Τα αίτια της παχυσαρκίας είναι συχνά πολύπλοκα και διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Η θεραπεία λοιπόν, θα πρέπει να ταιριάζει στην περίπτωση του κάθε ατόμου. Έτσι, θα πρέπει να περιμένουμε και διαφορετικά αποτελέσματα από κάθε θεραπεία και όχι μόνο αλλαγές στο βάρος. Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο μόνος στόχος στην θεραπεία της παχυσαρκίας θα έπρεπε να αφορά στη σταθεροποίηση σε ένα βάρος που να είναι αισθητικά ευχάριστο. Ο θεραπευτής ίσως έχει διαφορετικούς στόχους για τον ασθενή, όπως την απόκτηση κάποιων δεξιοτήτων ή τη διερεύνηση κάποιων ψυχολογικών θεμάτων.
Κατεβάστε Δωρεάν το Tool: Βάλε στόχους στη διατροφή σου και μάθε πώς θα τους πετύχεις! [PDF]
Η θεραπεία για την απώλεια βάρους στοχεύει σε προσαρμογές στη διατροφική συμπεριφορά και στα επίπεδα δραστηριότητας. Για να χάσει βάρος το άτομο θα πρέπει να μάθει να «ξοδεύει» περισσότερη ενέργεια από αυτή που προσλαμβάνει από τις τροφές. Οι στρατηγικές που θα χρησιμοποιηθούν, θα πρέπει να ταιριάζουν στον ασθενή και στον τρόπο ζωής του, τη σχέση που έχει αναπτύξει μέσω του φαγητού με την οικογένειά του, την κουλτούρα, τη θρησκεία.
Αν κάναμε μία προσπάθεια να συνοψίσουμε κάποιες από τις θεραπευτικές στρατηγικές για συμβουλευτική στην απώλεια βάρους αυτές θα ήταν οι εξής:
- Οι αλλαγές θα πρέπει να είναι μικρές, ρεαλιστικές, θετικές, συγκεκριμένες και να αυξάνονται προοδευτικά.
- Ημερήσια καταγραφή τροφής και υγρών, βαθμός πείνας και ικανοποίησης, συναισθήματα και σκέψεις, φυσικής δραστηριότητας και κατάστασης ύπνου.
- Πολλοί αντιστέκονται στο θέμα του πρωινού και αξίζει να διερευνηθεί το θέμα μαζί τους. Ίσως αισθάνονται άσχημα που έφαγαν πολύ το προηγούμενο βράδυ και πιστεύουν ότι αν ξεκινήσουν να τρώνε δεν θα σταματήσουν ποτέ. Η προσωρινή αποχή από το φαγητό ίσως τους δίνει μια αίσθηση δύναμης και ελέγχου.
- Ενίσχυση του ατόμου με χρήσιμη γνώση, π.χ. ότι το σώμα δεν είναι μια μηχανή θερμίδων και ότι η σωστή διατροφή και όχι η ασιτία είναι το κλειδί για την απώλεια βάρους. Ο θεραπευτής πρέπει να ενισχύσει την προσπάθεια για μια διατροφή που διατηρεί τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σταθερά και περιέχει τα σωστά συστατικά.
- Θετικός σχεδιασμός γευμάτων, που δεν αφορά μόνο στο πότε και τι τρώμε, αλλά και σε άλλες συμπεριφορές όπως το πότε ψωνίζουμε, πώς αποθηκεύουμε τα τρόφιμα κ.λπ.
- Παροχή απλών, βασικών συμβουλών για αλλαγή στον τρόπο ζωής που ο ασθενής μπορεί εύκολα να κάνει (όπως το να ανεβαίνει από τις σκάλες, αντί να παίρνει το ασανσέρ). Μόνο όταν ο ασθενής το επιθυμεί μπορεί να γίνει συζήτηση μαζί του για πιο πολύπλοκες δραστηριότητες, όπως οργανωμένη συστηματική άσκηση.
- Καλό είναι να ενθαρρύνονται οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων γενικότερα. Για μπορέσει ο ασθενής να προετοιμαστεί κατάλληλα και να σχεδιάσει τη συμπεριφορά του αποτελεσματικά, ειδικά σε καταστάσεις πρόκλησης όπως γάμοι, Χριστούγεννα, θα πρέπει να έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει καταστάσεις ρίσκου (χωρίς να χρησιμοποιούν άρνηση) αλλά και να χρησιμοποιεί εποικοδομητικά τα συναισθήματά του.
- Ο θεραπευτής δεν θα πρέπει να γίνεται επικριτικός και να μην επιβάλλει διατροφικούς κανόνες. Εάν π.χ. η διατροφή του ατόμου είναι πλούσια σε λιπαρά, ζητήστε του να ανακαλύψει μέσω του διατροφικού ημερολογίου πόσα λιπαρά καταναλώνει.
- Οι στόχοι για την απώλεια βάρους θα πρέπει να διερευνηθούν προσεκτικά και να συνδεθούν με άλλους στόχους, όπως την απόλαυση μιας καλύτερης ποιοτικά ζωής.
- Kαταγραφή των αλλαγών που έχει το άτομο για την εικόνα του σώματός του καθώς χάνει βάρος. Μερικά άτομα συνεχίζουν να νιώθουν παχιά και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπή.
- Είναι σημαντικό να εξηγηθεί στον ασθενή ότι θα υπάρχουν πισωγυρίσματα και θα πρέπει να δοθεί βοήθεια στο άτομο να δει τα ολισθήματα ως «Ευκαιρίες για Μάθηση» που θα δημιουργήσουν στρατηγικές επιτυχίας.
- Εάν το άτομο παραπονείται ότι δε χάνει βάρος, αλλά δε μπορεί να αλλάξει και τη διατροφή, ο θεραπευτής είναι αναγκαίο να ρωτήσει τι είδους βοήθεια χρειάζεται - για να κάνει διαφορετικές επιλογές ή για να είναι ευτυχισμένο στο παρόν βάρος.
