Λεξικό Διατροφής

ΠΟΠ Πορτοκάλια Μάλεμε

10 Φεβρουαρίου 2022
7209 Προβολές
4 λεπτά να διαβαστεί
Portokali diatrofiki aksia

Photo source: www.canva.com

Το πορτοκάλι ανήκει στην οικογένεια των εσπεριδοειδών και έχει καταγωγή από την Ινδία και την Κίνα. Έχει σφαιρικό σχήμα και η φλούδα, το άρωμα και η γεύση του μπορεί να διαφέρουν ανά ποικιλία. Συγκεκριμένα η γεύση του μπορεί να ποικίλει από ζουμερή και γλυκιά έως πικρή ή ακόμα και ξινή. Οι πιο κοινές ποικιλίες είναι οι: βαλέντσια, μέρλιν, σαγκουίνι, σουλτανί, Χίου, Άρτας κα. Τα πορτοκάλια διατίθενται συνήθως από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη, με εξαίρεση ορισμένες ποικιλίες, που με τις κατάλληλες συνθήκες δίνουν καρπούς ακόμα και το καλοκαίρι.

Στην Ελλάδα μπορεί να συναντήσει κανείς πάνω από 150 διαφορετικές ποικιλίες πορτοκαλιών. Σε αυτό το άρθρο, θα αναφερθούμε σε μία από αυτές, τα Πορτοκάλια Μάλεμε, που αποτελούν τα μόνα ΠΟΠ εσπεριδοειδή της Ελλάδας από το 1996.

Καταγωγή 

Τα πορτοκάλια Μάλεμε παράγονται στον Νομό Χανίων, στην περιοχή που οριοθετείται παραλιακά από τον Σταλό μέχρι το Κολυμβάρι με βάθος 6-8 χλμ. στην ενδοχώρα.

Διαβάστε Επίσης: Φρούτα και Λαχανικά: Γιατί πρέπει να τρώμε 5 τη μέρα;

Τι Σημαίνει ΠΟΠ; 

Η ένδειξη ΠΟΠ σημαίνει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. Αποτελεί την ονομασία που ταυτοποιεί ένα προϊόν, το οποίο κατάγεται από συγκεκριμένη περιοχή. Όλα τα στάδια της παραγωγής πραγματοποιούνται εντός της οριοθετημένης αυτής γεωγραφικής περιοχής. Η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά του ΠΟΠ προϊόντος οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον που συμπεριλαμβάνει τους εγγενείς, φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες.

Ποικιλία

Τα πορτοκάλια Μάλεμε ανήκουν στην ποικιλία Washington Navel και των κλώνων της (Μέρλιν, Ναβελίνες New Hall, Lane Late).

Χαρακτηριστικά

Τα πορτοκάλια Μάλεμε είναι ζουμερά, αρωματικά και γλυκά. Αυτό που τα κάνει να ξεχωρίζουν είναι το ιδιαίτερο μικροκλίμα της περιοχής, δηλαδή η ατμοσφαιρική υγρασία, η μεγάλη ηλιοφάνεια όλο τον χρόνο και το άφθονο νερό που είναι διαθέσιμο από τα Λευκά Όρη της Κρήτης.

Συγκομιδή

Η συγκομιδή ξεκινά από το Νοέμβριο και φτάνει μέχρι τα τέλη Μαΐου. Πρώτα αναπτύσσονται τα πορτοκάλια που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, λόγω του συνδυασμού της κατάλληλης ατμοσφαιρικής υγρασίας και του αμμώδους εδάφους με τις υψηλές σχετικά θερμοκρασίες. Στη συνέχεια αναπτύσσονται τα πορτοκάλια στις ημιορεινές περιοχές της ενδοχώρας. Ο συνδυασμός των δύο παραπάνω τοποθεσιών καλλιέργειας κάνει την περιοχή των Χανίων ίσως τη μοναδική περιοχή στον κόσμο που παράγει πορτοκάλια της ποικιλίας Navels από το Νοέμβριο μέχρι και τα τέλη Μαΐου.

Εμπόριο

Τα πορτοκάλια Μάλεμε εξάγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα Βαλκάνια, ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής διατίθεται στην ελληνική αγορά. Η μόνη επιχείρηση στην Ελλάδα με άδεια εμπορίας τους είναι ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Χανίων. Είναι διαθέσιμα σε σούπερ μάρκετ, μανάβικα και ντελικατέσεν σε όλη τη χώρα.

