Επιστημονικά Νέα

Σνακ με αμύγδαλα για καλύτερη ενδοθηλιακή λειτουργία και μείωση LDL χοληστερόλης

του Γεώργιου Σαλταούρα
12 Δεκεμβρίου 2022
7278 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
amygdalo aggeia xolhsterini

Photo source: www.canva.com

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα εξακολουθούν και αποτελούν την πρωταρχική αιτία θανάτου στο Δυτικό κόσμο και η διατροφή είναι γνωστό ότι κατέχει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση. Τα σνακ αποτελούν σημαντικό κομμάτι στην καθημερινή διατροφή μας, συμβάλλοντας στο 20-25% της ενέργειας και παρέχοντας πολλά θρεπτικά συστατικά, ανάλογα με τις επιλογές που κάνουμε. Τα σνακ είναι ένας «εύκολος στόχος» ώστε να βελτιώσουμε το διατροφικό προφίλ με τρόφιμα που βοηθούν στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Οι επιλογές των Βρετανών για σνακ είναι τέτοιες που οδηγούν σε αυξημένη πρόσληψη ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών. Τα αμύγδαλα είναι τρόφιμο πλούσιο σε ακόρεστα λιπαρά, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνη Ε, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μαγνήσιο), γι’ αυτό και προτείνονται από τους επαγγελματίες υγείας ως ένα πολύ καλό σνακ.

Σκοπός της μελέτης

Η κατανάλωση αμυγδάλων έχει φανεί ότι μειώνει τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης και της γλυκόζης νηστείας, που αποτελούν παράγοντες για καρδιαγγειακά νοσήματα. Ωστόσο, οι ερευνητές ήθελαν να εξετάσουν την επίδραση κατανάλωσης αμυγδάλων στην ενδοθηλιακή λειτουργία, που αποτελεί βασικό παράγοντα για την έναρξη της αθηροσκλήρωσης.

Για το λόγο αυτό, διεξήγαγαν μια τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη όπου η ομάδα παρέμβασης κατανάλωσε αμύγδαλα ως σνακ που αντιστοιχούσαν στο 20% της ημερήσιας ενέργειας και η ομάδα ελέγχου κατανάλωσε σνακ (muffins) με διατροφικό προφίλ παρόμοιο με τυπικά βρετανικά σνακ (πλην φρούτων). Οι εθελοντές ήταν υγιείς ενήλικες με αυξημένο ρίσκο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Άλλοι στόχοι της μελέτης αυτής αφορούσαν την επίδραση κατανάλωσης αμυγδάλων στα επίπεδα λίπους στο ήπαρ, στη γλυκόζη, ινσουλίνη, σύσταση σώματος, αρτηριακή πίεση, κατανομή λίπους σώματος και λιπαρά οξέα πλάσματος.

Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;

Το λεπτομερές πρωτόκολλο της τυχαιοποιημένης παρέμβασης δείχνει τον πολύ καλό σχεδιασμό της μελέτης. Τις δύο πρώτες εβδομάδες, και οι δύο ομάδες κατανάλωναν σνακ – muffins με σκοπό να εξοικιωθούν στις συνθήκες της μελέτης. Στη συνέχεια και για 4 εβδομάδες, η κάθε ομάδα είχε διαφορετικά σνακ. Η ποσότητα του σνακ ήταν εξατομικευμένη, ώστε κάθε εθελοντής να καταναλώνει ποσότητα που αντιστοιχούσε στο 20% των ημερήσιων ενεργειακών αναγκών (π.χ. 63 γρ. αμυγδάλων για άτομο με ενεργειακές ανάγκες 2000 θερμίδων).

Για την αξιολόγηση της ενδοθηλιακής λειτουργίας εξετάσθηκε η αγγειοδιαστολή μέσω ροής (flow-mediated dilation / FMD), για το λίπος στο ήπαρ διενεργήθηκε μαγνητική τομογραφία, ενώ δόθηκαν δείγματα αίματος για βιοχημικούς δείκτες.

Ποια ήταν τα αποτελέσματα;

Οι εθελοντές των δύο ομάδων είχαν πολύ καλή προσήλωση στο πρωτόκολλο. Στην έναρξη, η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών και ζάχαρης ήταν παρόμοια για τις δύο ομάδες (περί το 12,5% για κορεσμένα και περί το 6% για ζάχαρη), ενώ στο τέλος, η ομάδα παρέμβασης κατανάλωνε σημαντικά χαμηλότερες ποσότητες ολικών υδατανθράκων, σύνθετων υδατανθράκων και ζάχαρης, ενώ είχε αυξημένη κατανάλωση ολικών λιπαρών και ακόρεστων λιπαρών. Ακόμη, η ομάδα παρέμβασης είχε υψηλότερα ποσά μαγνησίου, βιταμίνης Ε και βιταμίνης Β1, ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης αμυγδάλων.

Μετά από συνολικά 6 εβδομάδες (4 εκ των οποίων ήταν η παρέμβαση), η κατανάλωση αμυγδάλων που αντιστοιχούσε στο 20% της ημερήσιας ενέργειας οδήγησε σε αύξηση της αγγειοδιαστολής μέσω ροής (FMD) κατά 4.1 μονάδες, ένα εύρημα που θεωρήθηκε από τους αρθρογράφους ιδιαίτερα σημαντικό. Ακόμη, η LDL-χοληστερόλη μειώθηκε κατά 3,5 mg/dl (-0,09 mmol/l) στην ομάδα παρέμβασης ενώ την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 6 mg/dl (+0,15 mmol/l) στην ομάδα ελέγχου. Δεν επηρεάστηκε κάποιος άλλος μεταβολικός ή ανθρωπομετρικός δείκτης σε κάποια ομάδα κατά τη διάρκεια της μελέτης.

Τέλος, οι συγκεντρώσεις πλάσματος ολεϊκού οξέος αυξήθηκαν σημαντικά σε σχέση με την ομάδα ελέγχου, καθώς το ολεϊκό οξύ είναι κύριο λιπαρό οξύ στα αμύγδαλα (66% των συνολικών λιπαρών). Αντίθετα, οι συγκεντρώσεις λινολεικού οξέος (που αποτελεί το 22% των λιπαρών στα αμύγδαλα) ήταν παρόμοιες μεταξύ των ομάδων.

Τι μας λένε τα αποτελέσματα;

Η κατανάλωση αμυγδάλων και η αντικατάσταση άλλων σνακ με αυτά, βελτιώνουν το διατροφικό προφίλ και την ενδοθηλιακή λειτουργία και μειώνουν ελαφρώς την LDL χοληστερόλη, όμως δε μεταβάλλουν άλλους δείκτες καρδιαγγειακής υγείας, όπως το λίπος ήπατος. Κύρια δύναμη αυτής της μελέτης ήταν ότι οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν οφείλονταν αποκλειστικά στην αντικατάσταση των τυπικών σνακ με αμύγδαλα, γεγονός που αναδεικνύει τον καλό σχεδιασμό της μελέτης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Dikariyanto, V., Smith, L., Francis, L., et al. (2020) Snacking on whole almonds for 6 weeks improves endothelial function and lowers LDL cholesterol but does not affect liver fat and other cardiometabolic risk factors in healthy adults: the ATTIS study, a randomized controlled trial, The American Journal of Clinical Nutrition, 111;6 (1178–89), https://doi.org/10.1093/ajcn/nqaa100

Γεώργιος Σαλταούρας
Γεώργιος Σαλταούρας Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, PhD, ANutr