Επιστημονικά Νέα

Διατροφή χωρίς γλουτένη: Στρατηγικές για τη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών σε παιδιά με κοιλιοκάκη

του Μανώλη Κουρμπέλη
03 Ιουλίου 2023
3603 Προβολές
3 λεπτά να διαβαστεί
diatrofi xoris glouteni paidia koiliokaki

Photo source: www.canva.com

Εισαγωγή

Η κοιλιοκάκη (CD) είναι μια αυτοάνοση εντεροπάθεια με γενετική προδιάθεση, η οποία πυροδοτείται από την έκθεση στη γλουτένη. Η θεραπεία περιλαμβάνει δια βίου δίαιτα χωρίς γλουτένη (GFD), συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτε γεύματος παρασκευάζεται με αυτό το πρωτεϊνικό σύμπλεγμα προλαμινών, που υπάρχει στους σπόρους σιταριού, σίκαλης, κριθαριού και άλλων στενά συγγενών σπόρων.

Ο αποκλεισμός των δημητριακών που περιέχουν γλουτένη σε συνδυασμό με την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων χωρίς γλουτένη, μπορεί να προκαλέσει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία. Αρκετές μελέτες έχουν παρατηρήσει ότι πολλοί ασθενείς με κοιλιοκάκη σε GFD παρουσιάζουν ανεπάρκεια σε φυτικές ίνες, μέταλλα, βιταμίνες, ενώ, αντίθετα, καταναλώνουν υψηλές ποσότητες ζάχαρης και κορεσμένου λίπους. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, τα άτομα με κοιλιοκάκη αποτελούν ομάδα κινδύνου για την εμφάνιση δυσκοιλιότητας, παχυσαρκίας και αθηρωματικής νόσου.

Σκοπός Μελέτης

Σκοπός της μελέτης ήταν να αναλύσει τις τροποποιήσεις στη διατροφή και στις συνήθειες του εντέρου παιδιατρικών ασθενών με CD μετά την εφαρμογή ενός προγράμματος διαιτολογικής εκπαίδευσης που διαχειριζόταν ένας έμπειρος εγγεγραμμένος διαιτολόγος (RD), εστιάζοντας στην επίτευξη μιας ισορροπημένης GFD που παρέχει επαρκείς ποσότητες θρεπτικών ουσιών. Το διαιτολογικό πρόγραμμα ήταν πλούσιο σε φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, ψάρια, όσπρια και ξηρούς καρπούς, αλλά χαμηλό σε επεξεργασμένα δημητριακά και απλά σάκχαρα.

Σχεδιασμός/Μέθοδος

Η μελέτη διεξήχθη στη Μονάδα Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας από τον Φεβρουάριο του 2018 έως τον Νοέμβριο του 2019. Οι συμμετέχοντες ήταν παιδιά ηλικίας από 1 έως 18 ετών με CD, τα οποία ακολουθούσαν αυστηρή GFD για τουλάχιστον 6 μήνες πριν από την ένταξη τους στη μελέτη.Κριτήρια αποκλεισμού ήταν η αλλεργία στη γλουτένη, η άρνηση υπογραφής του έντυπου συγκατάθεσης και προηγούμενη διατροφική εκπαίδευση από εξειδικευμένο διαιτολόγο.

Το προφίλ λιπιδίων του αίματος και οι πληροφορίες για τα κόπρανα συλλέχθηκαν μαζί με τη διατροφική αξιολόγηση. Η διατροφική αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων 3 ημερών, το οποίο περιελάμβανε όλα τα γεύματα που καταναλώθηκαν από το άτομο για μια περίοδο 3 ημερών, συμπεριλαμβανομένης μιας ημέρας Σαββατοκύριακου

Οι μετρήσεις της ολικής χοληστερόλης, της HDL χοληστερόλης, της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων ελήφθησαν από ιατρικά αρχεία.

Οι συνήθειες του εντέρου αξιολογήθηκαν, ρωτώντας τα άτομα για τη συνοχή των κοπράνων τους σύμφωνα με την κλίμακα κοπράνων του Μπρίστολ.

Έξι μήνες μετά την παρέμβαση, τα άτομα επέστρεψαν στη μονάδα παιδιατρικής διατροφής, όπου ο κλινικός διαιτολόγος συνέλεξε και πάλι τα δεδομένα κοπράνων, ενώ τους δόθηκε περαιτέρω διατροφική εκπαίδευση

Δώδεκα μήνες μετά τη λήψη διατροφικής συμβουλευτικής, πραγματοποιήθηκε η τρίτη και τελευταία επίσκεψη με τον διαιτολόγο και υποβλήθηκαν στην ίδια πλήρη διατροφική αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε κατά την έναρξη.