Πώς τα ξεχωρίζουμε;

Διακρίνονται από την μπλε ετικέτα που γράφει με κίτρινα γράμματα MALEME κι από πάνω «protected designation of origin». Επιπλέον, είναι κερωμένα με βρώσιμο, εγκεκριμένο κερί.

Συντήρηση

Τα συγκεκριμένα πορτοκάλια πρέπει να συλλέγονται αφού έχουν ωριμάσει, καθώς δεν ωριμάζουν μετά τη συλλογή τους. Φυλάσσονται σε θερμοκρασία δωματίου, χωρίς να έρχονται σε άμεση επαφή με το φως του ήλιου.

Ποια η Διατροφική Αξία του Πορτοκαλιού; 

Θρεπτικά Συστατικά Ανά 100 γρ / 1 μικρό (130 γρ)
Ενέργεια 47 kcal 60 kcal
Λιπίδια 0.2g 0.32g
Υδατάνθρακες 12g 15.6g
-Εκ των οποίων Σάκχαρα 9g 11.7g
Φυτικές Ίνες 2.4g 3.1g
Πρωτεΐνη 0.7g 0.9g
Νερό 87.1g 113.2g
Μέταλλα & Ιχνοστοιχεία
Ασβέστιο 43mg  
Σίδηρο 0.9mg  
Κάλιο 169mg  
Νάτριο 0mg  
Φώσφορος 12mg  
Μαγνήσιο 10mg  
Βιταμίνες
Βιταμίνη C 50.2mg  
Θειαμίνη 0.1mg  
Νιασίνη 0.4mg  
Βιταμίνη Β6 0.05mg  
Βιταμίνη Β12 o μg  
Βιταμίνη A 225 IU  
Βιταμίνη D 0 IU  

Τα πορτοκάλια είναι πλούσια πηγή θρεπτικών συστατικών και αντιοξειδωτικών συστατικών, όπως φαίνεται στον παραπάνω πίνακα. Πιο συγκεκριμένα:

Είναι πηγή Βιταμίνης C 

Τα πορτοκάλια ξεχωρίζουν για την περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό συστατικό, που προστατεύει τα κύτταρα του σώματος και ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Ένα μέτριο πορτοκάλι εξασφαλίζει τη συνιστώμενη ημερήσια δόση βιταμίνης C για ενήλικες.

Είναι Πηγή Φυτικών Ινών

Οι φυτικές ίνες είναι ένα είδος άπεπτων υδατανθράκων, που το σώμα μας δε μπορεί να διασπάσει. Έτσι δε μπορούν να απορροφηθούν από τον οργανισμό και στη συνέχεια αποβάλλονται. Συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, στη ρύθμιση του σωματικού βάρους και των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα.

Είναι Πηγή Βιταμινών του Συμπλέγματος Β και Βιταμίνης Α

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β συμμετέχουν σε μεγάλο αριθμό μεταβολικών οδών και στην παραγωγή ενέργειας.

Η βιταμίνη Α έχει αντιοξειδωτική δράση, αυξάνει την όραση στο σκοτάδι και συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας του δέρματος.

Είναι πηγή καλίου και ασβεστίου 

Το κάλιο είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, την καλή μυϊκή λειτουργία, ενώ έχει και σημαντική επίδραση στην εγκεφαλική λειτουργία, με κυρίαρχο ρόλο στη μνήμη και στη μάθηση.

Το ασβέστιο είναι κύριο δομικό συστατικό των οστών και των δοντιών. Επίσης, σημαντικό ρόλο στην καρδιακή λειτουργία, αλλά και στην τόνωση των μυών.

Περιέχουν Φλαβονόνες 

Οι φλαβονόνες είναι φυτοχημικά συστατικά που βοηθούν στη ενίσχυση του ανθρώπινου οργανισμού και τον προστατεύουν από νοσήματα, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος, ενώ παράλληλα διαθέτουν αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση.

Περιέχουν χολίνη, ζεαξανθίνη και καροτενοειδή

Η χολίνη βοηθάει στον ύπνο, την κίνηση των μυών, τη μάθηση και τη μνήμη.

Η ζεαξανθίνη και τα καροτενοειδή έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Bunch Oranges

Οφέλη για την Υγεία 

Τα θρεπτικά συστατικά των πορτοκαλιών προσφέρουν μια σειρά από οφέλη στην υγεία μας:

Ανοσοποιητικό Σύστημα

Όπως είδαμε τα πορτοκάλια είναι καλή πηγή Βιταμίνης C, η οποία είναι γνωστή για την ισχυρή αντιοξειδωτική της δράση. Πέρα λοιπόν όλων των άλλων δράσεων μειώνει τα συμπτώματα γρίπης και συντομεύει τη διάρκεια μιας ασθένειας, καθώς επιδρά στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, διεγείροντας την παραγωγή αντισωμάτων και ενισχύοντας τα φαγοκύτταρα.

