Λεξικό Διατροφής

Αλκαλική διατροφή

18 Σεπτεμβρίου 2015
97230 Προβολές
4 λεπτά να διαβαστεί
Αλκαλική διατροφή

Ίσως να έχετε ακούσει κάποια στιγμή στην ζωή σας για την αλκαλική διατροφή ίσως όμως και όχι, μιας και θα λέγαμε ότι δεν ανήκει στις «διάσημες δίαιτες»

Η βασική φιλοσοφία στην οποία στηρίζεται αυτή η διατροφή είναι ότι ο άνθρωπος χρειάζεται να καταναλώνει τρόφιμα τα οποία δεν διαταράσσουν το PH του οργανισμού του με σκοπό είτε να προλάβει την εμφάνιση χρόνιων παθήσεων όπως η οστεοπόρωση.

Στο σώμα μας καθώς γίνεται ο μεταβολισμός ο τροφών, τα υπολείμματα που αφήνει το κάθε τρόφιμο μπορεί να είναι είτε όξινο είτε αλκαλικό. Οι τροφές που αφήνουν όξινα υπολείμματα περιλαμβάνουν πρωτεΐνες, φωσφορικά και θείο ενώ τα αλκαλικά συστατικά  αποτελούνται από ασβέστιο, μαγνήσιο και κάλιο. Αληθεύει ότι με το πέρασμα των αιώνων και την βιομηχανοποίηση της τροφής μας, έχει υπάρξει μια σημαντική μείωση του περιεχόμενου καλίου έναντι του νατρίου, ενώ η δίαιτα μας είναι πτωχή σε μαγνήσιο, φυτικές ίνες και πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και σάκχαρα.

Τι εννούμε με τον όρο PH;

Γενικότερα για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την έννοια του PH στο σώμα μας αξίζει να αναφερθούμε στην μεγάλη διακύμανση που έχει από όργανο σε όργανο. Πιο συγκεκριμένα το πιο όξινο περιβάλλον με το χαμηλότερο PH  το συναντούμε στο στομάχι, από 1,35 μέχρι 3,5, ενώ στην χολή και στα παγκρεατικά υγρά το περιβάλλον είναι πιο αλκαλικό με PH από 7,6-8,8 και 8,8 αντίστοιχα. Την μεγαλύτερη διακύμανση την βρίσκουμε στα ούρα με PH από 4,6 μέχρι 8.

Να αναφέρουμε ότι ο οργανισμός διατηρεί σταθερό το PH του αίματος με πολύ μεγάλη ακρίβεια από 7,35-7,45.

Αυτό που μεταβάλλεται με βάση την διατροφή μας και μπορεί να κυμαίνεται από βασικό μέχρι όξινο είναι το PH των ούρων μας. Όπως καταλαβαίνουμε στα ζωτικά όργανα καθώς και στο αίμα δεν δύναται να έχουμε σημαντικές αλλαγές μιας και κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποβεί μοιραίο για τον άνθρωπο, ενώ μάλιστα οι μεταβολές αυτές που συμβαίνουν στο PH των ούρων στόχο έχουν την διατήρηση σταθερού PH στο αίμα μας.

PH των τροφίμων

Σε γενικές γραμμές στις όξινες τροφές περιλαμβάνεται το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα αυγά, το αλκοόλ και τα σιτηρά. Ουδέτερες τροφές είναι τα φυτικά έλαια, τα αμυλούχα τρόφιμα και τα σάκχαρα, ενώ οι αλκαλικές τροφές αποτελούνται από τα λαχανικά, τα φρούτα, τα όσπρια και τους ξηρούς καρπούς.

Πιο αναλυτικά στο παρακάτω πίνακα μπορείτε να δείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το PH των τροφίμων.

