Εισαγωγή
Η παρατεταμένη μυϊκή αδράνεια, όπως αυτή που προκαλείται από την παραμονή στο κρεβάτι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, έχει συνδεθεί με σημαντικές μεταβολικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της μυϊκής ατροφίας και της αντίστασης στην ινσουλίνη.Η λευκίνη, ένα αμινοξύ διακλαδισμένης αλυσίδας (BCAA), έχει αναγνωριστεί για τη σημαντική της συμβολή στη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης, μέσω της αλληλεπίδρασής της με το μονοπάτι σηματοδότησης της ινσουλίνης.
Σκοπός
Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται η πιθανή προστατευτική επίδραση μιας δίαιτας εμπλουτισμένης με πρωτεΐνες υψηλής περιεκτικότητας σε BCAA στην πρόληψη της αντίστασης στην ινσουλίνη που προκαλείται από μακροχρόνια ακινησία.
Μέθοδος
Για να μελετηθεί πώς επηρεάζεται ο μεταβολισμός από την παρατεταμένη ξεκούραση στο κρεβάτι, χρησιμοποιήθηκαν ειδικά σταθερά ισότοπα για να μετρηθεί πώς κινείται η γλυκόζη και η πρωτεΐνη στο σώμα. Οι μετρήσεις έγιναν τόσο σε κατάσταση νηστείας όσο και κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας που ονομάζεται "υπερινσουλιναιμικός-ευγλυκαιμικός clamp", η οποία βοηθά στην εκτίμηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, ενώ παράλληλα γινόταν και έγχυση αμινοξέων.
Συμμετέχοντες
Οι δοκιμές πραγματοποιήθηκαν πριν και μετά από 60 ημέρες πλήρους ανάπαυσης στο κρεβάτι, σε δύο ομάδες υγιών, νεαρών γυναικών. Οι συμμετέχουσες ακολουθούσαν διατροφή με αρκετή πρωτεΐνη (1,8 έως 4 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα), εμπλουτισμένη με αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας (BCAAs) σε συγκεκριμένη αναλογία (λευκίνη, βαλίνη, ισολευκίνη = 2:1:1). Η σύσταση του σώματός τους (λίπος, μυϊκή μάζα κ.λπ.) μετρήθηκε με ειδική ακτινολογική εξέταση (DEXA).
Αποτελέσματα
Η παρατεταμένη ανάπαυση στο κρεβάτι (BR) οδήγησε σε σημαντική μείωση της άλιπης μάζας σώματος (μυϊκής μάζας) και στις δύο ομάδες – περίπου 7,5% – ανεξάρτητα από το είδος της δίαιτας. Η λιπώδης μάζα δεν παρουσίασε μεταβολή. Ωστόσο, μόνο η ομάδα που κατανάλωνε τη συμβατική δίαιτα εμφάνισε σημαντική μείωση στην ικανότητα της ινσουλίνης να προωθεί τη χρήση της γλυκόζης από το σώμα (μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη). Αντίθετα, στην ομάδα που ακολούθησε δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη και BCAA, αυτή η μεταβολική λειτουργία διατηρήθηκε. Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές μεταξύ των ομάδων όσον αφορά τη διάσπαση και τη σύνθεση πρωτεϊνών κατά τη διάρκεια της δοκιμής με clamp και έγχυση αμινοξέων.
Συζήτηση
Η παρατήρηση ότι μια δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνες BCAA μπορεί να αποτρέψει την αντίσταση στην ινσουλίνη που προκαλείται από την αδράνεια είναι πολύ ενδιαφέρουσα, γιατί δείχνει πόσο σημαντική μπορεί να είναι η διατροφή για τη διατήρηση του μεταβολισμού, ακόμα και όταν το σώμα παραμένει ακίνητο για μεγάλα διαστήματα. Όταν παραμένουμε ακίνητοι για καιρό, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της παρατεταμένης ανάπαυσης στο κρεβάτι, μπορεί να μειωθεί η ευαισθησία του σώματος στην ινσουλίνη, κάτι που συνήθως οδηγεί σε μεταβολικά προβλήματα. Όμως, φαίνεται ότι η κατανάλωση BCAA μπορεί να "θωρακίσει" το σώμα από αυτή την αντίσταση, κάτι που είναι αρκετά ενθαρρυντικό για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν καταστάσεις ακινησίας ή περιορισμένης κινητικότητας.