Υγεία της Καρδιάς 

Η περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, κάλιο, φλαβονοειδή, βιταμίνη C και χολίνη στα πορτοκάλια υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς.

Αρτηριακή Πίεση

Το πορτοκάλι είναι πλούσιο σε κάλιο και περιέχει μηδαμινό νάτριο. Η διατήρηση χαμηλής πρόσληψης νατρίου είναι απαραίτητη για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, ωστόσο η αύξηση της πρόσληψης καλίου μπορεί να είναι εξίσου σημαντική εξαιτίας των αγγειοδιασταλτικών επιδράσεων.

Καρκίνος 

Το πορτοκάλι αποτελεί πηγή της αντιοξειδωτικής βιταμίνης C, η οποία βοηθά στην καταπολέμηση του σχηματισμού ελεύθερων ριζών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Ακόμα, η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Σακχαρώδης Διαβήτης 

Χάρη στις φυτικές ίνες, φαίνεται να βοηθούν τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, καθώς συμβάλλουν στη ρύθμιση των τιμών σακχάρου του αίματος, λιπιδίων και ινσουλίνης.

Δέρμα

Μία άλλη δράση της βιταμίνης C, είναι η προστασία του δέρματος από τον ήλιο και τη ρύπανση. Η βιταμίνη C συμμετέχει στη σύνθεση του κολλαγόνου, δηλαδή του συστήματος υποστήριξης του δέρματος.

Φρούτο ή Χυμός;

Είναι προτιμότερο τα πορτοκάλια να καταναλώνονται ολόκληρα, σε σχέση με το χυμό τους, καθώς τα οφέλη για τον οργανισμό είναι περισσότερα.

Το ολόκληρο φρούτο, στην αντίστοιχη ποσότητα με ένα χυμό, παρέχει περισσότερες φυτικές ίνες, περισσότερη βιταμίνη C και πιο έντονο αίσθημα κορεσμού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

BBC Good Food. The health benefits of oranges. [online] Available at: https://www.bbcgoodfood.com/howto/guide/health-benefits-oranges

El.wikipedia.org. (2019). Πορτοκαλιά. [online] Available at: https://el.wikipedia.org/wiki/πορτοκαλιά

U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service. FoodData Central, 2019. Available at: fdc.nal.usda.gov.

Healthline. (2019). 7 Health Benefits of Citrus Fruits. [online] Available at: https://www.healthline.com/nutrition/citrus-fruit-benefits

Chhikara N, et al. (2019). Citrus medica: nutritional, phytochemical composition and health benefits - a review. Food Funct. 2018 Apr 25;9(4):1978-1992.

Καθημερινή. Πορτοκάλια Μάλεμε: Τα μόνα εσπεριδοειδή ΠΟΠ της χώρας μας. Available at: https://www.kathimerini.gr/k/gastronomos/899189/portokalia-maleme-ta-mona-esperidoeidi-pop-tis-choras-mas/

Αγροτικός συνεταιρισμός Χανίων. Πορτοκάλια. Available at: https://www.chaniacoop.gr/προϊόντα/πορτοκάλια/

Jiwan S. Sidhu and Tasleem A. Zafar, Bioactive compounds in banana fruits and their health benefits, Review at Food Quality and Safety, 2018 November 7, 2, 183–188.

Πάρης Παπαχρήστος
Πάρης Παπαχρήστος Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.
Ο Πάρης Παπαχρήστος παρέχει διαιτολογικές υπηρεσίες τροποποίησης διατροφικής συμπεριφοράς για πάνω από 15 χρόνια, συμβάλλοντας σε βελτίωση της ποιότητας ζωής.  Ως πτυχιούχος Διαιτολόγος Διατροφολόγος, M.Sc. έχει ευρύτερη επιστημονική γνώση, η οποία συνδυάζεται στις διαιτολογικές συνεδρίες με την προσωπική του εμπειρία.
 
Είναι ιδρυτής του πρώτου portal διατροφής σε Ελλάδα και Κύπρο και συγγραφέας του πρώτου βιβλίου της σειράς medNutrition wellness, με τίτλο «Μύθοι και Αλήθειες στη διατροφή μας». Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις διαιτολογικές υπηρεσίες που παρέχει είτε στο Παγκράτι είτε αξιοποιώντας skype και viber σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, με χιλιάδες ανθρώπους, έχει δει τι είναι αποτελεσματικό και όχι.