Τι έδειξαν τα Αποτελέσματα;

  • Μετά την παρέμβαση του διαιτολόγου, η συμμόρφωση με τις συστάσεις έδειξε βελτίωση 117,4% για τη συνολική πρόσληψη λίπους , 45,7% για τους υδατάνθρακες και στο 58,1% για τις φυτικές ίνες. Σημαντικές βελτιώσεις παρατηρήθηκαν επίσης στη μέση τιμή κορεσμένων λιπαρών και στην πρόσληψη ζάχαρης
  • Όσον αφορά την πρόσληψη ασβεστίου και σιδήρου, το 40,3% και το 52,8% αντίστοιχα, πληρούσαν τις συστάσεις στην αρχική διατροφή τους, μειώνοντας στο 21% για το ασβέστιο και στο 43,1% για το σίδηρο, στο τέλος της μελέτης. Η συμμόρφωση με τις συστάσεις ψευδαργύρου και ιωδίου κατά 54,2% και 1,4% αντίστοιχα, παρέμεινε σταθερή. Αντίθετα, το ποσοστό συμμόρφωσης με τις συστάσεις μαγνησίου και χαλκού αυξήθηκε κατά 66,7% και 63,6%, αντίστοιχα. Η συμμόρφωση με τις συστάσεις νατρίου μειώθηκε.
  • Όσον αφορά την πρόσληψη βιταμινών, η πλειοψηφία των ασθενών πληρούσε τις συστάσεις για τις βιταμίνες Β1, Β3 και Β6 κατά την ένταξη και την παρακολούθηση της μελέτης. Παρατηρήθηκε ελαφρά μείωση της συμμόρφωσης με τις τρέχουσες συστάσεις για τη βιταμίνη Β12. Παρατηρήθηκε επίσης αύξηση για τις υπόλοιπες βιταμίνες, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης Α, Β2, φυλλικών αλάτων, βιταμίνης C και D.
  • Λαμβάνοντας υπόψη τα ζωικά τρόφιμα, παρατηρήθηκε μείωση της πρόσληψης κρέατος, ειδικά κόκκινου κρέατος, και αύξηση των λιπαρών ψαριών. Η κατανάλωση γάλακτος μειώθηκε, ενώ παρατηρήθηκε αύξηση για το φυσικό γιαούρτι χωρίς ζάχαρη και το μαλακό τυρί. Μια σαφής μείωση παρατηρήθηκε στην πρόσληψη όλων των υπερεπεξεργασμένων προϊόντων όπως τα αλλαντικά, τα ζαχαρούχα γιαούρτια, ζαχαρούχα γαλακτοκομικά επιδόρπια και μπισκότα
  • Σύμφωνα με την κλίμακα του Μπρίστολ, το ποσοστό των συμμετεχόντων με φυσιολογικό εντερικό προφίλ παρουσίασε αύξηση 43,3% στους έξι μήνες και αύξηση 53,3% ένα έτος μετά τη διατροφική παρέμβαση.
  • Η κατανάλωση μπισκότων, κορεσμένων λιπαρών και ολικών σακχάρων συσχετίστηκε ασθενώς θετικά με τα συνολικά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Η πρόσληψη επεξεργασμένου κρεάτος, ζαχαρούχου διαλυτού κακάο και κορεσμένων λιπαρών συσχετίστηκε ασθενώς με αύξηση της LDL χοληστερόλης. Μια ασθενώς αρνητική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ της κατανάλωσης ζαχαρούχων δημητριακών πρωινού και αποβουτυρωμένου γιαουρτιού και των επιπέδων HDL χοληστερόλης. Η κατανάλωση ζαχαρούχων δημητριακών πρωινού συσχετίστηκε ασθενώς θετικά με τα επίπεδα τριγλυκεριδίων. Δεν παρατηρήθηκε συσχέτιση μεταξύ της διαιτητικής χοληστερόλης και του προφίλ χοληστερόλης αίματος, για την ολική ή την HDL.

Ποιο το Συμπέρασμα για τον Επαγγελματία Διαιτολόγο;

Η μελέτη έδειξε ότι η διατροφική εκπαίδευση με εξειδικευμένο διαιτολόγο μπορεί να βελτιώσει τα διατροφικά πρότυπα σε παιδιατρικούς ασθενείς με κοιλιοκάκη. Η τροφή και η διαιτητική εκπαίδευση με στόχο την προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής θα πρέπει να αποτελούν μέρος της διατροφικής θεραπείας προκειμένου να καλύπτονται οι απαιτήσεις σε μακρο- και μικροθρεπτικά συστατικά. Είναι επίσης σημαντικό για τη βελτίωση της ποιότητας της διατροφής κατά την παιδική ηλικία, άρα και της μελλοντικής υγείας τους, εκτός από την πρόληψη άλλων παθολογιών που σχετίζονται με την κακή διατροφή.

Ένας σημαντικός περιορισμός της παρούσας μελέτης είναι ότι δεν υπήρχε ομάδα ελέγχου. Για το λόγο αυτό, δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε εάν οι τιμές στην αρχή της μελέτης αντιπροσωπεύουν ένα χαρακτηριστικό των ασθενών με κοιλιοκάκη ή αν αντικατοπτρίζουν τις συνήθειες του γενικού πληθυσμού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Suárez-González, M., Bousoño-García, C., Jiménez-Treviño, S. and Díaz-Martín, J.J., 2021. Gluten-Free Diet: Nutritional Strategies to Improve Eating Habits in Children with Celiac Disease: A Prospective, Single-arm Intervention Study. Nutrients13(4), p.1108.

Μανώλης Κουρμπέλης
Μανώλης Κουρμπέλης Διαιτολόγος – Διατροφολόγος