PH<7
Εξαιρετικά όξινες Μέτρια όξινες Όξινες Ελαφρώς όξινες προς ουδέτερες

Αναψυκτικά

Ενεργειακά ποτά

Ανθρακούχα ποτά

Χυμοί

Αλκοόλ

Ποπ κορν

Κρεμώδη τυριά

Βούτυρο

Σκληρά τυριά

Χοιρινό

Μοσχάρι

Μαύρο τσάι

Ψημένοι καρποί

Πίκλες

Ξύδι

Τεχνιτά γλυκαντικά

Ψωμί

παγωτό

Παστερίωμένοι χυμοί

Ζυμαρικά

Αυγά

Ψάρι

Τσάι

Γάλα σόγιας

Ρύζι

Κακάο

Βρώμη

Στρείδια

Καφές

Γαλακτοκομικά προϊόντα

Λευκή ζάχαρη και καστανή ζάχαρη

Μαύρη σοκολάτα

Φιστικιά Αιγίνης και αράπικα

Καρύδια

Καλαμποκέλαιο

PH>7
Ελαφρώς αλκαλικές προς ουδέτερες Μέτρια αλκαλικές Εξαιρετικά αλκαλικές

Μήλα

Αμύγδαλα

Τομάτες

Γκρέιπφρούτ

Μανιτάρια

Ελιές

Γογγύλι

Ροδάκινο

Ανανάς

Ραδίκια

Κεράσια

Άγριο ρύζι

Βερίκοκα

Μπανάνα

Φράουλες

Μέλι

Κραμβέλαιο

Αβοκάντο

Πράσινο τσάι

Μαρούλι

Σέλερι

Αρακάς

Γλυκοπατάτα

Μελιτζάνα

Φασολάκια

Αχλάδι

Σταφύλι

Ακτινίδιο

Μανταρίνι

Πεπόνι

Σύκο

Χουρμάς

Καρύδα

Μάνγκο

Παπάγια

Τοφού

Σησαμέλαιο

Σπανάκι

Μπρόκολο

Αγκινάρα

Λαχανάκια βρυξελλών

Λάχανο

Κουνουπίδι

Καρότα

Αγγούρι

Λεμόνι

Λάιμ

Σπαράγγια

Λαχανίδα

Κρεμμύδι

Μηλόξιδο

Σταφίδες

Στέβια

Ελαιόλαδο

PH Ουδέτερο είναι μόνο το νερό!

Αλκαλική διατροφή και υγεία

Οι παθήσεις για τις οποίες έχει κυρίως διερευνηθεί ο ρόλος της αλκαλικής διατροφής είναι η οστεοπόρωση, ο καρκίνος.

Οστεοπόρωση

Όσον αφορά την οστεοπόρωση η υποστηρικτές αυτής της διατροφής ισχυρίζονται ότι τα όξινα υπολείμματα που αφήνουν τρόφιμα πλούσια σε  πρωτεΐνες και τα υδατάνθρακες προκαλούν μια χρόνια οξείδωση στο σώμα μας λόγω του φωσφορικού και του θειικού περιεχομένου τους η οποία επιταχύνει την απώλεια του οστίτη ιστού λόγω της αυξημένης απέκκρισης ασβεστίου μέσω των ούρων, οδηγώντας έτσι στην οστεοπόρωση.

Τι λένε οι έρευνες;

Παρόλα αυτά μετα-αναλύσεις ερευνών των οποίων οι απόψεις συγκρούονται καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το όξινο ή βασικό περιεχόμενο των τροφών δεν επηρεάζει σημαντικά την απέκκριση ασβεστίου στα ούρα ενώ σημειώνουν ότι η απέκκριση ασβεστίου στα ούρα δεν συνεπάγεται απαραιτήτως διαταραχή της  ισορροπίας του ασβεστίου ή μείωσης του οστίτη ιστού. 

Τέλος οι ερευνητές τονίζουν ότι παρόλα τα αναμφισβήτητα οφέλη μιας διατροφής πλούσια σε φρούτα και λαχανικά για την γενικότερη υγεία του ατόμου, η παράλειψη τροφών πλούσια σε πρωτεΐνη από ηλικιωμένα άτομα πιθανότατα να είναι πιο επιβαρυντική για την υγεία των οστών μιας και μειώνεται έτσι το κολλαγόνο των οστών αυξάνοντας τον κίνδυνο για κατάγματα.

Καρκίνος

Καθώς ερχόμαστε τώρα στην επίδραση της αλκαλικής διατροφής στην εμφάνιση καρκίνου ή την θεραπεία της ασθένειας οι υποστηρικτές της αναφέρουν ότι το βασικό περιβάλλον εμποδίζει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.

Τι λένε οι έρευνες;

Οι έρευνες όμως καταλήγουν ότι δεν υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν μια τέτοια σχέση, τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να αναπτυχθούν και σε όξινο αλλά και σε βασικό περιβάλλον. Μιας και δεν έχουν σχεδιαστεί μελέτες που μπορούν να αποδώσουν σχέσεις αιτίας-αποτελέσματος δεν μπορούμε να διεξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα.

