Θα σας έχει τύχει, να έρχονται πελάτες ενθουσιασμένοι που θα μπουν σε ένα διατροφικό πρόγραμμα και να εγκαταλείπουν αποθαρρύμενοι λίγο καιρό αργότερα. Είναι αυτοί που πολύ πιθανώς να πουν ότι “ο διαιτολόγος δεν με κατάλαβε” ή “δεν ήταν καλός”. Η αποτελεσματικότητα της δίαιτας απαιτούν από την πλευρά του επαγγελματία την αξιολόγηση και την ενίσχυση του κινήτρου του πελάτη και της ετοιμότητας του για αλλαγές.
Τα 5 στάδια της αλλαγής συμπεριφοράς
Η επιθυμία για αλλαγή δεν ταυτίζεται με την πράξη- με την ετοιμότητα για δράση. Η ετοιμότητα αφορά το βαθμό στον οποίο το άτομο είναι διατεθιμένο να αποδεχτεί και να υιοθετήσει ένα συγκεκριμένο πλάνο για να αλλάξει μια συμπεριφορά. Είναι μια διαδικασία και όχι μια σταθερή κατάσταση, η οποία περνά από διάφορα στάδια. Πολλές φορές μπορεί να υπάρχει παλινδρόμηση σε προηγούμενα στάδια ή ταλάντευση μεταξύ δυο σταδίων.
| 1 | Προ-περισυλλογή: δεν αναγνωρίζει ότι η ζωή του μπορεί να βελτιωθεί αν αλλάξει τη διατροφική του συμπεριφορά |
| Αντιδρά στις προτάσεις σας.
Δεν ακολουθεί τη δίαιτα πιστά και κάνει συχνές παρασπονδίες. Αισθάνεται ότι η κατάσταση του δεν είναι σοβαρή και θα ακολουθήσει τη δίαιτα όταν νιώσει ότι χειροτερεύει. |
|
| 2 | Περισυλλογή: αναγνωρίζει το πρόβλημα και ότι χρειάζεται να αλλάξει, μπαίνει στη διαδικασία συλλογής πληροφοριών για πιθανές λύσεις |
| Γνωρίζει ότι πρέπει να κάνει τη δίαιτα-αλλαγές
Προβάλλει δικαιολογίες (εξωτερικούς παράγοντες που τον δυσκολεύουν): «η οικογένεια δεν με στηρίζει, δουλεύω πολλές ώρες-δεν προλαβαίνω να ετοιμάσω το διαιτητικό πρόγραμμα, δεν έχω χρήματα για να αγοράσω τις κατάλληλες τροφές, τρώω συχνά έξω και είναι δύσκολο» |
|
| 3 | Προετοιμασία: ετοιμάζεται να κάνει τα πρώτα βήματα για αλλαγή |
| Ρωτάει, σκέφτεται εναλλακτικές
Προσπαθεί να αλλάξει τις διατροφικές συνήθειες του Είναι πλέον πεποισμένος ότι πρέπει να αλλάξει, αλλά δυσκολεύεται Σκέφτεται τα οφέλη που θα έχει όταν εφαρμόσει τη διαίτα |
|
| 4 | Δράση: κάνει αλλαγές, συμμορφώνεται με το διατροφικό πλάνο |
| Εφαρμόζει ακριβώς τη δίαιτα
Δεν παραπονιέται για τις δυσκολίες Βλέπει αλλαγή και σε άλλα πεδία της ζωής του |
|
| 5 | Συντήρηση: η νέα διατροφή έχει γίνει πλέον συνήθεια |
Αξιολόγηση της ετοιμότητας
Δοκιμάστε να ρωτήσετε τα εξής προκειμένου να καταλάβετε πόσο έτοιμος είναι ο πελάτης και να σχεδιάσετε ένα διατροφικό πλάνο που θα είναι κατάλληλο στις ανάγκες αλλά και στον βαθμό ετοιμότητας του:
1. Έχετε δοκιμάσει στο παρελθόν να χάσετε κίλα και με ποιο τρόπο;
Οι απαντήσεις συνήθως εμπίπτουν σε δυο κατηγορίες:
- έχει δοκιμάσει πολλές μεθόδους, που σημαίνει ότι πιθανώς βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας (αναζητεί λύσεις αλλά δεν έχει καταλήξει σε ένα πλάνο ή ψάχνει μαγικές λύσεις και δεν μπορεί να δεσμευτεί σε μια)
- είναι η πρώτη φορά που προσπαθεί, που σημαίνει ότι μπορεί να βρίσκεται σε ένα από τα δυο πρώτα στάδια
2. Για ποιους λόγους δεν επιτύχατε τον στόχο σας;
Με την ερώτηση αυτή διερευνούμε την στάση του πελάτη απέναντι στην αλλαγή. Αν αποδώσει την αποτυχία του σε εξωτερικούς παράγοντες (έλλειψη χρόνου, η οικογένεια δεν υποστήριξε κλπ) τότε πιθανώς βρίσκεται στα πρώτα στάδια του κύκλου της αλλαγής. Αν σε αυτή τη φάση του δώσετε ένα αυστηρό διατροφικό πλάνο, πιθανώς θα σας εγκαταλείψει αρκετά σύντομα. Αν αντίθετα, αναλάβει την ευθύνη της αποτυχίας, τότε πιθανώς είναι πιο έτοιμος να αναλάβει σοβαρή δράση.
3. Σε μια κλίμακα από το 1 ως το 10 (όπου 1=σε καμία περίπωση και 10=σίγουρα θα το κάνω) θα μπορούσατε να καταναλώσετε αναψυκτικά/γλυκά μόνο ... φορές, την επόμενη εβδομάδα;
Ο αριθμός που θα απαντήσει ο πελάτης αντανακλά το βαθμό δέσμευσης του στο πλάνο. Όσο μικρότερος ο αριθμός, τόσο μικρότερη και η ετοιμότητα για αλλαγή.
Συμπερασματικά:
- Διευκρινήστε τα κίνητρα (πχ αυτοπεποίθηση, περισσότερες δραστηριότητες με τα παιδιά, μακροζωϊα, ψυχική ευεξία)
- Αναγνωρίστε τις δυσκολίες, συναισθήματα, φόβους, ανησυχίες του πελάτη και υποστηρίξτε ακόμα και την παραμικρή πρόοδο
- Διερευνήστε τις καταστάσεις που θέτουν σε κίνδυνο τη δίαιτα και προτείνετε λύσεις
