Εισαγωγή
Ο καφές είναι ένα από τα πιο συχνά καταναλισκόμενα ροφήματα παγκοσμίως. Περιέχει εκατοντάδες βιοδραστικές ενώσεις, όπως καφεΐνη, χλωρογενικό οξύ, βιταμίνη Ε, νιασίνη, κάλιο, μαγνήσιο και διάφορα άλλα μικροθρεπτικά συστατικά με ευεργετικές ιδιότητες.
Η καφεΐνη, οι πολυφαινόλες και οι μελανοειδίνες φαίνεται να έχουν αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντιινωτική δράση. Ευρήματα από προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι η συνήθης κατανάλωση καφέ σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων χρόνιων ασθενειών, όπως διαβήτη, μη αλκοολικού λιπώδους ήπατος, μεταβολικού συνδρόμου, στεφανιαίων καρδιακών παθήσεων και ορισμένων τύπων καρκίνου.
Η γενική παχυσαρκία ορίζεται ως η μη φυσιολογική ή υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα (ανεξάρτητα από τον τόπο συσσώρευσής του), αλλά στην κοιλιακή παχυσαρκία υπάρχει υπερβολική συγκέντρωση σπλαχνικού λίπους γύρω από την κοιλιά. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκθέσεις του ΠΟΥ, ο επιπολασμός της παχυσαρκίας μεταξύ των ενηλίκων στον κόσμο είναι 16% το 2022 και μια συστηματική ανασκόπηση ανέφερε ότι το 41,5% των ανθρώπων στον κόσμο έχουν κοιλιακή παχυσαρκία.
Μέθοδος
Συμπεριλήφθηκαν 23 εγκάρσιες μελέτες που θεωρούσαν τον καφέ ως έκθεση και τη γενική και κοιλιακή παχυσαρκία ως αποτέλεσμα. Στη μετα-ανάλυση συμπεριλήφθηκαν μελέτες που είχαν αναφέρει αναλογίες πιθανοτήτων ως μέγεθος επίδρασης. Για τη συγκέντρωση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε μοντέλο τυχαίων επιδράσεων.
Σκοπός
Στόχος ήταν η πραγματοποίηση μιας μετα-ανάλυσης παλαιότερων διατομεακών μελετών σχετικά με τη συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης καφέ και των πιθανοτήτων παχυσαρκίας.
Αποτελέσματα
-
Στην εν λόγω μετα-ανάλυση, δεν υπήρχε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης καφέ και των πιθανοτήτων γενικής και κοιλιακής παχυσαρκίας ωστόσο, βρέθηκε σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης καφέ στις γυναίκες και των αυξημένων πιθανοτήτων γενικής παχυσαρκίας.
-
Αυτό μπορεί να αποδοθεί στις φυσιολογικές και ορμονικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Για παράδειγμα, μελέτες έδειξαν ότι η ποσότητα της λιπώδους μάζας και της μάζας χωρίς λίπος στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα καφεΐνης στο πλάσμα και την επίδρασή της.
-
Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι περισσότερες μελέτες που ανέφεραν θετική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης καφέ και της γενικής παχυσαρκίας στις γυναίκες διεξήχθησαν σε ασιατικές χώρες, όπου οι άνθρωποι συνήθως καταναλώνουν τον καφέ τους με ζάχαρη και κρέμα γάλακτος, γεγονός που αυξάνει τη συνολική πρόσληψη ενέργειας.
-
Αρκετές προηγούμενες μελέτες ανέφεραν ότι η κατανάλωση καφέ δεν σχετίζεται με τον ΔΜΣ ως δείκτη γενικής παχυσαρκίας. Για παράδειγμα σε μια τυχαιοποιημένη, διασταυρούμενη, τυφλή δοκιμή που αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα των πολυφαινολών του πράσινου καφέ (300 mg δύο φορές την ημέρα για 8 εβδομάδες) στην απώλεια βάρους σε 29 εθελοντές, το συμπλήρωμα πράσινου καφέ δεν μείωσε σημαντικά το βάρος. Ωστόσο, τα αποτελέσματα μιας μελέτης κοόρτης σε 83436 άτομα στη Δανία έδειξαν ότι η υψηλή κατανάλωση καφέ σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας (όπως μετρήθηκε με βάση τον ΔΜΣ), μεταβολικού συνδρόμου και διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, τα ευρήματα της μελέτης Yonekura Y et al. έδειξαν ότι η κατανάλωση καφέ σχετίζεται με τις μειωμένες πιθανότητες γενικής παχυσαρκίας (που εκτιμάται μέσω του ποσοστού σωματικού λίπους ≥30).
Γιατί φάνηκαν διαφορετικά Αποτελέσματα ως προς την Επίδραση του Καφέ στην Παχυσαρκία;
Αυτές οι αποκλίσεις μπορεί να εξηγούνται από διαφορετικούς σχεδιασμούς μελετών (δηλ. μελέτες κοόρτης έναντι μελετών διατομής). Επιπλέον, οι διαφορετικοί τύποι καταναλισκόμενου καφέ και τα όρια που χρησιμοποιήθηκαν στις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν μπορεί να είναι άλλοι λόγοι για τα εν λόγω διαφορετικά ευρήματα.
Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, τα στοιχεία από διατομεακές μελέτες έδειξαν ότι η κατανάλωση καφέ δεν σχετίζεται με τις πιθανότητες παχυσαρκίας. Ωστόσο τα διαφορετικά αποτελέσματα που φάνηκαν από μελέτες που συμπεριλήφθηκαν οφείλεται στα εξής παρακάτω
-
Η αξιολόγηση του τύπου του καφέ που καταναλώνεται δεν πραγματοποιήθηκε σε πολλές από τις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν. Οι διάφοροι τύποι καφέ διαφέρουν ως προς τα θρεπτικά συστατικά και τα φυτοχημικά.
-
Οι διαφορετικές μέθοδοι παρασκευής του καφέ σε διαφορετικούς πολιτισμούς και οι διαφορετικές μέθοδοι κατανάλωσης καφέ μεταξύ των συμμετεχόντων στις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν ενδέχεται να επηρεάσουν τα τελικά μας αποτελέσματα. Για παράδειγμα, σε ορισμένες χώρες, ο καφές καταναλώνεται συνήθως με κρέμα γάλακτος ή ζάχαρη, γεγονός που δεν μπορεί να αξιολογήσει με ακρίβεια τη σχέση, εάν δεν αξιολογηθεί και δεν ελεγχθεί.
-
Τα κύρια ευρήματά ενδέχεται να επηρεάζονται από συγχυτικούς παράγοντες που υπήρχαν στις αρχικές μελέτες που συμπεριλήφθηκαν. Όλα αυτά τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των μελετών που συμπεριλήφθηκαν μπορεί να ευθύνονται για αυτά τα αποκλίνοντα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν παραπάνω. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες, ιδίως με προοπτικό σχεδιασμό, για να καταλήξουμε σε οριστικό συμπέρασμα.
