Λεξικό Διατροφής

Σουκραλόζη

της Νιόβης Χρυσανθακοπούλου
03 Αυγούστου 2021
96057 Προβολές
3 λεπτά να διαβαστεί
soukralozi

Photo source: www.canva.com

Τι είναι η σουκραλόζη;

Η σουκραλόζη είναι ένα τεχνητό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται ευρέως ως υποκατάστατο ζάχαρης, ήδη από το 1998, το έτος έγκρισής της από τον Οργανισμό Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA). Έκτοτε, χρησιμοποιείται ως επιτραπέζιο γλυκαντικό στη βιομηχανία τροφίμων σε συσκευασμένα επιδόρπια, αναψυκτικά, τσίχλες, παγωτά, χυμούς κ.α. Η σουκραλόζη και η ζάχαρη (σουκρόζη) έχει φανεί ότι έχουν παρόμοια γεύση και γευστικό προφίλ, ωστόσο η σουκραλόζη είναι περίπου 600 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη. Τέλος, αξίζει να γνωρίζουμε ότι η σουκραλόζη παράγεται μέσα από μια διαδικασία πολλαπλών σταδίων, με εναρκτήριο μόριο την κανονική επιτραπέζια ζάχαρη.

Πόσες θερμίδες αποδίδει η Σουκραλόζη;

Η σουκραλόζη είναι ένα τεχνητό γλυκαντικό μηδενικής θερμιδικής και θρεπτικής αξίας καθώς κατά την κατανάλωσή της δεν αναγνωρίζεται από τον οργανισμό ως υδατάνθρακας/ζάχαρη, δε διασπάται από αυτόν και αποβάλλεται στη συνέχεια άθικτη, χωρίς να αποδίδει θερμίδες με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, τα σκευάσματα σουκραλόζης που κυκλοφορούν στο εμπόριο (όπως το πιο διαδεδομένο ‘’Splenda’’), μπορεί να είναι επλουτισμένα με υδατάνθρακες όπως η μαλτοδεξτρίνη και η δεξτρόζη, αποδίδοντας έτσι 2 θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας.

Ποια είναι τα οφέλη της Σουκραλόζης;

Η χρήση της σουκραλόζης ως γλυκαντικό παρουσιάζει διάφορα πλεονεκτήματα, μεταξύ των οποίων: 

  • Έχει ίσως το κοντινότερο γευστικό προφίλ με την κοινή ζάχαρη σε σχέση με τα υπόλοιπα τεχνητά γλυκαντικά, ενώ η χαρακτηριστική πικρή γεύση που αφήνει η κατανάλωση άλλων γλυκαντικών όπως η στέβια, δε συναντάται στη σουκραλόζη.
  • Παραμένει σταθερή σε μια ευρεία γκάμα διαφορετικών pH (κατάλληλη επιλογή τόσο για προϊόντα ουδέτερου pH, όσο και για όξινα προϊόντα).
  • Μπορεί να συνεισφέρει στον έλεγχο / μείωση της θερμιδικής πρόσληψης, αν αντικαταστήσει την κοινή ζάχαρη, αφού η κατανάλωσή της δεν παρέχει θερμίδες στον οργανισμό.
  • Η υπάρχουσα επιστημονική βιβλιογραφία συγκλίνει στο γεγονός ότι η σουκραλόζη δεν προάγει τη φθορά των δοντιών όπως η ζάχαρη και άλλα τεχνητά γλυκαντικά.
  • Έχει πολύ καλά χαρακτηριστικά διαλυτότητας (ενδείκνυται και για χρήση σε υγρά ροφήματα), είναι διαλυτή στην αιθανόλη (εφικτή η χρήση σε αλκοολούχα ποτά) και τέλος είναι ιδιαίτερα συμβατή όταν αναμιγνύεται με συστατικά τροφίμων που χρησιμοποιούνται ευρέως όπως καρυκεύματα και συντηρητικά.
  • Αποτελεί μια καλή επιλογή και για τους ανθρώπους με Διαβήτη, καθώς δεν αναγνωρίζεται ως υδατάνθρακας από τον οργανισμό και επομένως δεν επηρεάζει τον μεταβολισμό τους
  • Λόγω της υψηλής έντασης γλυκύτητας που προσφέρει σε σχέση με την κοινή ζάχαρη, απαιτείται η χρήση λιγότερου προϊόντος (σε σχέση με τη ζάχαρη) για το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, γεγονός που οδηγεί σε μείωση κόστους.

Σουκραλόζη και Διαβήτης

Η σουκραλόζη δεν αναγνωρίζεται ως υδατάνθρακας από τον οργανισμό και επομένως δεν επηρεάζει ιδιαίτερα τον μεταβολισμό τους. Οι μελέτες που έχουν διενεργηθεί σε υγιείς ενήλικες δείχνουν ότι η σουκραλόζη έχει μηδενική ή ελάχιστη επίδραση στις τιμές της γλυκόζης, τηw ινσουλίνης και γενικά την γλυκαιμική απόκριση του οργανισμού. Σε ενήλικες με Διαβήτη, η έρευνα συγκλίνει στο ότι η σουκραλόζη οδηγεί σε χαμηλότερη μεταγευματική γλυκαιμική απόκριση συγκριτικά με την κοινή ζάχαρη. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιες λίγες μελέτες που έδειξαν ότι σε  ασθενείς με Διαβήτη και σοβαρή παχυσαρκία, οι οποίοι δεν κατανάλωναν σε τακτική βάση τεχνητά γλυκαντικά, η χρήση σουκραλόζης οδήγησε σε απότομη αύξηση της γλυκόζης του αίματος μεταγευματικά. Συμπερασματικά, η επίδραση της σουκραλόζης σε ασθενείς με Διαβήτη μάλλον ενδείκνυται ωστόσο χρειάζεται να διενεργηθούν περισσότερες μελέτες ώστε να διασφαλιστεί η θετική της επίδραση.