Παρόλα αυτά δεν μπορούμε να μην υπενθυμίσουμε ότι η κατανάλωση μιας διατροφής πλούσια σε φρούτα και λαχανικά που μας προσφέρει φυτικές ίνες, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες συμβάλει στην πρόληψη εμφάνισης κάποιων τύπων καρκίνων όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου.

Αλκαλική διατροφή και διατήρηση μυϊκής μάζας 

Πέρα από τις μελέτες που αναφέρονται για αυτές τις δύο ασθένειες, υπάρχει και μία έρευνα για την συσχέτιση της αλκαλικής διατροφής και την διατήρηση της μυϊκής μάζας σε ηλικιωμένους. Μετά από 3ετη παρακολούθηση φάνηκε ότι αυτή η διατροφή λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας σε κάλιο βοήθησε στην διατήρηση της μάζας. Παρόλα αυτά οι μελετητές αναφέρουν τους αρκετούς περιορισμούς της έρευνας και την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα στο τομέα αυτό.

Αλκαλική διατροφή: Που οφελεί σε παιδική ηλικία;

Τέλος υπάρχει στην βιβλιογραφία μελέτη που υποστηρίζει ότι μια δίαιτα πλούσια σε κάλιο και διττανθρακίκό μειώνει την οξείδωση που υπάρχει σε παιδιά με νεφρική ανεπάρκεια και ενισχύει την παραγωγή της αυξητικής ορμόνης, η οποία είναι απαραίτητη για την σωστή ανάπτυξη τους.

Συμπερασματικά

Κλείνοντας λοιπόν καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι απαιτούνται περισσότερες μελέτες για την αποτελεσματικότητα της αλκαλικής διατροφής. Σίγουρα αποτελεί ένα πρότυπο διατροφής πλούσιο σε φυτικές ίνες και βιταμίνες, κάτι το οποίο είναι αναμφίβολα ευεργετικό για το σώμα μας. Όμως δεν θα μπορούσαμε να την συστήσουμε για τον γενικό πληθυσμό ως αποκλειστικό τρόπο διατροφής καθώς κάτι τέτοιο θα απέκλειε σημαντικές ομάδες τροφίμων χρήσιμες εξίσου χρήσιμες για τον οργανισμό μας.

Πιθανώς σε συγκεκριμένα άτομα στα οποία υπάρχει κάποια ασθένεια όπως η οστεοπόρωση να μπορούσαμε να προτείνουμε μια διατροφή προσανατολισμένη περισσότερο στα φρούτα, τα λαχανικά και τους ξηρούς καρπούς χωρίς όμως να αποκλείουμε αυστηρά άλλα τρόφιμα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Gerry K. Schwalfenberg  The Alkaline Diet: Is There Evidence That an Alkaline pH Diet Benefits Health? Journal of Environmental and Public Health

Volume 2012, Article ID 727630,7 pages doi:10.1155/2012/727630.

David A. Hanley and Susan J. Whiting. 2013. Does a High Dietary Acid Content Cause Bone Loss, and Can Bone Loss Be Prevented With an Alkaline Diet? Journal of Clinical Densitometry: Assessment & Management of Musculoskeletal Health,vol. 16, no. 4, 420- 425 .

Fenton TR, Huang T. Systematic review of the association between dietary acid load, alkaline water and cancer.BMJ Open2016;6 e010438.

Bess Dawson-Hughes, Susan S Harris, and Lisa Ceglia. Alkaline diets favor lean tissue mass in older adults. Am J Clin Nutr. 2008 Mar; 87(3): 662–665.

E. Mc Sherry and R. C. Morris Jr., “Attainment and maintenance of normal stature with alkali therapy in infants and children with classic renal tubular acidosis,”Journal of Clinical Investigation, vol. 61, no. 2, pp. 509–527, 1978

Φωτεινή Ρέβη
Φωτεινή Ρέβη Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Η Ρέβη Φωτεινή είναι κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος με επιπλέον μεταπτυχιακή εξειδίκευση (M.Sc) στην Αθλητική Διατροφή. Δατηρεί από το 2021 αυτόνομο διαιτολογικό γραφείο στην Κέρκυρα.