Καρδιαγγειακά

Η επιδημιολογία της Αρτηριακής Υπέρτασης και ο ρόλος της Μεσογειακής Δίαιτας

του Δημοσθένη Β. Παναγιωτάκο
14 Νοεμβρίου 2008
14730 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
andras pou metra thn piesh tou

Photo source: www.bigstockphoto.com

Σύμφωνα με δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, υπολογίζεται ότι περίπου 600 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από αρτηριακή υπέρταση στον ανεπτυγμένο κόσμο

Δυστυχώς, μόνο 12,5% εξ’ αυτών ρυθμίζουν αποτελεσματικά τις τιμές της αρτηριακής τους πίεσης.

Τι δείχνουν τα διεθνή δεδομένα;

Διεθνή δεδομένα υποστηρίζουν ότι ο επιπολασμός της υπέρτασης αυξάνει με την ηλικία, με κορύφωση για τις γυναίκες ηλικίας 55-64 ετών και για τους άνδρες ηλικίας 65-74 ετών.

Τι ισχύει στην Ελλάδα;

Στον ελληνικό χώρο, η επιδημιολογική μελέτη ΑΤΤΙΚΗ που διεξήχθη από την Α’ Καρδιολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κατά τα έτη 2001-2002, σε τυχαία επιλεγμένο δείγμα 3.042 ανδρών και γυναικών από το λεκανοπέδιο της Αττικής, έδειξε ότι το 38% των ανδρών και το 24% των γυναικών χαρακτηρίζονται ως υπερτασικοί.

Επίσης, ο επιπολασμός της υπέρτασης φθάνει το 45% σε άνδρες και  57% σε γυναίκες άνω των 75 ετών. Όπως αναφέρεται και στη σχετική δημοσίευση των ερευνητών της μελέτης, με βάση τα προαναφερθέντα ποσοστά, υπολογίζεται ότι περίπου 2,8 εκατομμύρια Έλληνες εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα αρτηριακής πίεσης.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της μελέτης ΑΤΤΙΚΗ;

Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται ο επιπολασμός της αρτηριακής υπέρτασης στο δείγμα της μελέτης ΑΤΤΙΚΗ, ανά ηλικιακή ομάδα (όπως αυτό δημοσιεύεται στην επίσημη ιστοσελίδα του Π.Ο.Υ.).

Η μελέτη ΑΤΤΙΚΗ, μεταξύ άλλων, έδειξε ότι η πλειοψηφία των ανδρών και γυναικών υπερτασικών δεν λαμβάνουν καμία θεραπεία

Συγκεκριμένα το 65% των ανδρών και το 40% των γυναικών δεν λάμβαναν θεραπεία, ενώ από όσους ήταν υπό φαρμακευτική αγωγή ή υπό ειδική δίαιτα μόνο το 34% επιτύγχανε η αρτηριακή τους πίεση να βρίσκεται στα φυσιολογικά όρια.

Έτσι, από το σύνολο των υπερτασικών ατόμων, μόνο το 15% φαίνεται να ρυθμίζουν την πίεση τους στο φυσιολογικό.

Ο ρόλος της Μεσογειακής δίαιτας

Από τα επιμέρους ευρήματα της μελέτης φαίνεται ότι η κατανάλωση της Μεσογειακού τύπου δίαιτας έχει ιδιαίτερα ευεργετικό ρόλο, καθώς φαίνεται ότι συσχετίζεται με 27% μικρότερη πιθανότητα παρουσίας υπέρτασης.

Επίσης, η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (έως 30 γραμμάρια την ημέρα) μειώνει τα επίπεδα τόσο της συστολικής όσο και της διαστολικής αρτηριακής πίεσης. Όμως, αυξημένες τιμές κατανάλωσης αλκοόλ αυξάνουν δραματικά τις τιμές της αρτηριακής πίεσης.

