Ένα από τα συνηθέστερα αίτια χαμηλής οσφυαλγίας των νέων ατόμων στην εποχή μας και κυρίως όσων ασχολούνται με έντονες αθλητικές δραστηριότητες, είναι η σπονδυλολίσθηση ή σπονδυλόλυση. Περίπου το 10% των αθλητικών τραυματισμών αφορούν την σπονδυλική στήλη και από αυτούς το 25% των περιπτώσεων χαμηλής οσφυαλγίας είναι σπονδυλόλυση.
Πως προκαλείται η σπονδυλόλυση;
Η σπονδυλόλυση προκαλείται από τις συνεχείς και επαναλαμβανόμενες μικροκινήσεις καταπόνησης σε κάμψη και κυρίως σε έκταση της οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, οι οποίες επιτελούνται κατά την διάρκεια κοπιώδους εργασίας ή, συνηθέστερα, έντονης αθλητικής δραστηριότητας. Οι συνεχείς αυτές μικροκινήσεις, εφόσον επιτελούνται με μεγάλη συχνότητα και χωρίς μεσοδιαστήματα αναάπαυλας, προοδευτικά προκαλούν μικροκατάγματα λόγω κόπωσης στις αρθρικές αποφύσεις που συνδέουν τους σπονδύλους της οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Αποτέλεσμα των μικροκαταγμάτων αυτών είναι η ολίσθηση προς τα εμπρός του σώματος του σπονδύλου επί του υποκέιμενου σπονδύλου, η οποία και συμπαρασύρει ολόκληρη την υπερκείμενη μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
Ποια είναι η κλινική εικόνα της νόσου;
Η κλινική εικόνα της νόσου χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο (με ιδιαίτερη ένταση σε ενήλικα άτομα) ο οποίος εντοπίζεται χαμηλά στην μέση αμέσως παρασπονδυλικά, 1 εκατοστό από την μέση γραμμή. Δομικές βλάβες πρέπει να αναζητούνται συνήθως μόνο όταν ο πόνος επιμένει περισσότερο από 2-3 εβδομάδες σε νεαρούς αθλητές. Για παιδιά και εφήβους ισχύει ότι όσο περισσότερο παραμένει αδιάγνωστη και αθεράπευτη μια χαμηλή οσφυαλγία, τόσο περισσότερο θα θα διαρκέσει η θεραπευτική περίοδος.
Τι είναι η σπονδυλολίσθηση;
Η σπονδυλολίσθηση είναι μια ηλικιακά εξαρτώμενη πάθηση. Η θεωρία της συγγενούς ανωμαλίας έχει ήδη καταρριφθεί, αφού έχει διαπιστωθεί σχεδόν μηδενικό ποσοστό σπονδυλόλυσης για παιδιά κάτω των 5 ετών, ακόμα και σε πληθυσμούς υψηλού κληρονομικού κινδύνου. Δυστυχώς σε παιδιά 5½-6½ ετών , το μηδενικό ποσοστό ανέρχεται σε 5% με τα αγόρια να είναι διπλάσια από τα κορίτσια και με χαρακτηριστική την απουσία συμπτωμάτων. Πάντως, παιδιά 5-15 ετών θεωρούνται η ηλικιακή ομάδα με την μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης σπονδυλολίσθησης λόγω της αυξημένης αθλητικής δραστηριότητας που παρατηρείται στις ηλικίες αυτές με πιο επικίνδυνα τα αθλήματα που περιλαμβάνουν άρση βαρών, στροφικές κινήσεις και κινήσεις υπερέκτασης της σπονδυλικής στήλης. Συγκεκριμένα, η πιθανότητα εμφάνισης σπονδυλόλυσης, με βάση πρόσφατα δεδομένα είναι: Καταδύσεις 66%, Άρση βαρών 36%, Παλή 33%, Γυμναστική 32%, Στίβος 22%, Ποδόσφαιρο 22%, γενικός πληθυσμός 5%.
Διάγνωση της νόσου
Γίνεται με ακτινολογικό έλεγχο της οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, όπου τα πρώτα ευρήματα εμφανίζονται κατά την 2η-3η εβδομάδα από την έναρξη της νόσου. Πρωιμότερη διάγνωση της νόσου μπορεί να γίνει με εξέταση σπινθηρογραφήματος οστών με ραδιενεργό τεχνήτιο.
Ποια η αντιμετώπιση της νόσου;
Η αντιμετώπιση της νόσου συνίσταται στην τοποθέτηση θερμοπλαστικού νάρθηκα στην μέση του ασθενούς, αυστηρή ανάπαυση και φυσιοθεραπεία για 3 εβδομάδες, μέχρι παρελεύσεως των συμπτωμάτων. Αργότερα, ο νάρθηκας γίνεται πιο λειτουργικός προκειμένου ο ασθενής να εργάζεται ή να αθλείται μετά την πάροδο 1½-3 μηνών. Τελικά ο νάρθηκας αφαιρείται 6 μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας και επέρχεται οριστική ύφεση των συμπτωμάτων σε ποσοστό 88-90%, κάτι στο οποίο συμβάλλει και η σύγχρονη χορήγηση παυσιπόνων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων καθώς και άλλα συντηρητικά μέτρα όπως πχ. η καταπολέμηση της παχυσαρκίας.
Συμπερασματικά
Η σπονδυλολίσθηση θεωρείται καλοήθης νόσος αφού συνήθως έχουμε ταχεία ανακούφιση συμπτωμάτων χωρίς υποτροπές, ακόμα και με στοιχειώδη συντηρητική θεραπεία, ενώ η πρώιμη επαναδραστηριοποίηση βοηθά ιδιαίτερα τα άτομα που ασχολούνται με τον υψηλό πρωταθλητισμό.
