Blog

Εξετάσεις αίματος, εργαλείο στα χέρια των διαιτολόγων

της Μαρίας Περπερίδη
07 Σεπτεμβρίου 2017
30471 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
deigma aimatos eksetaseis

Photo source: www.bigstockphoto.com

Ως γνωστόν οι εξετάσεις αίματος αποτελούν ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για να εργαστούμε ή για να είμαι πιο σωστή, να συνεργαστούμε πιο αποτελεσματικά με τους πελάτες μας.

Από την πρώτη κιόλας συνεδρία

Πιο συγκεκριμένα, στην πρώτη συνεδρία θα πραγματοποιηθεί η διατροφική αξιολόγηση και όσα περισσότερα όπλα έχουμε στα χέρια μας τόσο πιο σωστά θα γίνει. Οι εργαστηριακές αναλύσεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι μιας ολοκληρωμένης διατροφικής αξιολόγησης. Αφού εντοπιστούν τα διατροφικά προβλήματα, μπορούμε να θέσουμε στόχους ενώ μετά την παρέμβαση οι αναλύσεις θα μας βοηθήσουν να ελέγξουμε τον βαθμό συμμόρφωσης του πελάτη μας στο πρόγραμμα. Αδιαμφισβήτητα, οι εργαστηριακές αναλύσεις θα μας βοηθήσουν να φτιάξουμε ένα πιο στοχευμένο διατροφικό πλάνο.

Ποιες βιοχημικές αναλύσεις χρειάζομαι;

Διότι από δείκτες προς ανάλυση άλλο τίποτα! Η απάντηση στην ερώτηση εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου, όπως το φύλο του, την ηλικία του και τα γνωστά σε αυτόν προβλήματα υγείας.

Πριν προχωρήσουμε σε καταστάσεις υγείας που απαιτούν πιο ειδικές εργαστηριακές αναλύσεις, μπορούμε να ξεκινήσουμε με τα βασικά!

Έλεγχος κατάστασης θρέψης

Μία βασική εξέταση για τον έλεγχο της θρέψης ενός ατόμου αποτελεί η αλβουμίνη. Πρόκειται για την πρωτείνη που συναντάμε πιο συχνά στο πλάσμα του αίματος και η ανάλυσή της αντανακλά τις αποθήκες πρωτείνης, άρα και θρέψης. Στην αλβουμίνη είναι δεμένη η μισή ποσότητα ασβεστίου του αίματος, επομένως χρησιμοποιείται και για την ακριβέστερη εκτίμηση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα. Αυξημένες ή μειωμένες τιμές της σχετίζονται με αφυδάτωση ή οιδήματα, υποσιτισμό, σύνδρομα δυσαπορρόφησης, κοιλιοκάκη, νόσο του Crohn, αλλαγές στην πρωτεινική πρόσληψη, υποκαλιαιμία και διάφορα χρόνια νοσήματα (πχ. καρκίνος και σακχαρώδης διαβήτης).

Τι γίνεται με την υδάτωση;

Εκτός από την κατάσταση θρέψης, εξίσου σημαντική είναι και η κατάσταση υδάτωσης (αφυδάτωση ή υπερυδάτωση), κάτι το οποίο ελέγχουμε κυρίως αναλύοντας τους ηλεκτρολύτες. Οι ηλεκτρολύτες είναι στοιχεία που μπορούν να διασπαστούν σε ιόντα και να παράγουν ηλεκτρισμό. Κάθε ηλεκτρολύτης εξυπηρετεί συγκεκριμένες λειτουργίες. Το ασβέστιο και το κάλιο είναι απαραίτητα για τον μυικό ιστό και τις λειτουργίες του ενώ το νάτριο είναι αναγκαίο για την ισορροπία των υγρών στο σώμα.

Οι κυριότεροι ηλεκτρολύτες στο σώμα είναι το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο και ο φώσφορος. Μεταβολές στους ηλεκτρολύτες σχετίζονται με πιθανές αλλαγές στην διατροφή, με υποσιτισμό, δυσαπορρόφηση, με διαταραχές λήψης τροφής, διαταραχές στο γαστρεντερικό αλλά και στις ορμόνες (πχ. του θυρεοειδή ή του παραθυρεοειδή), μεταβολές στα επίπεδα της βιταμίνης D, με νοσήματα των οστών, του εντέρου, χρόνια νοσήματα (καρκίνο και σακχαρώδη διαβήτη) και παθήσεις των νεφρών.

