Το βότανο - ρόφημα Guayusa (γκουαγιούσα) μάλλον δεν το έχεις ξανακούσει, αλλά γνωρίζεις τον καφέ και το κακάο. Η guayusa, λοιπόν, είναι μέλος της οικογένειας των φυτών που μοιάζουν με τον καφέ και το κακάο ! Σε αυτό το άρθρο θα μάθεις ποιο είναι αυτό το ιθαγενές φυτό της Λατινικής Αμερικής, ποια είναι τα οφέλη του και γιατί πρέπει να το δοκιμάσεις !
Τι είναι η guayusa;
Η guayusa (Ilex guayusa) είναι ένα φυτό με καταγωγή από την Νότια Αμερική, κυρίως από τον Αμαζόνιο. Σήμερα καλλιεργείται στο Εκουαδόρ, στο Περού και στην Κολομβία. Είναι ένας θάμνος με ύψος 6 – 10 μέτρων, όπου οι άνθρωποι κόβουν τα φύλλα του, τα αποξηραίνουν με φυσικό τρόπο και τα χρησιμοποιούν στην διατροφή τους.
Η guayusa είναι ένα “ιερό” φυτό, που είναι μέρος των θρησκευτικών τελετουργιών στις φυλές του Αμαζονίου, ακόμα και σήμερα. Στην ουσία, θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την guayusa ως τον καφέ των δυτικών πολιτισμών και των λατινικών φυλών. Η guayusa έχει μεγάλη συμβολική και θρησκευτική σημασία για τις ντόπιες φυλές, καθώς είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας τους. Συμβολίζει και ενισχύει την ζεστή οικεία επαφή μεταξύ των ανθρώπων, αλλά έχει και θεραπευτικό χαρακτήρα. Χρησιμοποιείται ως παραδοσιακό φάρμακο ενάντια σε χρόνιες ασθένειες, στην γρίπη και στους σωματικούς πόνους. Οι ντόπιες φυλές χρησιμοποιούν την guayusa ως ρόφημα αύξησης γονιμότητας και λίμπιντου, γι αυτό και είναι μέρος της ζωής των ζευγαριών.
Ποια είναι τα Θρεπτικά Συστατικά και τα Οφέλη της guayusa ;
Κάποιες φράσεις που χαρακτηρίζουν την guayusa σχετικά με την διατροφή είναι ο “θησαυρός ευεξίας” και ένας “συνδυασμός καφεΐνης, αντιοξειδωτικών και βιταμινών”.
Τα κύρια συστατικά της είναι η καφεΐνη και τα φυσικά σάκχαρα του φυτού. Οι θρεπτικές ενώσεις που ξεχωρίζουν λόγω των ευεργετικών ιδιοτήτων της είναι : η θεοβρωμίνη (είναι η αντιοξειδωτική ενώση που βρίσκουμε και στο κακάο), η L-theanine, το γαλλικό οξύ, το ursolic οξύ, η ριβοφλαβίνη και το ασκορβικό οξύ. Οι κυριότερες ομάδες αντιοξειδωτικών της ανήκουν στην ομάδα των κατεχινών, των πολυφαινολών και των αλκαλοειδών.
Η guayusa χαρακτηρίζεται με πληθώρα δράσεων χάριν στις παραπάνω αντιοξειδωτικές ενώσεις της. Συγκεκριμένα η συχνή κατανάλωση guayusa μπορεί
-
Να υποστηρίξει την πνευματική συγκέντρωση και διαύγεια, λόγω της καφεΐνης
-
Να βελτιώσει τα επίπεδα διάθεσης, λόγω της καφεΐνης και της θεοβρωμίνης
-
Να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη ΙΙ
-
Να βελτιώσει την υγεία των καρδιακών αγγείων
-
Να μειώσει τα επίπεδα φλεγμονής στο σώμα (μείωση οξειδωτικού stress)
-
Να ενισχύσει τα επίπεδα ενυδάτωσης και την φυσική αποτοξίνωση του σώματος
Ταυτόχρονα, η καφεΐνη λειτουργεί ως φυσικό τονωτικό που αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας, υποστηρίζει το σώμα στις καθημερινές λειτουργίες και πιθανόν να βοηθάει την απώλεια βάρους.
