Λεξικό Διατροφής

Σταμναγκάθι

της Θεοδώρας Κατσαρού
19 Φεβρουαρίου 2020
136296 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
stamnagkathi

Τι είναι;

Το σταμναγκάθι γνωστό και με την ονομασία Cichorium Spinosum, από την αρχαιότητα ακόμα χρησιμοποιούνταν για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Σήμερα καταναλώνεται και είναι γνωστό ιδιαίτερα στην Κρήτη (και ως γιαλοράδικο) όπου και παρατηρείται. Εκτός από τη Κρήτη βέβαια, βρίσκεται σε κάποια νησιά του Αιγαίου, στην Ιταλία, στην Κύπρο και στη Σικελία. Αποτελεί μια κατηγορία ραδικιού, με οδοντωτά φύλλα. Ουσιαστικά είναι θάμνος που βρίσκεται συνήθως κοντά στη θάλασσα, συλλέγεται κατά τους χειμερινούς μήνες και είναι ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες. Παρουσιάζει ιδιαίτερη διατροφική αξία, έχοντας οφέλη για την υγεία τα οποία θα αναλυθούν στη συνέχεια.

Ποια η Διατροφική του Αξία;

Το σταμναγκάθι όπως παρατηρείται έχει χαμηλό θερμιδικό φορτίο, είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και αντιοξειδωτική δράση. Όπως είναι γνωστό τα αντιοξειδωτικά συστατικά συνδέονται άμεσα με την πρόληψη της κυτταρικής καταστροφής του οργανισμού, η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα προώθησης του γήρατος και πολλών εκφυλιστικών νόσων όπως προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες. Η αντιοξειδωτική δραστηριότητα που παρατηρείται μετά από 60 ημέρες ανάπτυξης του φυτού είναι 14,391±0,11mg. Ακόμη, όπως παρατηρείται το σταμναγκάθι περιέχει μικρή ποσότητα λιπαρών αποτελώντας μία καλή επιλογή κατανάλωσης.

Η βιταμίνη Α που περιέχει βοηθάει στη συμβολή της διατήρησης της υγείας των βλεννογόνων και των επιθηλιακών ιστών, στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στη φυσιολογική ανάπτυξη των κυττάρων και στη διατήρηση ενός υγιούς δέρματος. Η βιταμίνη Ε έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, προστατευτική δράση πάνω στην επιδερμίδα μας και βοηθά τη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η βιταμίνη C συμβάλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, στην αναδόμηση και τη διατήρηση των υγιών κυττάρων σε όλο τον οργανισμό. Συνεπώς το σταμναγκάθι αποτελεί μια καλή επιλογή αφού έχει αρκετά να προσφέρει.

Διατροφική ανάλυση σε 100 γραμ. ωμό σταμναγκάθι
Θερμίδες 15 kcal
Πρωτεΐνη 0.7g
Υδατάνθρακες 3.1g
Λιπαρά 0.1g
Βιταμίνη C 36.58mg
Βιταμίνη Ε 9.78mg
Β-καροτένιο 2.66mg
Βιταμίνη Α 5717IU

Οφέλη για την υγεία

Όπως αναφέρθηκε το σταμναγκάθι έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και αυτό οφείλεται στη γλουταθειόνη που περιέχει. Ουσιαστικά η γλουταθειόνη είναι ένα τριπεπτίδιο που αποτελείται από γλουταμίνη, κυστεΐνη και γλυκίνη και η οποία παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην αποτοξίνωση του οργανισμού και την εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών.

Επίσης, το σταμναγκάθι αποτελεί μία καλή πηγή φυτικών ινών (περίπου 4 γραμμάρια/ 100 γραμμάρια ωμό σταμναγκάθι). Οι φυτικές ίνες βοηθάνε στη διαχείριση του σωματικού βάρους και δημιουργούν γρήγορα το αίσθημα του κορεσμού και συνεπώς τη κατανάλωση λιγότερων θερμίδων.

Επιπλέον, οι ποσότητες σε ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο είναι αξιοσημείωτες και ιδιαίτερα του καλίου. Το κάλιο συμβάλει στη ρύθμιση της πίεσης, σε διάφορες λειτουργίες του εγκεφάλου όπως στη μνήμη και στη μάθηση αλλά και στη σύσπαση των μυϊκών ινών.

Το σταμναγκάθι μπορεί να καταναλωθεί ωμό σε σαλάτες κυρίως ή και μόνο του με λάδι, λεμόνι και αλάτι γιατί βγάζει μία πικρή γεύση. Αρκετοί το προτιμούν μαγειρεμένο με αρνί, χοιρινό, ψαρονέφρι ή και χταπόδι, σε ομελέτα ή και ακόμα με μακαρόνια και απάκι. Αρκετοί θέλοντας να το απολαμβάνουν όλο το χρόνο και όχι μόνο το χειμώνα όπου γίνεται η συλλογή του το τοποθετούν σε βάζα κάνοντας το τουρσί.

Εν κατακλείδι

Συνεπώς, το σταμναγκάθι αποτελεί μια καλή επιλογή που μπορεί να συνδυαστεί σε σαλάτες και με το φαγητό και μπορεί να καταναλωθεί ωμό ή βραστό. Επιπλέον, μπορεί ο καθένας να απολαύσει τα διατροφικά του οφέλη εφόσον πωλείται στα ράφια των σούπερ μάρκετ και όχι μόνο στις περιοχές όπου αναπτύσσεται. Ξεκινήστε, να προσθέτετε το σταμναγκάθι στη διατροφή σας με μια μικρή ποσότητα η οποία είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Simopoulos, Plants in human health and nutrition policy, world review of nutrition and dietetics, vol 9, 2003

Φανή Νικηφοράκη, εφημερίδα «Παραγωγή»

Θεοδώρα Κατσαρού
Θεοδώρα Κατσαρού Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.