Εισαγωγή
Η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφών (Ultra Processed Foods: UPFs) έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες και έχει συνδεθεί με ποικίλες αρνητικές συνέπειες στην υγεία. Τα τρόφιμα αυτά είναι, συνήθως, πλούσια σε ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά, αλάτι και πρόσθετα, ενώ έχουν χαμηλή θρεπτική αξία. Παρά τις ενδείξεις για τις επιπτώσεις τους, λίγα είναι γνωστά για τους βιολογικούς μηχανισμούς μέσω των οποίων επηρεάζουν το σώμα. Η μελέτη αυτή εξετάζει πώς συγκεκριμένοι μεταβολίτες, που προκύπτουν από την κατανάλωση αυτών των τροφών, σχετίζονται με κρίσιμους βιοχημικούς δείκτες.
Σκοπός
Η μελέτη έχει ως στόχο τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ μεταβολιτών που σχετίζονται με την κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και επιλεγμένων βιοχημικών δεικτών, όπως η γλυκόζη, τα λιπίδια, η CRP και άλλων, με βάση δεδομένα από την UK Biobank.
Μεθοδολογία
Στην ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από 24.162 ενήλικες. Αναλύθηκαν δέκα μεταβολίτες που έχουν συσχετιστεί με την κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, συγκρινόμενοι με έντεκα βασικούς βιοχημικούς δείκτες μεταβολικής και καρδιαγγειακής υγείας. Χρησιμοποιήθηκαν στατιστικά μοντέλα για τη μέτρηση των συσχετίσεων, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, ο ΔΜΣ, το κάπνισμα και τη φυσική δραστηριότητα.
Αποτελέσματα
- Γενικές Συσχετίσεις: Οι περισσότεροι μεταβολίτες που σχετίζονται με την κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων εμφάνισαν αρνητική συσχέτιση με την HDL χοληστερόλη, ενώ ταυτόχρονα σχετίστηκαν θετικά με την CRP (δείκτης φλεγμονής), τα τριγλυκερίδια και τη γλυκόζη στο αίμα.
Οι Μεμονωμένοι Μεταβολίτες που αυξήθηκαν ύστερα από την κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, οι οποίοι σε υψηλά επίπεδα παρουσιάζουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, είναι οι εξής:
-
Ουρική σουκρόζη (urinary sucrose): Αυξάνεται με την κατανάλωση ζαχαρούχων υπερ-επεξεργασμένων τροφών και συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
-
Ξενοβιοτικά (xenobiotics): Πρόκειται για χημικές ουσίες που προέρχονται από πρόσθετα τροφίμων. Συνδέονται με φλεγμονή και εμφανίζουν δυσμενείς μεταβολικές επιδράσεις.
-
3-μεθυλοξανθίνη (3-methylxanthine): Παράγωγο της καφεΐνης. Σχετίστηκε με υψηλότερα επίπεδα ουρικού οξέος (δυνητικά μπορεί να προκαλέσει ουρική αρθρίτιδα) και χαμηλότερα επίπεδα HDL χοληστερόλης.
-
Θειούχες ενώσεις: Αυξημένες συγκεντρώσεις εντοπίστηκαν σε άτομα με υψηλή κατανάλωση UPFs, και έχει αποδειχτεί να σχετίζονται με σημαντικά επίπεδα φλεγμονής στον οργανισμό.
Συμπεράσματα
Η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφών φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά σημαντικούς δείκτες υγείας μέσω συγκεκριμένων μεταβολιτών στον οργανισμό. Οι μεταβολίτες αυτοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον ως πρώιμοι δείκτες για τον εντοπισμό του κινδύνου εμφάνισης μεταβολικών και καρδιοαγγειακών νοσημάτων. Η μειωμένη κατανάλωση αυτών των τροφών αποτελεί, πιθανότατα, μηχανισμό πρόληψης και βελτίωσης της συνολικής υγείας.
