Ε. Μπαμπαρούτση: Ο ρόλος του αθλητικού διατροφολόγου σήμερα

Οι διαιτολογικές πράξεις μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το χώρο δραστηριοποίησης του Διαιτολόγου-Διατροφολόγου και το πλαίσιο της αλληλεπίδρασης του με το κοινό. Όλοι ασκούν τη διαιτολογική πράξη η οποία έχει ως σκοπό με επιστημονικά αποδεκτές μεθόδους να κάνει ανίχνευση, αξιολόγηση, διάγνωση, παρέμβαση, καταγραφή και παρακολούθηση των διαιτητικών συμπεριφορών και των παραμέτρων που τις καθορίζουν ή/και τις επηρεάζουν. Η διαιτολογική πράξη εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης της υγείας του ανθρώπου μέσω της σωστής διατροφικής φροντίδας, που παρέχεται είτε δια ζώσης, είτε εξ' αποστάσεως σε άτομα, ομάδες ή πληθυσμούς.

• Η διατροφική ανίχνευση και η διατροφική αξιολόγηση, όπως αναφέρεται ανωτέρω.

• Η διατροφική διάγνωση και ο προσδιορισμός του ενεργειακού ισοζυγίου και της θρεπτικής κατάστασης.

• Η κατάρτιση διατροφικού σχήματος και η συστηματική εφαρμογή διατροφικής υποστήριξης σε μεμονωμένα άτομα ή ομάδες για τη βελτίωση της απόδοσης αθλητών και ασκουμένων, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της προπονητικής διαδικασίας.

• Η εκπαίδευση αθλητών και γονέων, προπονητών και άλλων εμπλεκόμενων ειδικοτήτων σχετικά με θέματα διατροφής.

Οι παραπάνω ενέργειες διεξάγονται με μεθόδους που γίνονται αποδεκτές από ευρωπαϊκούς ή εθνικούς φορείς ή επιστημονικές εταιρίες.

Το μεγάλο ενδιαφέρον που εμφανίζει ο συγκεκριμένος επιστημονικός κλάδος αποδεικνύεται από το πλήθος ερευνών που αφορούν τις αλληλεπιδράσεις της διατροφής και της υγείας με την άσκηση, καθώς και την υψηλή χρηματοδότηση ερευνών-συνεδρίων και εκδόσεων από διεθνείς εταιρίες προϊόντων διατροφής. Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη οργανισμών και συλλόγων είτε σε εθνικό είτε σε διεθνές επίπεδο, με ανθρώπινο δυναμικό επιστήμονες υγείας της διατροφής αυξάνει την προαγωγή του συγκεκριμένου κλάδου, ενώ η ανάπτυξη τμημάτων διατροφής σε κολέγια και πανεπιστήμια και η εκδοτική αύξηση επιστημονικών περιοδικών που σχετίζονται με τη διατροφή και την υγεία αναβαθμίζουν την παρουσία του κλάδου.

Άριστη επικοινωνία, παρουσία και συμβουλευτικές ικανότητες

Η εξειδίκευση καταρχήν επιτυγχάνεται με επιπλέον μεταπτυχιακές σπουδές από το βασικό προπτυχιακό επίπεδο, το οποίο δίνει βασικές γνώσεις διατροφής και την αλληλεπίδρασή της με την υγεία. Επιπλέον είναι απαραίτητη η παρακολούθηση σεμιναρίων- συνεδρίων σχετικών με το αντικείμενο με τελικό σκοπό ο Αθλητικός διαιτολόγος να αποκτήσει τις παρακάτω δεξιότητες:

• Δυνατότητα για ακριβή μέτρηση ύψους και σωματικού βάρους.

• Δυνατότητα να αξιολογήσει με ακρίβεια την σύσταση σώματος.

• Ικανότητα για την ακριβή αξιολόγηση και εκτίμηση του ενεργειακού ισοζυγίου.

• Πλήρη γνώση και εφαρμογή της αθλητικής διατροφής, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών συνέντευξης και εκπαίδευσης.

• Γνώση συμπληρωματικής εργογονικής βοήθειας και συμπληρωμάτων διατροφής.

• Γνώση κανόνων και κανονισμών αθλητικών φορέων.

• Γνώση εργοφυσιολογικών και προπονητικών παραμέτρων.

Ο αθλητικός διαιτολόγος παρέχει ατομικές και ομαδικές διατροφικές συμβουλές και εκπαίδευση για την βελτίωση της απόδοσης αθλητών και απλών ασκουμένων. Οι κύριες υποχρεώσεις του περιλαμβάνουν:

• Ατομικές και ομαδικές συμβουλές πάνω στην καθημερινή διατροφή για βελτίωση της απόδοσης και της υγείας.

• Μετάφραση των τελευταίων επιστημονικών δεδομένων πάνω σε πρακτικές συστάσεις αθλητικής διατροφής.

• Παρακολούθηση και καταγραφή της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών διατροφής, που χρησιμεύει ως πηγή διατροφικών πληροφοριών για προπονητές, εκπαιδευτές και γονείς.

• Παρέχει επιστημονική εκπαίδευση για θέματα αθλητικής διατροφής μέσω προγραμμάτων υγείας και ευεξίας σε αθλητικές ομάδες και κοινοτικές ομάδες.

• Διατήρηση επαγγελματικής ικανότητας και δεξιοτήτων που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματος.

Στην χώρα μας έχει αυξηθεί η παροχή υπηρεσιών αθλητικής διατροφής μιας και είναι αρκετοί οι χώροι που ασκείται η συγκεκριμένη ειδικότητα όπως τα διαιτολογικά γραφεία, τα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας, τους δήμους και τους αθλητικούς οργανισμούς, τις αθλητικές ομοσπονδίες και τους συλλόγους, τις ιδιωτικές επιχειρήσεις (γυμναστήρια, προπονητικά κέντρα,  κέντρα αποκατάστασης, διαγνωστικά εργαστήρια), τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, τις εταιρίες με συμπληρώματα αθλητικής διατροφής, καθώς και τις ιστοσελίδες παροχής διατροφικών πληροφοριών.

Η ικανότητα συνεργασίας με το περιβάλλον του «αθλητή» αποτελεί σύμμαχο σε μία επιτυχημένη καριέρα

Στα βασικά συστατικά για μια επιτυχημένη καριέρα εντάσσονται:

• Η σωστή ερμηνεία και μετάδοση διατροφικών γνώσεων.
• Η κατάλληλη ψυχολογική προσέγγιση του πληθυσμού στόχου.
• Η διατροφική αγωγή-κατανόηση σημαντικότητας διατροφής και κινδύνων
• Η τροποποίηση διατροφικής συμπεριφοράς
• Η αυτοπεποίθηση
• Η συνέπεια-υπευθυνότητα-πειθώ-υπομονή
• Αγάπη για τον αθλητισμό

Μπορεί να φαίνεται μια ευχάριστη και αναζωογονητική εργασία, από την άλλη είναι μια δουλειά για «γερά νεύρα» διότι υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να δυσκολέψουν κατά πολύ το περιβάλλον εργασίας όπως:

• Η κακή συνεργασία με τον προπονητή και τους συνεργάτες του αθλητή
• Η παρέμβαση της οικογένειας και των συνεργατών στη διατροφική διαχείριση του αθλητή
• Η ελλειπής γνώση των υποχρεώσεων του απο συνεργάτες και το περιβάλλον του
• Οι διατροφικοί μύθοι
• Η υπερβολική ανάγκη για χρήση συμπληρωμάτων
• Η ελλειπή συμμόρφωση
• Οι τραυματισμοί
• Τα πολλαπλά ταξίδια και οι αγώνες
• Η απουσία τεχνολογικής υποστήριξης
• Η χαμηλή αμοιβή

Η αγάπη για τον αθλητισμό, η ανάγκη για συνεχή διεκδίκηση της γνώσης και η κατανόηση των παραμέτρων που θα συμβάλλουν συνεργιστικά με τον επαγγελματικό κλάδο της Αθλητικής διατροφής θα προσδιορίσουν την τελική επιτυχία της καριέρας του επιστήμονα υγείας.