Η βιταμίνη D σύμμαχος στην υγεία των οστών

Ο έλεγχος της βιταμίνης D σχετίζεται άμεσα με την απορρόφηση του ασβεστίου, την διατήρηση της υγείας των οστών και την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Είναι σημαντικό να παρακολουθείται μαζί με το ασβέστιο και την παραθορμόνη, καθώς αλληλεπιδρούν στην απορρόφηση του ασβεστίου. Μεταβολές στις τιμές της βιταμίνης D σχετίζονται με ανεπαρκή έκθεση στον ήλιο, πολύ υψηλές δόσεις συμπληρωμάτων της βιταμίνης, με νοσήματα του εντέρου, των οστών και των νεφρών. Οι παχύσαρκοι, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες, τα άτομα με δυσανεξία στο γάλα, οι χορτοφάγοι, οι αθλητές και οι ογκολογικοί ασθενείς εμφανίζουν πιο συχνά μεταβολές στις τιμές της βιταμίνης στο αίμα.

Ο πελάτης έχει αναιμία;

Με την εκτίμηση της σιδηροπενικής αναιμίας ολοκληρώνεται ο βασικός έλεγχος για την κατάσταση υγείας του πελάτη μας. Εξετάζοντας τον σίδηρο, την φερριτίνη, το φυλλικό οξύ και την βιταμίνη Β12 μπορούμε να αναγνωρίσουμε κάποια διατροφική ανεπάρκεια σιδήρου ή προβλήματα στον σίδηρο του αίματος ή στις αποθήκες σιδήρου. Μεταβολές στα επίπεδα των παραπάνω στοιχείων αντιμετωπίζουμε με αλλαγές στην διατροφή, σε νοσήματα του εντέρου, της καρδιάς, των νεφρών και του ήπατος, σε διαταραχές λήψης τροφής, σε υποσιτισμό και δυσαπορρόφηση.

Πληθυσμιακές ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο από σιδηροπενική αναιμία είναι οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, οι έγκυες, τα παιδιά, άτομα με δυσθρεψία (διαταραχές λήψης τροφής, παχύσαρκοι, ηλικιωμένοι) και ασθενείς με χρόνια νοσήματα.

Καταλήγοντας

Εξετάζοντας απλά την κατάσταση θρέψης, υδάτωσης, την βιταμίνη D και ελέγχοντας την ύπαρξη ή όχι σιδηροπενικής αναιμίας, έχουμε μία αρκετά ολοκληρωμένη πρώτη εικόνα για την κατάσταση της υγείας του πελάτη μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

O-wm.com. (2017). Nutrition 411: Using Laboratory Data to Evaluate Nutritional Status | Ostomy Wound Management. [online] Available at: http://www.o-wm.com/content/using-laboratory-data-evaluate-nutritional-status [Accessed 1 Sep. 2017].

Collegeofdietitians.org. (2017). Available at: http://www.collegeofdietitians.org/Resources/Document-Type/CDO-Submissions/CDO-Final-MOHLTC-Lab-Test-List-Submission-Feb-4,-2.aspx [Accessed 1 Sep. 2017].

Collegeofdietitians.org. (2017). Available at: https://www.collegeofdietitians.org/Resources/Scope-of-Practice/Authority-Mechanisms/medical-directives/Variety-of-Lab-Tests-Used-by-RDs.aspx [Accessed 1 Sep. 2017].

Medline University, Nutrition and Lab Values, chapter 4, pages 1-36.

Mahan & Escott-Stump. Krause’s Food, Nutrition, & Diet Therapy. 2004. Elsevier.

Medical Tests Sourcebook. Third Edition. Health Reference Series. 2008.

Fischbach F. A manual of laboratory and diagnostic tests. 7th Ed. Lippincott Williams and Wilkins. 2004.

Google Books. (2017). A Manual of Laboratory and Diagnostic Tests. Available at: https://books.google.gr/books [Accessed 1 Sep. 2017].

Μαρία Περπερίδη
Μαρία Περπερίδη Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.