Σύμφωνα με ευρωπαϊκές και αμερικανικές έρευνες 1 στα 100 άτομα πάσχει από κοιλιοκάκη αλλά συνήθως το αγνοεί. Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (ένα σύνδρομο δυσαπορρόφησης) στη γλουτένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη (ψωμί, μακαρόνια, παξιμάδια, φρυγανιές, μπισκότα, ζύμες κ.λπ.). Η αντίδραση του οργανισμού στην παρουσία γλουτένης είναι η παραγωγή αντισωμάτων, που καταστρέφουν το εσωτερικό τοίχωμα του λεπτού εντέρου. Πρόκειται για κληρονομική πάθηση και επειδή η βλάβη προκαλείται από το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα.
Θεραπεία – Αντιμετώπιση
Αν και η κοιλιοκάκη είναι μια αρκετά σοβαρή χρόνια πάθηση, αντιμετωπίζεται εξαιρετικά αποτελεσματικά, χωρίς φάρμακα ή ιατρικές επεμβάσεις.
Δίαιτα χωρίς γλουτένη
Θεραπεία αποτελεί η αυστηρή διά βίου δίαιτα χωρίς γλουτένη, που έχει συνέπεια την επαναφορά του τοιχώματος του λεπτού εντέρου σε κανονική κατάσταση και τον έλεγχο της πάθησης. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί και σε ελάχιστες ποσότητες γλουτένης, γιατί το μέγεθος της βλάβης του λεπτού εντέρου και ο χρόνος αποκατάστασης είναι δυσανάλογα μεγαλύτερα. Στην αρχή αυτό είναι κάτι που τρομάζει, αλλά είναι τόσες οι εναλλακτικές τροφές σήμερα, που τελικά καταλήγει σε μια καλή οργάνωση της δίαιτας χωρίς ιδιαίτερες στερήσεις και εξαναγκασμούς.
Νοσοκομειακή νοσηλεία ατόμου με κοιλιοκάκη
Τα άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη, κατά τη νοσηλεία τους σε δημόσιο νοσοκομείο, αντιμετωπίζονται με διατροφή ελεύθερη γλουτένης. Η προσέγγιση για τους ασθενείς με κοιλιοκάκη είναι γεύματα που έχουν σχεδιαστεί από διαιτολόγους και δεν περιέχουν γλουτένη. Η αντιμετώπιση ενός τέτοιου ασθενούς είναι ειδική, προκειμένου η διατροφή του να βελτιώνει την κατάσταση της υγείας του.
Ποια τρόφιμα δεν περιέχουν γλουτένη;
Υπάρχουν πολυάριθμες φυσικές τροφές χωρίς γλουτένη, που μπορούν να καταναλωθούν ανεπιφύλακτα. Σε αυτές περιλαμβάνονται: ρύζι, καλαμπόκι, διάφοροι τύποι αμυλούχων τροφών, όπως πατάτες, όσπρια, φαγόπυρο, μανιόκα, ταπιόκα, κάστανα και ανάλατοι ξηροί καρποί, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, ψάρι, αυγά, φυτικά έλαια, λαχανικά και φρούτα. Στη θέση του σιταριού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί αλεύρι από καλαμπόκι, ρύζι, πατάτες, σόγια ή σιτάλευρο, η γλουτένη των οποίων έχει αφαιρεθεί. Συνεπώς, κύριος στόχος της δίαιτας και μοναδική θεραπεία του προβλήματος, είναι η μόνιμη απομάκρυνση της γλουτένης.
Το κρέας, το ψάρι, το ρύζι, τα φρούτα και τα λαχανικά δεν περιλαμβάνουν γλουτένη, έτσι τα άτομα με κοιλιοκάκη μπορούν να τρώνε ελεύθερα τα τρόφιμα αυτά. Παλαιότερα, στα άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη συστήνεται να μην καταναλώνουν βρώμη. Nέα δεδομένα υποστηρίζουν ότι τα περισσότερα άτομα με κοιλιοκάκη μπορούν με ασφάλεια να καταναλώνουν μικρές ποσότητες βρώμης, όταν η βρώμη δεν έρχεται σε επαφή με γλουτένη κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας της. Τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να συμβουλεύονται την ιατρική ομάδα, για το αν θα συμπεριλάβουν τη βρώμη στη διατροφή τους. Η δίαιτα ελεύθερη γλουτένης απαιτεί ολοκληρωτικά νέα προσέγγιση στο φαγητό. Τα νεοδιαγνωσθέντα άτομα και οι οικογένειές τους θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με ομάδα ειδικών, προκειμένου να προσαρμοσθούν στον νέο τρόπο ζωής που θα ακολουθήσουν.
Επιπλέον, υπάρχει μια τεράστια ποικιλία επεξεργασμένων τροφίμων (μεταξύ των οποίων: ψωμί, ζυμαρικά, μπισκότα και δημητριακά), που παρασκευάζονται ειδικά για τις διατροφικές ανάγκες ατόμων με κοιλιοκάκη. Οι τροφές αυτές μπορούν να αναγνωριστούν από ένα διαγραμμένο μίσχο δημητριακών στη συσκευασία, ένα σύμβολο που εγγυάται την απουσία γλουτένης.
Ποια ο ρόλος του κλινικού διαιτολόγου;
Ο κλινικός διαιτολόγος θα πρέπει να πληροφορήσει επαρκώς το άτομο με κοιλιοκάκη σχετικά με την επιλογή τροφίμων, την ανάγνωση ετικετών και να του υποδείξει άλλες στρατηγικές προκειμένου να ελεγχθεί η ασθένεια.
