Είναι πλέον γνωστό ότι η παχυσαρκία, οριζόμενη σε επίπεδο πληθυσμού ως Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ>30 kg/m2), οδηγεί σε μεταβολικές αλλαγές όπως αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, αυξημένη αρτηριακή πίεση, δυσλιπιδαιμία, συστηματική φλεγμονή και αντίσταση στην ινσουλίνη. Υπάρχει μία μερίδα ατόμων που έχουν παχυσαρκία αλλά φυσιολογική πίεση, γλυκόζη και λιπιδαιμικό προφίλ ενώ δεν παρουσιάζουν συστηματική φλεγμονή και τα άτομα αυτά χαρακτηρίζονται ως άτομα με «μεταβολικά υγιή παχυσαρκία».
Η κατηγορία αυτή έχει απασχολήσει την ερευνητική κοινότητα. Έως σήμερα έχει βρεθεί ότι άτομα με «μεταβολικά υγιή παχυσαρκία» έχουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη διαβήτη, ενώ σχετικά με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα. Επίσης, δεν έχει μελετηθεί η συσχέτιση της παχυσαρκίας και του μεταβολικού προφίλ με ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος και με την καρδιακή ανεπάρκεια.
Η μελέτη αυτή επιχειρεί να καλύψει τα ερευνητικά κενά και να αξιολογήσει τη συσχέτιση της «μεταβολικά υγιούς παχυσαρκίας», καθώς και της μετάβασης σε άλλα μεταβολικά προφίλ, στον κίνδυνο για θάνατο από κάθε αίτιο, και στην επίπτωση διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα, καρδιακή ανεπάρκεια και ασθένειες του αναπνευστικού.
Δεδομένα από μια μεγάλη προοπτική μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο, το UK Biobank, χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη μελέτη. Συνολικά, περισσότερα από 381.000 άτομα που δεν ήταν ελλειποβαρή (ΔΜΣ<18.5 kg/m2) και παρείχαν δεδομένα ύψους, βάρους, αρτηριακής πίεσης και αιματολογικών / βιοχημικών δεικτών εντάχθηκαν στη μελέτη.
Ένα άτομο ορίστηκε ως μεταβολικά υγιές αν πληρούσε τέσσερα από τα έξι κριτήρια:
- Συστολική αρτηριακή πίεση <130 mmHg, διαστολική αρτηριακή πίεση <80 mmHg, και μη χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων
- C-αντιδρώσα πρωτεΐνη <3 mg/l
- Τριγλυκερίδια <2.3 mmol/l (203 mg/dl)
- Χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (LDL) <3 mmol/l (116 mg/dl) χωρίς φαρμακευτική αγωγή
- Υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (HDL) >1 mmol/l (39 mg/dl)
- Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη <6% χωρίς φαρμακευτική αγωγή
Σε συνδυασμό με την ύπαρξη ή μη παχυσαρκίας (ΔΜΣ>30 kg/m2), το δείγμα χωρίστηκε σε τέσσερεις κατηγορίες
- Μεταβολικά υγιή άτομα χωρίς παχυσαρκία (54.7% του δείγματος)
- Μεταβολικά υγιή άτομα με παχυσαρκία (9.2%)
- Μεταβολικά μη υγιή άτομα χωρίς παχυσαρκία (20.5%)
- Μεταβολικά μη υγιή άτομα με παχυσαρκία (15.6%)
Στην ανάλυση μετάβασης σε άλλο μεταβολικό προφίλ και την επίπτωση στους δείκτες υγείας αξιολογήθηκαν δεδομένα από μακροχρόνια παρακολούθηση (διάμεσο follow up 4.4 ετών) 8521 ατόμων.
Συγχυτικοί παράγοντες που εντάχθηκαν στο στατιστικό μοντέλο ήταν η ηλικία, το φύλο, η εθνικότητα, το εκπαιδευτικό και οικονομικό επίπεδο, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, ο χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης, η φυσική δραστηριότητα και η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, λιπαρών ψαριών, κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένου κρέατος.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Σε σχέση με τα μεταβολικά υγιή άτομα χωρίς παχυσαρκία, τα άτομα με «μεταβολικά υγιή παχυσαρκία» είχαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης
- Διαβήτη (HR 4.32; 95% CI 3.83, 4.89)
- Ισχαιμικού καρδιακού επεισοδίου (HR 1.18; 95% CI 1.10, 1.27)
- Εμφράγματος του μυοκαρδίου (HR 1.23; 95% CI 1.11, 1.37)
- Εγκεφαλικού (HR 1.10; 95% CI 1.01, 1.21)
- Καρδιακής ανεπάρκειας (HR 1.76; 95% CI 1.61, 1.92)
- Ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος (HR 1.28; 95% CI 1.24, 1.33)
- Χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (HR 1.19; 95% CI 1.11, 1.28)
Παρόμοια ήταν τα αποτελέσματα και στις άλλες δύο ομάδες (μεταβολικά μη υγιή άτομα με ή χωρίς παχυσαρκία), σε σχέση με τα μεταβολικά υγιή άτομα χωρίς παχυσαρκία.
Σε σύγκριση με άτομα χωρίς παχυσαρκία (μεταβολική υγιή ή μη), τα άτομα με «μεταβολικά υγιή παχυσαρκία» είχαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης
- Διαβήτη (HR 2.06; 95% CI 1.77, 2.40)
- Καρδιακής ανεπάρκειας (HR 1.60; 95% CI 1.45, 1.75)
- Ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος (HR 1.20; 95% CI 1.16, 1.25.
Σχετικά με τη μετάβαση σε άλλο μεταβολικό προφίλ στην επαναξιολόγηση (follow up 4.4 ετών), το 20% των ατόμων που άνηκαν στην κατηγορία «μεταβολικά υγιής παχυσαρκία» μετακινήθηκαν στην «μεταβολικά υγιή μη παχυσαρκία» και το 27% στη «μεταβολικά μη υγιή παχυσαρκία». Τα άτομα που μετακινήθηκαν στην κατηγορία «μεταβολικά μη υγιής παχυσαρκία» εμφάνισαν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση ισχαιμικού καρδιακού επιεσοδίου (HR 2.46; 95% CI 1.12, 5.41) και θανάτου από κάθε αίτιο (HR 3.07; 95% CI 1.44, 6.56).
Συμπέρασμα
Τα παραπάνω αποτελέσματα δείχνουν με προφανή τρόπο ότι ο όρος «μεταβολικά υγιής παχυσαρκία» είναι παραπλανητικός και ότι είναι απαραίτητη η παρέμβαση σε άτομα με αυξημένο βάρος, ανεξαρτήτων μεταβολικού προφίλ.
