Έχει ο πελάτης σου «ευαισθησία» στην καφεΐνη;

Γιατί η γυναίκα μου μπορεί να πιει τον καφέ της και να κοιμηθεί μετά από μία ώρα, ενώ εγώ έχω τόνωση για περισσότερο χρόνο;

Ακούγοντας τη φράση αυτή από έναν ακόμη πελάτη μου, βρέθηκα να αναζητώ την υπάρχουσα βιβλιογραφία ψάχνοντας απαντήσεις για το πραγματικό ερώτημα, που είναι «Γιατί η καφεΐνη, βασικό συστατικό του καφέ, επηρεάζει τον καθένα διαφορετικά;». Έχει να κάνει με την ταχύτητα του μεταβολισμού καφεΐνης από το σώμα; Έχει να κάνει με τα γονίδιά μας; Και πώς να συμβουλέψουμε τους πελάτες μας;

Είναι, λοιπόν, θέμα μεταβολισμού;

Είναι γνωστό πως όταν καταναλωθεί ο καφές, διασπάται στο ήπαρ μας με τη βοήθεια του ενζύμου CYP1A2. Ανάλογα με το πόσο δραστική μορφή έχει αυτό το ένζυμο στον κάθε οργανισμό, μελέτες δείχνουν ότι επηρεάζεται και ο ρυθμός μεταβολισμού της καφεΐνης στο ήπαρ, δημιουργώντας δύο διαφορετικές κατηγορίες:

Με τη δραστική μορφή ενζύμου

Μεταβολίζουν πιο γρήγορα την καφεΐνη με αποτέλεσμα το άτομο να βιώνει σύντομα τις θετικές επιδράσεις της (π.χ. εγρήγορση)

Με λιγότερο δραστική μορφή ενζύμου

Τα άτομα αυτά μεταβολίζουν πιο αργά την καφεΐνη, επομένως παραμένει στο σώμα τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να νιώθουν «επαγρύπνηση» για περισσότερο

Γενετική και ευαισθησία στην καφεΐνη: Πώς συνδέονται;

Ναι, και τα γονίδια παίζουν το δικό τους ρόλο απ’ ότι φαίνεται. Πριν δούμε όμως γιατί η απάντηση είναι θετική θα σας πάω ένα βήμα πριν, στη δράση δηλαδή της καφεΐνης στο κεντρικό νευρικό μας σύστημα. Μιας που η δομή της καφεΐνης είναι όμοια με την αδενοσίνη, συνδέεται στους υποδοχείς της προσφέροντας εγρήγορση και καλύτερη συγκέντρωση, σωστά; Οι υποδοχείς της αδενοσίνης, λοιπόν, έχουν διαφορετικές μορφές με το αίσθημα της εγρήγορσης να αποδίδεται όταν η καφεΐνη συνδέεται συγκεκριμένα στον υποδοχέα Α2.

Μελέτες ωστόσο, έχουν συνδέσει έναν συγκεκριμένο πολυμορφισμό του υποδοχέα (ADORA2A) με τα άτομα που δηλώνουν πιο «ευαίσθητα» με την καφεΐνη

Κατηγορίες καφεΐνο-ευαισθησίας

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα παραπάνω δεδομένα ο Dr. J.W. Langer παρουσίασε στο Ινστιτούτο Επιστημονικών Νέων για τον Καφέ, τρεις κατηγορίες ανθρώπων ανάλογα με την ευαισθησία που παρουσιάζουν στην καφεΐνη:

Υψηλή ευαισθησία στην καφεΐνη

Αργός μεταβολισμός στην καφεΐνη και υψηλή επίδραση στο κεντρικό νευρικό σύστημα

Μέτρια ευαισθησία στην καφεΐνη

Επικρατεί ισορροπία ανάμεσα στον μεταβολισμό της καφεΐνης και στη δράση της στο κεντρικό νευρικό σύστημα

Χαμηλή ευαισθησία στην καφεΐνη

Γρήγορος μεταβολισμός της καφεΐνης στο ήπαρ

Πώς να καθοδηγήσω τον πελάτη μου;

Πρώτο βήμα στη συμβουλευτική των ανθρώπων που αγαπούν τη συνήθεια του καφέ είναι η ενημέρωσή τους για κατανάλωση εντός των συνιστώμενων συστάσεων, βάσει της EFSA, όπου υπάρχει το όριο των 400mg ημερησίως για τον γενικό πληθυσμό.

Ποιον καφέ να προτιμήσει: Στιγμιαίο, Φίλτρου ή Εσπρέσο;

Στην περίπτωση που κάποιος παρουσιάζει μεγαλύτερη ευαισθησία είναι προτιμότερο να επιλέξει έναν καφέ με χαμηλότερη ποσότητα καφεΐνης

Στιγμιαίος καφές

Ένα καλό παράδειγμα είναι ο στιγμιαίος, όπου μπορεί εύκολα κάποιος να υπολογίσει την καφεΐνη που θα καταναλώσει ανάλογα με την ποσότητα καφέ που θα βάλει στο ποτήρι του. Ακόμη, ο συγκεκριμένος καφές μπορεί να καλύψει διαφορετικές γευστικές προτιμήσεις αφού καταναλώνεται είτε κρύος – ο γνωστός φραπέ – είτε ζεστός.

Καφές Φίλτρου

Αντίθετα, με τον καφέ φίλτρου δυσκολεύουν λίγο τα πράγματα όταν πάμε να προσδιορίσουμε την ποσότητα καφεΐνης που περιέχει, καθώς υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι παρασκευής – ειδικά εάν ο πελάτης μας επιλέξει να τον καταναλώσει εκτός σπιτιού.

Εσπρέσο

Επιπλέον, μελέτη που σύγκρινε την ποσότητα καφεΐνης του εσπρέσο από καφετέριες Ευρωπαϊκών χωρών (με διάφορες ποικιλίες και μεγέθη καφέ) σε σχέση με το στιγμιαίο καφέ, ο δεύτερος φάνηκε να βγαίνει νικητής με λιγότερα mg καφεΐνης.

Ενδεικτικά, στον πίνακα που ακολουθεί μπορείς να δεις την ποσότητα καφεΐνης στους πιο συχνούς καφές, όπως τους παρουσιάζει το «Coffee Science Information Centre»:

Πηγή: The Coffee Science Information Centre

Μία ακόμη κούπα καφέ την ημέρα

Και για τον πελάτη σας που επιμένει να καταναλώσει μία ακόμη κούπα παραπάνω, ακόμα και αργά το βράδυ υπάρχει πάντα η επιλογή του ντεκαφεϊνέ καφέ!