Αρχικά, διαβάζοντας το τίτλο της συγκεκριμένης επιστημονικής δημοσίευσης, δε θεώρησα ότι προσθέτει κάτι καινούριο στη βιβλιογραφία. Κι’ όμως, με μία μεθοδική βιβλιογραφική ανασκόπηση η Ευρωπαϊκή Εταιρία Αθηροσκλήρωσης (ΕΕΑ), ισχυροποιεί περισσότερο από ποτέ την άποψη ότι η LDL χοληστερόλη αποτελεί αιτία αθηρωματικών καρδιαγγειακών νοσημάτων (ΑΚΝ) και όχι έναν απλό βιοδείκτη! Αυτός θα πρέπει να είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την υπερχοληστερολαιμία στην κλινική πράξη!
Πιο συγκεκριμένα, καλώντας μια επιτροπή από ειδικούς επιστήμονες από όλο τον κόσμο, η ΕΕΑ, συγκεντρώνει προς ανασκόπηση μεταναλύσεις από: έρευνες Γενετικής, προοπτικές επιδημιολογικές έρευνες, μελέτες τυχαιοποίησης κατά Mendel και τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές. Το πόρισμα ξεκάθαρο, η αυξημένη χοληστερόλη αποτελεί αιτία των ΑΚΝ. Παράλληλα, μεταφέρονται τα εξής τρία βασικά μηνύματα:
- Με δεδομένο ότι η επιβλαβής δράση της αυξημένης χοληστερόλης στο αίμα δρα συσσωρευτικά με τα χρόνια – δηλαδή αν έχει ξεκινήσει η δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας αυτή δεν αναστρέφεται παρά μόνο παρεμποδίζεται η επέκτασή της – όσο πιο γρήγορα αντιμετωπιστεί η υπερχοληστερολαιμία, τόσο καλύτερα!
- Έχοντας υπόψη ότι ο χαμηλότερος κίνδυνος αθηροσκλήρωσης έχει σημειωθεί για επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα της τάξης των 20-40mg/dL, όσο περισσότερο κατέβει η χοληστερόλη στο αίμα πλησιάζοντας αυτό το εύρος, τόσο καλύτερα!
- Ανεξάρτητα τον μηχανισμό δράσης οποιασδήποτε θεραπευτικής αγωγής, όταν αυτή μειώνει αποτελεσματικά τη χοληστερόλη στο αίμα, τότε μειώνει αντίστοιχα και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο αθηρωμάτωσης.
Σημεία που επιβεβαιώνουν την αιτιολογική σχέση
Το ιδανικό τεκμήριο για αυτή τη σχέση θα ήταν μια παρέμβαση ρύθμισης της χοληστερόλης με μακροχρόνια παρακολούθηση του δείγματος μέχρι τη στιγμή εμφάνισης κάποιου καρδιαγγειακού συμβάντος. Έρευνα δύσκολη και πολυέξοδη. Για την τεκμηρίωση λοιπόν, στην προκειμένη περίπτωση αξιολογήθηκε κατά πόσο ικανοποιούνται τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Καρδιολογίας. Μερικά παραδείγματα είναι το γεγονός ότι η υπερχοληστερολαιμία προηγείται της έναρξης αθηρωμάτωσης, η δοσοεξαρτώμενη και λογαριθμική σχέση που συνδέει την υπερχοληστερολαιμία με την αθηρωματική νόσο και ότι η σύνδεση αυτή είναι ανεξάρτητη από άλλους συγχυτικούς παράγοντες.
Έχει ενδιαφέρον όμως, να δείτε αναλυτικότερα τα κριτήρια στον αντίστοιχο πίνακα στην επιστημονική δημοσίευση αφού έχετε και δωρεάν πρόσβαση σε αυτή.
Μην ξεχνάτε ότι πρόκειται για έναν τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου
Αυτό σημαίνει ότι περνά και από το δικό σου χέρι, ως επαγγελματία υγείας, να ευαισθητοποιήσεις τους πελάτες σου και όχι μόνο όσους νοσούν! Αν και η δημοσίευση αυτή εξέταζε περισσότερο φαρμακευτικές θεραπείες, η διαιτολογική παρέμβαση είναι επίσης αποτελεσματική στη μείωση της χοληστερόλης. Έχω συνοψίσει σε έναν πίνακα κάποιες τέτοιες στρατηγικές με ενδεικτικές έρευνες που εκτιμούν την αποτελεσματικότητά τους:
| Προτεινόμενη αλλαγή | Συνεισφορά στη μείωση χοληστερόλης πλάσματος |
| Μείωση βάρους για παχύσαρκους ή υπέρβαρους τουλάχιστον κατά 10%. | 5% (για απώλεια 10 κιλών) [Dattilo & Kris-Etherton 1992] |
| Αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με πολυακόρεστα, π.χ συχνότερη κατανάλωση ψαριών αντί για κρέατα, την αντικατάσταση αγελαδινού βουτύρου με φυτική μαργαρίνη, την κατανάλωση ξηρών καρπών αντί για λιπαρά σνακς κ.ά. | 6% (για το 5% της ενέργειας από λιπαρά) [Mensink et al 2003] |
| Προσθήκη ~2g φυτικών στερολών μέσα από ειδικά εμπλουτισμένα τρόφιμα καθημερινής κατανάλωσης όπως μαργαρίνη, γάλα, γιαούρτι ή επιδόρπια γιαουρτιού. | 7-12,5% (για πρόσληψη 1,5 – 3g φυτοστερολών καθημερινά) [Commission regulation (EC) No 686/2014] |
| Τακτική καθημερινή σωματικής δραστηριότητα και μείωση του χρόνου καθιστικής ζωής. | 2-4% [Eckel et al 2013] |
Κλείνοντας αυτό το άρθρο κλείνει και κάθε παράθυρο αμφισβήτησης αν είναι αιτιολογική ή όχι η σχέση που συνδέει τα καρδιαγγειακά με την LDL χοληστερόλη. Μάλιστα, ίσως να είμαστε παραπάνω κινητοποιημένοι να μην αφήσουμε την υπερχοληστερολαιμία να είναι δεύτερο θέμα προτεραιότητας στη διαιτολογική πρακτική.
