Η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου συνεχίζει να αυξάνεται παγκοσμίως. Ωστόσο, λόγω της έγκαιρης διάγνωσης και των σύγχρονων θεραπευτικών προσεγγίσεων, ο καρκίνος τείνει να θεωρηθεί πλέον χρόνια ασθένεια και όχι θανατηφόρα, μιας και ένας στους δύο ασθενείς έχει προσδόκιμο ζωής άνω των 10 ετών μετά τη θεραπεία. Θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία ενδέχεται να προκαλέσουν συμπτώματα που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής. Η διατροφή κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος της θεραπείας εχει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αυτών.
Ας δούμε ποια είναι αυτά τα συμπτώματα και πώς μικρές αλλά σημαντικές διατροφικές αλλαγές μπορούν να μειώσουν την ένταση των συμπτωμάτων του καρκίνου.
Ποια είναι τα συμπτώματα που δημιουργούν οι θεραπείες;
Δεν εμφανίζουν όλοι οι ασθενείς συμπτώματα ως αποτέλεσμα της θεραπείας τους, όμως μπορούν να παρατηρηθούν:
- Απώλεια όρεξης (ανορεξία)
- Αλλαγές σε γεύση και οσμή
- Ξηροστομία
- Πληγές στη στοματική κοιλότητα
- Δυσκολία κατάποσης
- Ναυτία και έμετο
- Γαστρεντερικές διαταραχές (διάρροια, δυσκοιλιότητα, φούσκωμα)
- Ακράτεια
- Αίσθηση απώλειας ενέργειας και διαρκούς κούρασης
- Ψυχολογικές διαταραχές όπως κατάθλιψη
Όλα τα παραπάνω συμπτώματα έχουν άμεση επίδραση στις διατροφικές επιλογές, οδηγώντας σε μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη και έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών που, με τη σειρά τους, ενδέχεται να επιδεινώνουν τα συμπτώματα αυτά. Ένας φαύλος κύκλος δηλαδή!
Πώς θα με βοηθήσει η διατροφή να μειώσω τα συμπτώματα της θεραπείας;
Η διατροφική προσέγγιση ποικίλει ανάλογα με την παρουσία και ένταση των συμπτωμάτων, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η συμβουλευτική προσέγγιση ενός επαγγελματία κλινικού διαιτολόγου.
Το βασικότερο στοιχείο κατά τη διάρκεια της θεραπείας είναι η διατήρηση του βάρους. Σταθερό βάρος σημαίνει ότι το σώμα έχει επαρκή ενέργεια για να ανταπεξέλθει πιο αποτελεσματικά στη θεραπεία. Η απώλεια όρεξης προκαλεί απώλεια βάρους και επιδεινώνει το αίσθημα της κούρασης. Φρόντισε να διατηρείς το βάρος σου σταθερό και να ενυδατώνεις το σώμα σου. Οποιαδήποτε απώλεια βάρους (αν χρειάζεται) μπορεί να περιμένει στη φάση αυτή.
- Δυνάμωσε το σώμα σου καταναλώνοντας απαραίτητους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπαρά από όσες περισσότερες ομάδες τροφίμων.
- Προτίμησε τρόφιμα με υψηλή θερμιδική αξία και καλά λιπαρά, όπως οι ξηροί καρποί και το ελαιόλαδο.
- Προγραμμάτισε και κατανάλωσε συχνά και μικρά γεύματα αντί για μεγάλα.
- Απέφυγε την κατανάλωση υγρών κατά τη διάρκεια των γευμάτων, διότι ενδέχεται να σε φουσκώσουν. Ενυδάτωσε το σώμα σου ενδιάμεσα των γευμάτων.
Αν έχει επηρεαστεί το αίσθημα γεύσης και οσμής, πειραματίσου:
- Αν βρίσκεις τα γεύματά σου άγευστα, προσέθεσε μπαχαρικά και καρυκεύματα με έντονη γεύση και μυρωδιά στα γεύματά σου, όπως κύμινο, γαρύφαλλο, chilli και ginger.
- Αν, αντιθέτως, οι οσμές και οι γεύσεις σου φαίνονται πλέον ενοχλητικές και προκαλούν ναυτία, τότε θα πρέπει να αποφύγεις τα μπαχαρικά και τα όξινα τρόφιμα.
Σε περιπτώσεις γαστρεντερικών διαταραχών, ανάλογα τα προβλήματα που παρουσιάζονται μπορείς να ακολουθήσεις τα παρακάτω:
- Σε περιπτώσεις διάρροιας, απέφυγε τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες και λιπαρά, που ενδέχεται να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Προτίμησε τρόφιμα όπως άπαχες πηγές πρωτεΐνης (κοτόπουλο, λευκό ψάρι, ασπράδι αυγού), λευκό ρύζι, ζυμαρικά και ψωμί, πατάτες, φρυγανιές και μπανάνες. Επίσης, απέφυγε αφεψήματα με καφεΐνη και αλκοόλ.
- Αντιθέτως, σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας, άυξησε την κατανάλωση φυτικών ινών στη διατροφή σου μέσω φρούτων, λαχανικών, δημητριακών και ψωμιού ολικής άλεσης και οσπρίων.
Συνοψίζοντας, οι εξατομικευμένες διατροφικές παρεμβάσεις βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων και σε γρηγορότερη ανάρρωση από τη θεραπεία.