Μέχρι τώρα, όμως, τα δεδομένα στην ανθρώπινη υγεία είναι περιορισμένα και οι περισσότερες μελέτες αναφέρονται σε πειραματόζωα. Στον άνθρωπο, έχει φανεί η ευεργετική δράση της καφεΐνης, η φυσική τόνωση του οργανισμού, αλλά για την ακριβής επίδραση της guayusa θα χρειαστούν περισσότερα δεδομένα σε ανθρώπους.
Υπάρχουν κίνδυνοι ή παρενέργειες στην κατανάλωση guayusa ;
Γενικά, η συχνή κατανάλωση guayusa είναι ασφαλής και επιτρεπτή και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Φαίνεται πως δεν προκαλεί την σχέση δόσης – εθισμού, όπως ο καφές. Παρ'όλα αυτά, σε υπερβολική κατανάλωση (πάνω από 3 φλ/ημέρα) μπορεί να παρατηρηθεί αϋπνία, έντονο άγχος ή συνεχής εγρήγορση, λόγω της αυξημένης καφεΐνης.
Τέλος, απαιτείται προσοχή στην κατανάλωση guayusa σε άτομα με σιδηροπενική αναιμία, καθώς τέτοιου είδους ροφήματα περιέχουν τις ενώσεις τανίνες. Οι τανίνες δρουν ανταγωνιστικά με την απορρόφηση σιδήρου, και μπορούν να προκαλέσουν ναυτία ή δυσκολία στην απορρόφηση του. Επομένως, αν λαμβάνεις κάποιο σκεύασμα σιδήρου, θα ήταν καλό να απέχει χρονικά από την κατανάλωση guayusa.
Πώς μπορεί να ενταχθεί η guayusa στην διατροφή μας ;
Τα φύλλα της guayusa είναι φυσικά αποξηραμένα, όπως τα φύλλα του τσαγιού. Η κατανάλωση της μπορεί να γίνει σε μορφή ροφήματος (ζεστό ή κρύο) ή σε μορφή σκόνης/πούδρας ως συστατικό σε άλλα τρόφιμα.
Για το ρόφημα guayusa, θα χρειαστείς ~ 1 κσ φύλλα, τα οποία θα αφήσεις να εμποτιστούν για 4 – 5 λεπτά σε ζεστό νερό. Η διαδικασία είναι ακριβώς όπως το τσάι ή το δικό μας αφέψημα. Μπορείς να καταναλώνεις μέχρι 3 φλιτζάνια την ημέρα, αλλά απέφυγε να πίνεις κοντά στις ώρες του ύπνου σου. Ιδανικά, ξεκίνα την ημέρα σου με 1 φλιτζάνι guayusa για να δεις την ανεκτικότητα σου σε αυτά τα επίπεδα καφεΐνης.
Μπορείς να το συνοδεύσεις με φέτες λεμονιού ή lime, ginger, κανέλα και μέλι, ζεστό ή παγωμένο. Τέλος, μπορείς να αλέσεις καλά τα φύλλα της και να το προσθέσεις στο smoothies ή στο overnight oats, για να ξεκινήσεις την ημέρα σου ακόμα πιο δυναμικά.
Συμπέρασμα
Η συχνή κατανάλωση του ροφήματος guayusa μπορεί να γίνει εξαιρετικός σύμμαχος στον ενεργό τρόπο ζωής και στην φυσική τόνωση του οργανισμού. Μπορεί να μην είναι ένα ιδιαίτερα γνωστό βότανο στην χώρα μας, αλλά της αξίζει μια ευκαιρία για δοκιμή !