Σουκραλόζη και Ψήσιμο

Με βάση κάποιες μελέτες που είχαν διεξαχθεί τη δεκαετία του 1990, η σουκραλόζη θεωρούταν ιδιαίτερα σταθερή σε υψηλές θερμοκρασίες και άρα ιδανική επιλογή για διαδικασίες μαγειρέματος / ψησίματος και παστερίωσης. Ωστόσο, έπειτα από πιο πρόσφατες ανησυχίες σχετικά με τη φυσικοχημική σταθερότητα της σουκραλόζης σε υψηλές θερμοκρασίες, στο πλαίσιο  της επεξεργασίας τροφίμων, από καινούριες μελέτες φάνηκε ότι τελικά η σουκραλόζη αποσυντίθεται με τη χρήση υψηλών θερμοκρασιών π.χ. ψήσιμο. Ως συνέπεια αυτού, ενδέχεται να δημιουργηθούν τοξικές χλωριωμένες ενώσεις με πιθανές δυσμενείς συνέπειες για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Συνεπώς, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα, η χρήση της σουκραλόζης σε διαδικασίες μαγειρέματος, ψησίματος ή άλλων τεχνικών που χρησιμοποιούν υψηλές θερμοκρασίες καλό είναι να αποφεύγεται.

Υπάρχουν παρενέργειες;

Οι πιθανές παρενέργειες της σουκραλόζης αφορούν κυρίως την εκτεταμένη χρήση της και μπορεί να είναι οι ακόλουθες :

  • Η συσσώρευση σουκραλόζης στο γαστρεντερικό σωλήνα μπορεί να επηρεάσει τη σύνθεση  και την ποικιλότητα των μικροοργανισμών του εντέρου με δυσμενή τρόπο. Ωστόσο, οι περισσότερες μελέτες που οδήγησαν σε αυτό το συμπέρασμα διεξήχθησαν σε ζώα, επομένως χρειάζεται περετέρω μελέτη και του εντερικού μικροβιόκοσμου του ανθρώπου ως απόκριση στη λήψη σουκραλοζης.
  • H σουκραλόζη, όπως και άλλα τεχνητά γλυκαντικά ενδέχεται να προκαλέσουν γαστρεντερικές ενοχλήσεις όπως φούσκωμα, αέρια, διάρροια κ.α., κυρίως όταν χρησιμοποιείται σε μεγάλες ποσότητες.

Είναι ασφαλής η χρήση της Σουκραλόζης;

Η χρήση της έχει πιστοποιηθεί και κριθεί ασφαλής από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) το 1998, την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) το 2000 ενώ από το 1999 θεωρείται από τον FDA ‘’γλυκαντικό γενικής χρήσης’’. Όπως και όλα τα γλυκαντικά που έχουν πάρει έγκριση από τους φορείς που αναφέρθηκαν, έτσι και για τη σουκραλόζη έχει διενεργηθεί πληθώρα επιστημονικών μελετών (συγκεκριμένα πάνω από 100) σε βάθος εικοσαετίας, οι οποίες επικυρώνουν την ασφαλή της χρήση για το γενικό πληθυσμό. Εκ τότε, χρησιμοποιείται ευρέως σε περισσότερες από 100 χώρες. Η χρήση της έχει κριθεί ασφαλής για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, μεταξύ αυτών και τις εγκύους, τις γυναίκες που θηλάζουν, τα παιδιά, τους Διαβητικούς.

Συνολικά, η έρευνα που έχει πραγμοτοποιηθεί μέχρι σήμερα αναφορικά με τις παρενέργειες της σουκραλόζης, αναφέρει ότι είναι ένα ασφαλές και αδρανές συστατικό, χωρίς γνωστές παρενέργειες, κίνδυνο για τοξικότητα ή καρκινογενέσεις ενώ δεν επηρεάζει την ανάπτυξη των εμβρύων και των νεογνών.

Τι να κρατήσεις

Συμπερασματικά, η σουκραλόζη και όλα τα προϊόντα της βιομηχανίας τροφίμων που παρασκευάζονται με αυτήν, μπορούν να έχουν μια θέση σε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, καθώς η ασφάλειά της έχει αναγνωρισθεί από πολλούς διεθνείς οργανισμούς υγείας και έχει επικυρωθεί με πλήθος μελετών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/sucralose

Eisenreich, A., Gürtler, R., & Schäfer, B. (2020). Heating of food containing sucralose might result in the generation of potentially toxic chlorinated compounds. Food chemistry321, 126700.

Ford, H. E., Peters, V., Martin, N. M., Sleeth, M. L., Ghatei, M. A., Frost, G. S., & Bloom, S. R. (2011). Effects of oral ingestion of sucralose on gut hormone response and appetite in healthy normal-weight subjects. European journal of clinical nutrition65(4), 508-513.

Grotz, V. L., & Munro, I. C. (2009). An overview of the safety of sucralose. Regulatory toxicology and pharmacology55(1), 1-5.

Pepino, M. Y., Tiemann, C. D., Patterson, B. W., Wice, B. M., & Klein, S. (2013). Sucralose affects glycemic and hormonal responses to an oral glucose load. Diabetes care36(9), 2530-2535.

https://caloriecontrol.org/wp-content/uploads/Sucralose-Module-3-13-16.pdf

Sweeteners, M.B.A. Glória, in Encyclopedia of Food Sciences and Nutrition (Second Edition), 2003

Νιόβη Χρυσανθακοπούλου
Νιόβη Χρυσανθακοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος