Αναδρομικές μελέτες έχουν συσχετίσει το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ με διάφορες μορφές καρκίνου οισοφάγου και στομάχου. Εντούτοις, οι συσχετίσεις αυτές δεν έχουν ελεγχθεί σε προοπτικές μελέτες, ενώ δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τον ιστολογικό τύπο του καρκίνου. Σε μια προοπτική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Gut (2010;59:39-48), Ολλανδοί ερευνητές προσπάθησαν να δώσουν απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα. Στη μελέτη παρακολουθήθηκαν προοπτικά 120.852 συμμετέχοντες, οι οποίοι συμπλήρωσαν το 1986 ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τη διατροφή και διάφοους άλλους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου.
Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης ήταν 16.3 έτη και στο διάστημα αυτό εμφανίστηκαν 252 περιστατικά καρκίνου του οισοφάγου και 655 περιστατικά καρκίνου του στομάχου. Η κατανάλωση >30 γρ αλκοόλ την ημέρα συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου πλακώδους επιθηλίου του οισοφάγου (RR 4.61, 95%CI 2.24-9.50, P<0.001), όχι όμως και με την εμφάνιση αδενοκαρκινώματος οισοφάγου ή καρκίνου του στομάχου. Οι καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές είχαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οποιουδήποτε καρκίνου στομάχου ή οισοφάγου (RR 1.6-2.63 ανάλογα με τον τύπο καρκίνου). Η συχνότητα και η διάρκεια του καπνίσματος αλλά και τα συνολικά πακέτα/έτη συσχετίστηκαν ανεξάρτητα με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου και του οισοφάγου.
Επίσης, η συνδυασμένη χρήση αλκοόλ (>15 γρ/ημέρα) και καπνίσματος συσχετίστηκε με πολλαπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου πλακώδους επιθηλίου του οισοφάγου (RR 8.05, 95%CI 3.89-16.60) σε σύγκριση με μη καπνιστές που δεν κατανάλωναν αλκοόλ. Συμπερασματικά, στην προοπτική αυτή μελέτη φάνηκε ότι το κάπνισμα συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης όλων των τύπων καρκίνου του οισοφάγου και του στομάχου, ενώ η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ μόνο με κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου πλακώδους επιθηλίου του οισοφάγου.
Ευεξία & Διατροφή. Τεύχος 42 Μάρτιος - Απρίλιος 2010