Αρτηριακή πίεση και μορφωτικό επίπεδο

Σε άλλη παρόμοια έρευνα που διεξήχθη από το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, βρέθηκε ότι ο επιπολασμός της αρτηριακής υπέρτασης σε δείγμα περίπου 22.000 ανδρών και γυναικών εθελοντών από όλη τη χώρα, ήταν 40,2% για τους άνδρες και 38,9% για τις γυναίκες.

Επίσης, οι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι ο επιπολασμός είναι υψηλότερος στις αγροτικές περιοχές και στα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.

Άλλη επιδημιολογική μελέτη

Τέλος, με βάση τα στοιχεία που δημοσίευσαν στο περιοδικό οι ερευνητές μιας ακόμα ελληνικής επιδημιολογικής μελέτης, της «The Hypertension Study in General Practice in Hellas», που πραγματοποιήθηκε σε επιλεγμένο δείγμα 98 Κέντρων Υγείας από όλη τη χώρα, βρέθηκε ότι ο επιπολασμός της αρτηριακής υπέρτασης ήταν 33,6% στους άνδρες και 28,4% στις γυναίκες, ενώ στα άτομα άνω των 65 ετών ο επιπολασμός ανέρχεται στο 65,4%.

Ενδιαφέρον είναι ότι από τους υπερτασικούς, το 39,8% δεν γνώριζε το πρόβλημα της υγείας του

Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα των μελετών

Όπως φαίνεται από τα ανωτέρω, τα στοιχεία των πρόσφατων ελληνικών επιδημιολογικών ερευνών συγκλίνουν στο ότι ο επιπολασμός της αρτηριακής υπέρτασης στους άνδρες κυμαίνεται μεταξύ 34%-41% και στις γυναίκες μεταξύ 24%-39%.

Συνεπώς, 1 στους 3 Έλληνες άνδρες και 1 στις 4 γυναίκες φαίνεται ότι έχουν πρόβλημα με τα επίπεδα της αρτηριακής τους πίεσης. Αν ληφθεί υπόψη ο δυσμενής ρόλος της αρτηριακής υπέρτασης στην ανθρώπινη υγεία, π.χ. με την εκδήλωση στεφανιαίας νόσου, ή αγγειακών εγκεφαλικών, το πρόβλημα λαμβάνει σημαντικές διαστάσεις για την υγεία του πληθυσμού μας.

Επανέλεγχος της μελέτης ΑΤΤΙΚΗ

Τέλος, το έτος 2006 οι ερευνητές της μελέτης ΑΤΤΙΚΗ πραγματοποίησαν τον 5ετή επανέλεγχο στο δείγμα της μελέτης. Η ανάλυση των στοιχείων έδειξε ότι εμφανίστηκαν 143 νέα περιστατικά αρτηριακής υπέρτασης ανά 1000 άνδρες και 134 νέα περιστατικά ανά 1000 γυναίκες, μέσα στην πενταετία 2001-2006.

Με βάση τα στοιχεία του επανελέγχου της μελέτης ΑΤΤΙΚΗ, μπορούμε να υποθέσουμε ότι την πενταετία που πέρασε εμφανίστηκαν 888.000 νέα περιστατικά αρτηριακής υπέρτασης στη χώρα μας, γεγονός που αυξάνει το φορτίο νοσηρότητας του πληθυσμού μας.

Συμπερασματικά..

Η αρτηριακή υπέρταση, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακού επεισοδίου παγκοσμίως, φαίνεται ότι «χτυπάει» και την πόρτα μας. Περιβαλλοντικοί, διατροφικοί, γενετικοί, και άλλοι βιολογικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της νόσου.

Η ενημέρωση του κοινού από τους αρμόδιους φορείς, η συστηματική παρακολούθηση των τιμών της αρτηριακής πίεσης, και η άμεση παρέμβαση για την ρύθμιση τους θα περιορίσουν το πρόβλημα τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας.

Δημοσθένης Β. Παναγιωτάκος
Δημοσθένης Β. Παναγιωτάκος Λέκτορας Βιοστατιστικής και Επιδημιολογίας Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών