Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής και της ενημερωτικής εκστρατείας του Δήμου Αθηναίων «Τρώω σωστά, μεγαλώνω καλά», που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το medNutrition, πραγματοποιήθηκαν δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη σημασία της ισορροπημένης διατροφής και της πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας.
Με αφορμή την εκστρατεία αυτή, ζητήσαμε από τον Αντιδήμαρχο Παιδείας Πάρη Χαρλαύτη να μας παραχωρήσει συνέντευξη, προκειμένου να μας μιλήσει για τους στόχους και τη σημασία της πρωτοβουλίας του Δήμου, καθώς και για τις προσπάθειες ενίσχυσης της διατροφικής παιδείας στα σχολεία της Αθήνας.
Κύριε Αντιδήμαρχε, πώς προέκυψε η ιδέα να πραγματοποιηθούν παρουσιάσεις διατροφικής εκπαίδευσης στα σχολεία του Δήμου Αθηναίων;
Η παρούσα Δημοτική Αρχή θέλει να αφήσει ένα ισχυρό αποτύπωμα στα σχολεία της Αθήνας, πέρα από τις παρεμβάσεις για κτιριακά ζητήματα. Για αυτό και εγώ, ως Αντιδήμαρχος Παιδείας, προσπαθώ να εμπλουτίσω την καθημερινότητα μαθητών, γονιών και εκπαιδευτικών μέσα από διάφορες δράσεις, είτε ψυχαγωγικές, είτε εκπαιδευτικές και ενημερωτικές.
Τη σημερινή εποχή, υπάρχουν ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν άμεσα τα παιδιά μας, για τα οποία όμως το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν τους προσφέρει τα απαραίτητα εφόδια. Εν προκειμένω, η παχυσαρκία, και γενικότερα η κακή διατροφή, είναι ένα μείζον πρόβλημα της εποχής, το οποίο ξεκινάει από την παιδική ηλικία.
Η υγεία μας συνδέεται άμεσα με τις διατροφικές μας συνήθειες και η πρόληψη ξεκινάει πρωτίστως από μια σωστή και υγιεινή διατροφή, συνεπώς η καλή ενημέρωση παιδιών και γονιών από τους ειδικούς, μπορεί να συμβάλει στη θωράκιση της υγείας των παιδιών μας.
Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση σήμερα στη μάχη κατά της παιδικής παχυσαρκίας;
Είναι δύσκολο να απομονώσω μία πρόκληση ως μεγαλύτερη απ’ τις άλλες. Οι δυσκολίες είναι αρκετές και το πρόβλημα πολυδιάστατο. Πρώτα απ’ όλα, ζούμε σε ένα περιβάλλον όπου καθημερινά ερχόμαστε όλοι, κυρίως όμως τα παιδιά, σε επαφή με πολλά ερεθίσματα ευνοϊκά για την παχυσαρκία. Η αποφυγή των παχυντικών τροφών απαιτεί μια αυτοπειθαρχία από εμάς τους ενήλικες, τόσο για εμάς όσο και για τα παιδιά μας.
Πέραν, όμως, της «ατομικής ευθύνης», το ζητούμενο είναι να μπορέσουμε ως Πολιτεία να προωθήσουμε τις κατάλληλες διατροφικές συνήθειες και ορισμένα πρότυπα υγιεινής ζωής ευρύτερα, καθώς και η άσκηση παίζει σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Πως μπορούμε, δηλαδή, να σπρώξουμε τις μικρές ηλικίες στην καλή διατροφή και την άθληση, αυτό είναι το ζητούμενο από την πλευρά μας ως δημόσιοι λειτουργοί.
Ας μην ξεχνάμε ότι στην εποχή μας, ο καθιστικός τρόπος ζωής κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος, οπότε ένα στοίχημα είναι να συμβάλουμε ώστε τα παιδιά, και γενικά οι νέοι, να στραφούν στα αθλήματα. Σε αυτό το πλαίσιο, εμείς από την πλευρά μας προσπαθούμε να οργανώσουμε δράσεις και προγράμματα όπως και το συγκεκριμένο, για την προώθηση της καλής διατροφής, αλλά και για τον αθλητισμό. Ειδικά ως προς το δεύτερο, είμαστε πάντοτε θετικοί στο να παραχωρούμε σχολικούς χώρους σε αθλητικούς συλλόγους, για τη διευκόλυνση του έργου τους και την προώθηση της ενασχόλησης με τα αθλήματα στα παιδιά.
Στο ίδιο πλαίσιο, οργανώσαμε την περασμένη σχολική χρονιά αγώνες στίβου για τους μαθητές Δημοτικού, σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο και τη Διεύθυνση Φυσικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας, κάτι που φιλοδοξούμε να επαναλάβουμε.
Πόσο σημαντικό είναι, κατά τη γνώμη σας, να συμμετέχουν οι γονείς ενεργά στη διατροφική διαπαιδαγώγηση των παιδιών;
Ως γονιός, θα πω ότι είναι πρωτίστως στο χέρι μας. Η διατροφική διαπαιδαγώγηση ξεκινάει απ’ το σπίτι, όπου την ευθύνη την έχουμε αποκλειστικά εμείς οι γονείς. Εμείς μαγειρεύουμε για τα παιδιά μας, εμείς επιλέγουμε τα υλικά που χρησιμοποιούμε, εμείς διαμορφώνουμε τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών μας και οφείλουμε να μάθουμε στα παιδιά μας να τρώνε και γεύματα τα οποία μπορεί να μην είναι τόσο θελκτικά, ωστόσο είναι υγιεινά και αναγκαία. Επομένως, διατροφική διαπαιδαγώγηση χωρίς τη δική μας ενεργή συμμετοχή, δεν υφίσταται.
Τι ρόλο μπορεί να παίξει το σχολείο και η τοπική αυτοδιοίκηση στην καλλιέργεια υγιεινών συνηθειών;
Ο ρόλος των γονιών είναι πρωτεύων αλλά όχι αποκλειστικός. Το σχολείο, που έτσι και αλλιώς έχει και ηθικοπλαστικό χαρακτήρα, μπορεί να παίξει συμπληρωματικό ρόλο στη διατροφική διαπαιδαγώγηση και γενικά στη διαμόρφωση υγιεινών συνηθειών στα παιδιά. Σε αυτό το έργο, οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι σύμμαχοι. Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να υπάρχει και μέριμνα από το Υπουργείο Παιδείας ώστε τέτοια ζητήματα να ενσωματωθούν στο αναλυτικό πρόγραμμα, πέραν της μέριμνας για σχολικά γεύματα. Η καλλιέργεια υγιεινών διατροφικών συνηθειών στο σχολείο, μπορεί να επιτευχθεί τόσο μέσω ειδικών μαθημάτων όσο και βιωματικά.
Η δε τοπική αυτοδιοίκηση, μπορεί να λειτουργήσει υποβοηθητικά στο όλο εγχείρημα, ιδίως για να καλύψει τα κενά που υπάρχουν στο υφιστάμενο σύστημα. Η παρούσα ενημερωτική εκστρατεία και οι ημερίδες διατροφικής εκπαίδευσης στα σχολεία, αποτελούν τρανό παράδειγμα. Η προώθηση της υγιεινής διατροφής στους μαθητές μπορεί να επιτευχθεί πολύ ευκολότερα μέσω της συνεργασίας γονέων, εκπαιδευτικών και αυτοδιοίκησης.
Εσείς, ως γονιός, πώς προσπαθείτε να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να τρέφονται σωστά;
Εγώ μέχρι στιγμής έχω μόνο ένα παιδί, που είναι ακόμα σε πολύ μικρή ηλικία. Προσπαθώ να είμαι όσο αυστηρός πρέπει – με μέτρο – σε θέματα διατροφής. Νομίζω, όμως, ότι το ζητούμενο είναι όχι να επιβάλουμε την καλή διατροφή στα παιδιά μας με αυταρχικό τρόπο, αλλά να τα κάνουμε να αγαπήσουν τα υγιεινά φαγητά. Για αυτό και εμείς στο σπίτι προσπαθούμε να τηρήσουμε αυτήν την ισορροπία.
Υπάρχει κάποιο αγαπημένο «υγιεινό» οικογενειακό φαγητό που δεν λείπει ποτέ από το τραπέζι σας;
Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει κάτι που να μην λείπει ποτέ, αλλά υπάρχουν δύο συγκεκριμένα πιάτα που λατρεύω να τρώω όσο πιο συχνά γίνεται. Η αλήθεια είναι πως όταν ήμουν μικρός, απεχθανόμουν τα όσπρια, όμως μετά το πέρασμα από την εργένικη φοιτητική ζωή, άρχισα να εκτιμώ το σπιτικό φαγητό και το καλό φαγητό εν γένει. Πλέον, λοιπόν, δύο πιάτα που επιδιώκω να τρώω συχνά, είναι τα ρεβίθια Σίφνου, λόγω και της καταγωγής μου, καθώς και φακές από την Εγκλουβή της Λευκάδας, απ’ όπου κατάγεται η σύζυγός μου.
Τι ρόλο παίζει το κοινό οικογενειακό γεύμα στην καθημερινότητά σας;
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής στην καθημερινότητα, δυστυχώς δεν επιτρέπει τα οικογενειακά γεύματα, πέρα από ένα σνακ το πρωί και ένα το βράδυ. Αυτό, φυσικά, με κάνει να εκτιμώ ακόμη περισσότερο τις στιγμές που καθόμαστε όλοι ως οικογένεια και τρώμε παρέα, όπως επίσης με κάνει να εκτιμώ ακόμη περισσότερο και το φαγητό που τρώω στο σπίτι.
Όπως και να το κάνουμε, το «έτοιμο» δεν συγκρίνεται με το σπιτικό. Μπορεί, λοιπόν, τα κοινά οικογενειακά γεύματα στην καθημερινότητά μου να σπάνια, όμως η αξία τους για μένα, η συναισθηματική και η διατροφική, είναι πολύ μεγαλύτερη.
Ποια είναι η δική σας αγαπημένη στιγμή της ημέρας που σχετίζεται με το φαγητό;
Δίχως αμφιβολία, τα οικογενειακά τραπέζια τα Σαββατοκύριακα είναι για μένα αναντικατάστατα. Επιπλέον, τις καθημερινές όποτε καταφέρνω να φάω ένα γρήγορο γεύμα με συνεργάτες ή φίλους, είναι και αυτή μία σημαντική απόδραση και απόλαυση για μένα.
Υπάρχουν σχέδια για συνέχιση ή επέκταση του προγράμματος σε περισσότερα σχολεία;
Το παρόν πρόγραμμα έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και οφείλω να τονίσω ότι μπορεί μεν οι εκδηλώσεις ενημέρωσης να είναι μία ανά κοινότητα, αλλά σχετικό ενημερωτικό υλικό έχουμε στείλει σε όλα τα σχολεία. Ενδεχομένως μελλοντικά να το επαναλάβουμε με ημερίδες σε διαφορετικά σχολεία, όμως το ζήτημα της προώθησης της υγιεινής διατροφής στα σχολεία είναι ένα ζήτημα διαρκές και για αυτό, είμαστε σε αναζήτηση και άλλων τρόπων για να συμβάλλουμε σε αυτόν το σκοπό.
Το προσεχές διάστημα θα ακολουθήσει μία ανάλογη ενημερωτική καμπάνια στα Γυμνάσια, αναφορικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου, και ήδη σχεδιάζουμε και άλλες ημερίδες και αντίστοιχες ενημερωτικές εκδηλώσεις για μαθητές, εντός του τρέχοντος σχολικού έτους.