Επιστημονικά Νέα

Όσοι ακολουθούν μια χορτοφαγική διατροφή ζουν περισσότερο;

της Γεωργίας Ρουσινού
19 Μαΐου 2017
15951 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
frouta kai laxanika xortofagikh diatrofh

Photo source: www.bigstockphoto.com

Σε σημαντικά οφέλη για την υγεία κατέληξε η πρώτη συστηματική ανασκόπηση με μετα-ανάλυση, σχετικά με την εκτίμηση της συσχέτισης ανάμεσα στην χορτοφαγική διατροφή και σε πολλαπλά αποτελέσματα για την υγεία

Στη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών, μελέτες παρατήρησης έχουν αναφέρει οφέλη από την κατανάλωση μιας χορτοφαγικής διατροφής. Ωστόσο, τα αποτελέσματα έχουν αμφισβητηθεί, άλλοτε λόγω μικρού δείγματος και άλλοτε λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του δείγματος που δυσκολεύει τη γενίκευση των συμπερασμάτων. Ταυτόχρονα, λιγοστές έρευνες έχουν αναφέρει ότι η αυστηρά χορτοφαγική (vegan) διατροφή είναι υγιεινή, χωρίς να έχουν καταλήξει σε πειστικά αποτελέσματα.


Διαβάστε επίσης: Είμαι διαιτολόγος, πώς θα αξιολογήσω μια επιστημονική έρευνα; [Δωρεάν EBOOK]


Τι εξέτασε η παρούσα μελέτη;

Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Careggi, διεξήγαγε την πρώτη συστηματική ανασκόπηση με μετα-ανάλυση όλων των δημοσιευμένων ερευνών διατομής και προοπτικών μελετών κοόρτης, με στόχο να εκτιμηθεί η συσχέτιση ανάμεσα στις χορτοφαγικές/vegan δίαιτες και σε πολλαπλά αποτελέσματα, που περιλαμβάνουν παράγοντες κινδύνου για χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες, κίνδυνο θνησιμότητας από κάθε αιτία, συχνότητα και θνησιμότητα από καρδιαγγειακές παθήσεις, κάθε κακοήθη νεοπλασία και συγκεκριμένους τύπους καρκίνου.

Συνολικά, συμπεριλήφθησαν στην τελική ανάλυση 108 δημοσιευμένες έρευνες. Οι επιλεγμένες μελέτες διατομής (n=98) εξέτασαν την επίδραση της χορτοφαγικής διατροφής (n=86) και της vegan διατροφής (n=24) σε παράγοντες κινδύνου χρόνιων παθήσεων, σε συνολικά 56.461 χορτοφάγους και 8.421 vegans, συγκριτικά με 184.167 παμφάγους. Αντίστοιχα, οι επιλεγμένες προοπτικές μελέτες (n=10) εξέτασαν τη συσχέτιση ανάμεσα στη χορτοφαγική (n=10) και vegan διατροφή (n=2) σε διαφορετικές κλινικές εκβάσεις, σε συνολικά 72.298 χορτοφάγους που παρακολουθήθηκαν για 4,1-21 έτη.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;

Συγχρονικές μελέτες. Η ανάλυση των μελετών διατομής έδειξε ότι η χορτοφαγική διατροφή σχετίζεται σημαντικά με χαμηλότερο ΔΜΣ (-1,49), ολική χοληστερόλη (-28,16 mg/dl), LDL-χοληστερόλη (-21,27 mg/dl), HDL-χοληστερόλη (-2,72 mg/dl), τριγλυκερίδια (-11,39 mg/dl), και γλυκόζη αίματος (-5,08 mg/dl), συγκριτικά με την παμφάγο διατροφή. Παρόμοια, η vegan διατροφή σχετίστηκε με σημαντικά χαμηλότερο ΔΜΣ (-1,72), ολική χοληστερόλη (-31,02 mg/dl), LDL-χοληστερόλη (-22,87 mg/dl) και γλυκόζη αίματος (-6,38 mg/dl), αλλά όχι με σημαντικά μειωμένη HDL-χοληστερόλη και τριγλυκερίδια.

