντα σε προσφορά. Επιπλέον, τις μεσημεριανές ώρες στις λαϊκές αγορές, τα ωμά ή νωπά τρόφιμα έχουν μείωση τιμών, ώστε να μπορούμε να προμηθευτούμε φρούτα, λαχανικά, ψάρια ή ακόμα και τυροκομικά σε πολύ χαμηλότερες τιμές.

Το μαγείρεμα στο σπίτι, μας ανταμείβει τόσο γευστικά όσο και θρεπτικά με κάτι πολύ ανώτερο από κάτι που καταναλώνουμε εκτός σπιτιού, τόσο στην επιλογή των πρώτων υλών, του τρόπου προετοιμασίας, μαγειρέματος και συντήρησης αλλά και γιατί μπορούμε να ελέγξουμε και τη ποσότητα της μερίδας που θα φάμε.

Μία ακόμα παράμετρος που μπορούμε να έχουμε κατά νου, είναι να χρησιμοποιούμε την κατάψυξη για την αποθήκευση ωμών, νωπών ή μαγειρεμένων τροφίμων όταν τα βρίσκουμε σε προσφορά και έτσι να εξασφαλίζουμε τόσο τη γεύση τους όσο και τη θρεπτική τους αξία για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

Παράλληλα, μπορούμε να επαναχρησιμοποιήσουμε τρόφιμα που περίσσεψαν από το μαγείρεμα, με πολλές συνταγές να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο για το πως μπορούμε να διαχειριστούμε τα περισσεύματα φαγητού και να δημιουργήσουμε εκ νέου καινούργιες συνταγές, προσπαθώντας να μην πάει τίποτα χαμένο. Έτσι, εξασφαλίζουμε και τη βιώσιμη ανάπτυξη και κάνουμε και οικονομία.

cheap foods

Αποφυγή Επεξεργασμένων και Ανθυγιεινών Επιλογών

Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έκαναν την εμφάνισή τους πριν λίγα χρόνια στα σουπερμάρκετ λόγω της μεγάλης αύξησης του πληθωρισμού. Μπορεί να φέρουν το όνομα του σουπερμάρκετ ή κάποιο διαφορετικό όνομα και διαφημίζονται με πιο χαμηλή τιμή και ως εναλλακτική λύση.

Τα περισσότερα από αυτά χρησιμοποιούν τα ίδια συστατικά με τα συμβατικά, αλλά η τιμή τους μπορεί να είναι μειωμένη έως και 30% λόγω λιγότερης διαφήμισης ή διαφορετικής συσκευασίας.

Για τρόφιμα όπως γαλακτοκομικά, αυγά, ζυμαρικά συνήθως δεν υπάρχει κάποια θρεπτική διαφορά μεταξύ αυτών της ιδιωτικής ετικέτας και των αντίστοιχων επωνύμων.

Προσοχή, όμως, χρειάζεται για κατηγορίες πιο επεξεργασμένων τροφίμων, όπως οι σάλτσες, τα έτοιμα γεύματα ή τα πολυεπεξεργασμένα σνακ που μπορεί να περιέχουν μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης, αλατιού και πρόσθετων συστατικών, για να βελτιωθεί η γεύση τους και να μειωθεί το κόστος.

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά που Πρέπει να Αναζητάτε

Για αυτό θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην ανάγνωση της διατροφικής ετικέτας των τροφίμων που αγοράζουμε. Σε αυτήν μπορούμε να βρούμε χρήσιμες πληροφορίες τόσο για το είδος των συστατικών όσο και για τα ποσοστά τους.

Η διατροφική ετικέτα με τη μορφή φωτεινού σηματοδότη, παρέχει πληροφορίες με νούμερα σχετικά με την ενέργεια του τροφίμου και την περιεκτικότητά του σε θρεπτικά συστατικά καθώς και το ποσοστό τους επί της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης.

Το πράσινο χρώμα συμβολίζει τη χαμηλή περιεκτικότητα, το πορτοκαλί τη μεσαία περιεκτικότητα και το κόκκινη την υψηλή περιεκτικότητα σε καθένα από τα θρεπτικά συστατικά. Παράλληλα σε αρκετές συσκευασίες, υπάρχει το σχήμα Nutriscore, το οποίο μας δείχνει την ποιότητα των τροφίμων μέσω του αλφαβήτου, με τη χρήση γραμμάτων και χρωμάτων.

Συνήθως, η κλίμακα είναι από το A έως το Ε και από το πράσινο χρώμα ως το κόκκινο. Ακόμη, υπάρχει στις ετικέτες και η αναλογία των συστατικών ανά 100γρ ή ανά μερίδα, που μας βοηθά να κατανοήσουμε την περιεκτικότητα των θρεπτικών συστατικών και να συγκρίνουμε τα τρόφιμα μεταξύ τους.

Όλα τα παραπάνω, μας βοηθούν να κάνουμε υγιεινές επιλογές ακόμα και με χαμηλό κόστος.

Συμπεράσματα

Καταλήγοντας, διαπιστώνουμε ότι η καλή διατροφή, μπορεί πέρα από θρεπτική και πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, να είναι και οικονομική. Το μόνο που χρειάζεται είναι έρευνα αγοράς, ποιοτικές επιλογές, καλός προγραμματισμός και σύγκριση μεταξύ των διαθέσιμων επιλόγων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Hercberg S, Touvier M, Salas-Salvado J; Group of European scientists supporting the implementation of Nutri-Score in Europe. The Nutri-Score nutrition label. Int J Vitam Nutr Res. 2022 Jul;92(3-4):147-157. doi: 10.1024/0300-9831/a000722. Epub 2021 Jul 27. PMID: 34311557.
 
Hyde JS, Jones AC, Jackson JM. Cheap calories, expensive nutrition? Br Dent J. 2022 Jul;233(1):4-5. doi: 10.1038/s41415-022-4469-2. PMID: 35804105.
 
McDermott AJ1, Stephens MB., Cost of eating: whole foods versus convenience foods in a low-income model., Fam Med. 2010 Apr;42(4):280-4.
 
Logue DN. What price cheap food? Vet Rec. 2019 Jul 13;185(2):56-57. doi: 10.1136/vr.l4598. PMID: 31296720.
 
Touvier M, Hercberg S, Julia C. Nutri‑Score vs NutrInform Battery front‑of‑pack labelling systems: weight of scientific evidence matters. Eat Weight Disord. 2022 Aug;27(6):2267-2268. doi: 10.1007/s40519-021-01341-y. Epub 2021 Dec 2. PMID: 34855139.
Ειρήνη Κοντοπίδου
Ειρήνη Κοντοπίδου Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.

H Eιρήνη Κοντοπίδου είναι Κλινικός Διαιτολόγος, με επιπλέον μεταπτυχιακή εξειδίκευση (M.Sc.) στην χημεία και τεχνολογία τροφίμων. Εργάζεται ως ακαδημαϊκή υπεύθυνη του προγράμματος Διαιτολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης και παρέχει διαιτολογικές υπηρεσίες στο γραφείο της στην Πυλαία Θεσσαλονίκης.