Ομιλίες

Διατροφή και Φλεγμονή

10 Νοεμβρίου 2016
18150 Προβολές
1 λεπτό να διαβαστεί
flegmonh sta gonata

Photo source: www.bigstockphoto.com

Η φλεγμονή ορίζεται ως η απόκριση του οργανισμού στην κάκωση ή την καταστροφή ιστών, αποσκοπώντας στην καταστροφή, διάλυση ή περιχαράκωση του βλαπτικού παράγοντα και των ιστών που έχουν υποστεί τη βλάβη. Αποτελεί, μέρος μιας προστατευτικής ανοσοαπόκρισης, καθώς προωθεί την επούλωση και αφαιρεί επιβλαβείς παράγοντες.

Όλα τα παραπάνω αναφέρονται στην καλή φλεγμονή. Δυστυχώς, υπάρχει και η κακή φλεγμονή, η οποία λειτουργεί ανεξέλεγκτα έναντι του οργανισμού, δημιουργώντας εκτεταμένες ζημιές, όπως ιστικές βλάβες-τραυματισμούς, απώλεια μυϊκού ιστού, απώλειας οστικής μάζας κ.α..

Η φλεγμονή μπορεί να γίνει λοιπόν χρόνια και συνδέεται με πλήθος χρόνιων νοσημάτων όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, νευροεκφυλιστικά νοσήματα, μεταβολικές διαταραχές (πχ ΣΔ τύπου ΙΙ), διάφορους τύπους καρκίνου (πχ γαστρεντερικό, προστάτης κα), μυοσκελετικές διαταραχές.

Η αιτιολογία της χρόνιας φλεγμονής

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, εκτός του ότι μπορεί να είναι άγνωστη, μπορεί να προκύπτει από κάποιο ή κάποια από τα παρακάτω:

  • γενετική προδιάθεση,
  • περιβαλλοντικές τοξίνες,
  • διατροφή,
  • παχυσαρκία,
  • χρόνιο στρες,
  • βακτηρίδια, παράσιτα, ιοί,
  • έλλειψη ύπνου,
  • αλλεργιογόνα/ αυτοάνοσα νοσήματα

Φαίνεται ότι ο μεταβολισμός της τροφής συνδέεται στενά με φλεγμονώδεις διεργασίες. Έτσι, σήμερα η σχέση της διατροφής με τη φλεγμονή αποτελεί ένα νέο εξαιρετικά ενδιαφέρον ερευνητικό πεδίο που αφορά την επιστημονική κοινότητα και τη βιομηχανία τροφίμων. Πιο συγκεκριμένα, η φλεγμονή μπορεί να συνδέεται με τη διατροφή ως εξής:

  1. Μεταγευματική φλεγμονή: η οποία αποτελεί φυσιολογική κυτταρική αντίδραση, ως απάντηση στη λήψη τροφής.
  2. Ανοσολογική απόκριση: φαίνεται ότι η λειτουργία της εξαρτάται από την παρουσία και αναλογία θρεπτικών συστατικών (μακρο- και μικρο-).
  3. Θρεπτικές ουσίες: φαίνεται να συμμετέχουν στη ρύθμιση του φλεγμονώδους status, επηρεάζοντας την ανοσοποιητική λειτουργία του κυττάρου, μεταβάλλοντας τις κυτταρικές αλληλεπιδράσεις.

Η φλεγμονώδης διατροφική καταιγίδα

Θα μπορούσε κάλλιστα να περιγραφεί η γεμάτη επεξεργασμένα τρόφιμα δυτικού τύπου όπου συνυπάρχουν τα εξής:

  • Κορεσμένα λιπαρά που ξεπερνούν τα 30γρ ημερησίως.
  • Λίπος τροφής που ξεπερνά τα 80γρ ημερησίως.
  • Trans-λιπαρά περισσότερα από 4γρ/ ημέρα.
  • Λιγότερο από 3γρ/ημέρα από ω-3 λιπαρά οξέα και ταυτόχρονα περισσότερο από το 10% των ημερήσιων θερμίδων από ω-6 λιπαρά οξέα.
  • Πάνω από 9 κγ ζάχαρη (κρυφή ή φανερή)/ ημέρα.
  • Περισσότερες θερμίδες από τις ημερήσιες ανάγκες (παχυσαρκία).
  • Καθημερινή πρόσληψη χοληστερόλης τροφής μεγαλύτερη των 280mg.

Ως αντίδοτο στη φλεγμονώδη διατροφική καταιγίδα, θεωρείται η φυτική μεσογειακού τύπου διατροφή:

  1. με πολλούς ανεπεξέργαστους υδατάνθρακες (ολ. αλέσεως προϊόντα, χαμηλού Γλυκαιμικού Δείκτη τρόφιμα),
  2. με περιορισμένα λιπαρά τροφής, 4 κουταλιές της σούπας από έξτρα παρθένο ελαιόλαδο την ημέρα είναι αρκετές,
  3. με καθημερινή ήπια πρόσληψη άναλων ξ. καρπών (έως 30γρ/ ημέρα),
  4. με υποκατάσταση του κρέατος από φυτικές πηγές πρωτεΐνης (όσπρια, σόγια κα),
  5. με ακραίο περιορισμό επεξεργασμένων τροφών και γλυκών ,
  6. με καθημερινή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών (κόκκινα φρούτα, εσπεριδοειδή, κραμβοειδή λαχανικά, φρέσκια σάλτσα τομάτας με μυρωδικά μπαχαρικά),
  7. με καθημερινή συμπερίληψη μπαχαρικών και εξειδικευμένων τροφίμων (κουρκουμάς, κανέλα Κεϋλάνης, κακάο, πράσινο/μαύρο τσάι, βρασμένος καφές, λιναρόσπορος),
  8. με αποφυγή των trigger foods, αν έχετε αλλεργίες (γάλα, αυγά, φιστίκια, ψάρια /οστρακοειδή, σόγια, σιτάρι),
  9. με ποικιλία τροφίμων, ιδιαίτερα φρούτων, λαχανικών ώστε να αυξηθεί η πιθανότητα να βρεθούν οι αντιφλεγμονώδεις τροφές.

*Μια εξαιρετική απεικόνιση αντιφλεγμονώδους διατροφής αποτελεί η αντιφλεγμονώδης πυραμίδα, όπως τη δημοσίευσαν οι Διαιτολόγοι του Καναδά το Μάρτη του 2016. Δείτε την στην παρουσίαση που ακολουθεί.

parousiash flegmonh kai diatrofh

Δημήτρης Π. Μπερτζελέτος
Δημήτρης Π. Μπερτζελέτος Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.

Ο Δημήτρης Μπερτζελέτος είναι Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, με μεταπτυχιακές σπουδές στη Δημόσια Υγεία και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Δραστηριοποιείται επαγγελματικά στην Τρίπολη, συνεργάζεται επιστημονικά στην ΠΑΕ Αστέρα Τρίπολης, ενώ παρέχει τις υπηρεσίες του στο Κέντρο Αποκατάστασης "Παλλάδιον"