Εισαγωγή
Η HDL χοληστερόλη θεωρείται «καλή» χοληστερόλη λόγω των αντιαθηρογόνων και προστατευτικών της ιδιοτήτων. Χαμηλά επίπεδά της συνδέονται με παράγοντες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2, το κάπνισμα και ο καθιστικός τρόπος ζωής. Υψηλά επίπεδα HDL (≥60 mg/dl) σχετίζονται με μειωμένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Στον διαβήτη τύπου 2, τα σωματίδια HDL μεταβάλλονται, μειώνοντας την προστατευτική τους δράση,δηλαδή οι ιδιότητές της αλλοιώνονται.Η HDL μεταφέρει τη χοληστερόλη από τους ιστούς στο ήπαρ και διαθέτει αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιθρομβωτικές και αντιμολυσματικές ιδιότητες. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι HDL με ποικίλη αποτελεσματικότητα. Το μέγεθος και η σύνθεσή της επηρεάζονται από την ινσουλινοαντίσταση και τα τριγλυκερίδια.
Σκοπός
Της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τη διακύμανση της HDL χοληστερόλης στον διαβήτη τύπου 2, στο πλαίσιο της στρατηγικής πρόληψης των επιπλοκών του.
Μέθοδοι
Πρόκειται για προοπτική μελέτη διάρκειας τριών μηνών (Ιανουάριος – Μάρτιος 2014), η οποία διεξήχθη σε ενήλικες ασθενείς με διαγνωσμένο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, με ηλικίες από 36 έως 59 ετών, ανεξαρτήτως φύλου. Η διάγνωση επιβεβαιώθηκε με βιοχημικές εξετάσεις βάσει επιπέδων γλυκόζης και ινσουλίνης ορού.
Η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκε πρωινές ώρες (08:00–10:30) και τα δείγματα αναλύθηκαν στο Εργαστήριο Βιοχημείας των πανεπιστημιακών κλινικών. Η HDL χοληστερόλη προσδιορίστηκε με ενζυμική μέθοδο και ταξινομήθηκε βάσει καθιερωμένων φυσιολογικών τιμών και ορίων καρδιαγγειακού κινδύνου.
Η στατιστική ανάλυση έγινε με χρήση του λογισμικού Epi Info 2011 (έκδοση 7.0.8.1). Οι αριθμητικές μεταβλητές παρουσιάστηκαν ως μέσοι όροι ± τυπική απόκλιση, ενώ υπολογίστηκαν λόγοι πιθανοτήτων (Odds Ratios – OR) με 95% διάστημα εμπιστοσύνης (95% CI). Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο p < 0,05.
Αποτελέσματα
Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων δεν παρουσίασε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ της ομάδας των διαβητικών ασθενών (Ομάδα Ι: 47,77 ± 10,78 έτη) και της ομάδας ελέγχου (Ομάδα ΙΙ: 48,83 ± 10,73 έτη). Ωστόσο, τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης παρουσίασαν σαφείς διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων. Συγκεκριμένα, η μέση τιμή της HDL στην Ομάδα Ι ήταν 38,9 ± 2 mg/dl, τιμή εντός της ζώνης κινδύνου.
Αντίθετα, στην Ομάδα ΙΙ παρατηρήθηκαν δύο υποομάδες: στο 50% των ατόμων η μέση τιμή HDL ήταν 46,3 ± 5 mg/dl (φυσιολογική), ενώ στο υπόλοιπο 50% η μέση τιμή ανήλθε στα 74,3 ± 9,2 mg/dl (υψηλή προστατευτική τιμή).
Κατά την κατηγοριοποίηση των τιμών HDL με βάση τα διεθνώς αποδεκτά φυσιολογικά και παθολογικά όρια, διαπιστώθηκε ότι το 100% των διαβητικών ασθενών είχαν επίπεδα HDL εντός της ζώνης αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου. Αντιθέτως, μόνο το 50% των ατόμων της ομάδας ελέγχου βρέθηκε στην ίδια κατηγορία, ενώ το υπόλοιπο 50% παρουσίασε φυσιολογικές ή και προστατευτικές τιμές HDL. Η διαφορά στις αναλογίες μεταξύ των δύο ομάδων ήταν στατιστικά σημαντική, γεγονός που υποδηλώνει σαφή συσχέτιση του διαβήτη τύπου 2 με τα χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης.
Συμπεράσματα
Η παρούσα μελέτη αξιολόγησε τη διακύμανση των επιπέδων HDL χοληστερόλης σε δείγμα 60 ατόμων στο Λουμπουμπάσι, συμπεριλαμβανομένων 30 ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και 30 μη διαβητικών ατόμων. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν στατιστικά σημαντική μείωση της HDL χοληστερόλης στην ομάδα των διαβητικών, ενώ χαμηλά επίπεδα καταγράφηκαν επίσης στο 50% των μη διαβητικών συμμετεχόντων. Η μείωση αυτή ενδέχεται να οφείλεται σε αυξημένο οξειδωτικό στρες και αλλοίωση της λειτουργικότητας των HDL σωματιδίων, φαινόμενο χαρακτηριστικό του διαβήτη τύπου 2.
Η εύρεση αυτή υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της HDL χοληστερόλης ως θεραπευτικού στόχου, ιδιαίτερα μέσω της χορήγησης αντιοξειδωτικών, τα οποία μπορούν να μειώσουν την οξείδωση των λιποπρωτεϊνών και να ενισχύσουν τις προστατευτικές ιδιότητες της HDL. Η διατροφική παρέμβαση αποτελεί βασικό μέσο για την αύξηση της HDL και τη μείωση της LDL χοληστερόλης. Συνεπώς, συνιστάται η υιοθέτηση θεραπευτικών στρατηγικών που περιλαμβάνουν εξατομικευμένες διατροφικές οδηγίες, ως μέσο πρόληψης και αντιμετώπισης των καρδιομεταβολικών επιπλοκών στον διαβήτη τύπου 2.