Προοπτικές μελέτες. Δεν βρέθηκε σημαντική συσχέτιση της χορτοφαγικής διατροφής με την συχνότητα και θνησιμότητα από καρδιοαγγειακά νοσήματα συνολικά (p = 0,07). Ωστόσο, επιμέρους ανάλυση έδειξε ότι η χορτοφαγική διατροφή σχετίζεται σημαντικά (p<0,001) με μειωμένη εμφάνιση και/ή θνησιμότητα από ισχαιμική καρδιοπάθεια, και συγκεκριμένα με 25% χαμηλότερο κίνδυνο (RR:0,75; 95%CI; 0,68-0,82), ενώ δεν παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση με την αγγειακή εγκεφαλική νόσο. Αναφορικά με τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου, η ανάλυση έδειξε σημαντικά μειωμένο κίνδυνο καρκίνου στους χορτοφάγους (RR:0,92; 95%CI; 0,87-0,98) και τους vegans (RR:0,85; 95%CI; 0,75-0,95). Αντίθετα, δεν βρέθηκε συσχέτιση με τη θνησιμότητα από καρκίνο συνολικά και από συγκεκριμένους τύπους. Παρόμοια, δεν βρέθηκε συσχέτιση της χορτοφαγικής (p = 0,24) και vegan διατροφής (p = 0,42) με τη θνησιμότητα από κάθε αιτία.

Τι να κρατήσετε;

  1. Οι χορτοφάγοι και οι vegans παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα σε παράγοντες κινδύνου χρόνιων νόσων, όπως ο ΔΜΣ, τα λιπίδια και η γλυκόζη του αίματος, συγκριτικά με τους παμφάγους.
    Τα ευρήματα δεν προκαλούν έκπληξη, δεδομένου ότι η διατροφή τους είναι χαμηλή σε ολικά και κορεσμένα λιπαρά, πλούσια σε σόγια, όσπρια, ξηρούς καρπούς και φυτικά έλαια. Ωστόσο, τα παραπάνω ευρήματα επηρεάζονται σημαντικά από τη φύση των συγχρονικών μελετών, στις οποίες αποδόθηκε μέτριος έως υψηλός κίνδυνος μεροληψίας, καθώς και από τον υψηλό βαθμό ετερογένειας που παρουσιάστηκε στην συνολική ανάλυση.
  2. Οι χορτοφάγοι και οι vegans διατρέχουν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ισχαιμικής καρδιοπάθειας (-25%) και μειωμένη εμφάνιση καρκίνου (-8% χορτοφάγοι, -15% vegans), με μη σημαντική ετερογένεια ανάμεσα στις μελέτες. Αντίθετα, δεν βρέθηκε σημαντική συσχέτιση με τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα, από καρκίνο και από κάθε αιτία, με σημαντική ετερογένεια μεταξύ των ερευνών.

Τα συγκεκριμένα ευρήματα δεν είναι αναγκαστικά αντιφατικά. Η εμφάνιση νόσου και η θνησιμότητα από αυτή είναι δύο ξεχωριστές εκβάσεις, και ενώ η πρώτη επηρεάζεται σε πολλές περιπτώσεις άμεσα από τον τρόπο διατροφής, η δεύτερη καθορίζεται περισσότερο από τις μεθόδους θεραπείας στις οποίες έχει πρόσβαση το άτομο.

Εν κατακλείδι, δεν υπάρχουν ακόμη αποδείξεις ότι οι χορτοφάγοι και οι vegans ζουν περισσότερο, σίγουρα όμως υπάρχουν σημαντικά δεδομένα που υποδεικνύουν ότι απολαμβάνουν καλύτερα επίπεδα υγείας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Dinu M, Abbate R, Gensini GF, Casini A, Sofi F. Vegetarian, vegan diets and multiple health outcomes: a systematic review with meta-analysis of observational studies. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. Published online 06 Feb. 2016. doi: 10.1080/10408398.2016.1138447

Γεωργία Ρουσινού
Γεωργία Ρουσινού Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc., RD