Ψυχολογία

Ψυχογενής Βουλιμία

της Σοφίας Φατσέα
13 Αυγούστου 2008
20445 Προβολές
1 λεπτό να διαβαστεί
psyxogenis voulimia

Photo source: www.bigstockphoto.com

Η Ψυχογενής Βουλιμία ανήκει στις διαταραχές πρόσληψης τροφής. Εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία. Εάν δεν γίνει έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση, οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ σοβαρές. Δεν απειλείται άμεσα η ζωή του ασθενή, όπως στην περίπτωση της ψυχογενούς ανορεξίας, παρόλα αυτά οι συνέπειες στην ψυχική υγεία του είναι εξίσου σημαντικές.

Χαρακτηριστικό της διαταραχής είναι η υπερφαγία η οποία επιχειρείται να αντισταθμιστεί απ’ τον ασθενή με δυο κυρίως τρόπους: Είτε με την καταφυγή στην κάθαρση με διουρητικά, αυτοπροκαλούμενους εμετούς, καθαρτικά ή υποκλυσμούς, είτε με άλλες μορφές κάθαρσης όπως η υπερβολική σωματική άσκηση και η νηστεία.

Η ψυχογενής βουλιμία όσον αφορά την αιτιολογία της, είναι θα λέγαμε μια πολυπαραγοντική δυσλειτουργία που αφορά ψυχολογικά, φυσιολογικά, αναπτυξιακά και πολιτιστικά στοιχεία. Παράγοντες της προσωπικότητας όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση και μειωμένη ικανότητα για αντιστάσεις σε στρεσογόνες καταστάσεις και μεταβατικές περιόδους όπως είναι η εφηβεία, η ανάπτυξη της σεξουαλικότητας, ο γάμος, η εγκυμοσύνη, οι διαπροσωπικές συγκρούσεις, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη τέτοιων διαταραχών.

Επίσης έχει βρεθεί πως η παιδική παχυσαρκία, τα προβλήματα στις σχέσεις παιδιού-γονέων καθώς και η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών αποτελούν παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης διαταραχών διατροφής.

Η ψυχογενής βουλιμία επηρεάζει εμφανώς περισσότερο το γυναικείο πληθυσμό και μεταξύ του πληθυσμού των κοριτσιών που βρίσκονται στην εφηβεία, η ψυχογενής βουλιμία εκδηλώνεται με συχνότητα 1% έως 3% (APA, 1994). Πιθανότερες ηλικίες στις οποίες μπορεί η διαταραχή να εκδηλωθεί είναι μεταξύ 13 και 20 χρόνων. Μπορεί να είναι μια χρόνια κατάσταση ή να εμφανίζεται περιστασιακά και η πρόγνωσή της είναι σχετικά δύσκολη.

Συχνά η ψυχογενής βουλιμία συνυπάρχει ή και επικαλύπτεται από άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως είναι η κατάθλιψη ή η σχιζοφρένεια. Πιο συγκεκριμένα, η κλινική έρευνα έχει επικεντρωθεί στην υψηλή συχνότητα διαταραχών προσωπικότητας σε ασθενείς με ψυχογενή βουλιμία. Συνολικά, ποσοστό μεταξύ 2 και 50% των γυναικών με ψυχογενή βουλιμία έχουν κάποιον τύπο διαταραχής προσωπικότητας.

Όσον αφορά τη θεραπευτική αντιμετώπιση της ψυχογενούς βουλιμίας, όπως σε κάθε περίπτωση διατροφικής διαταραχής, είναι απαραίτητη η συνεργασία ειδικών όπως παθολόγου, διαιτολόγου και ψυχοθεραπευτή. Πολύ σημαντικό είναι να αποκλειστεί τα ενδεχόμενο οργανικού προβλήματος μετά από ιατρική εξέταση. Πολλοί ερευνητές έχουν εξετάσει την αποτελεσματικότητα φαρμακευτικής αντιμετώπισης και ψυχοθεραπείας. Ανάλογα με την περίπτωση εφαρμόζεται ο ένας ή ο άλλος τρόπος αντιμετώπισης, ή και συνδυασμός των δυο.

Οι σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει πως οι πιο αποτελεσματικές μορφές θεραπευτικής παρέμβασης είναι οι γνωσιακές-συμπεριφορικές. Αυτές είναι επικεντρωμένες στην καθοδήγηση γνωσιακών πλευρών της διαταραχής, όπως η ενασχόληση με το σώμα, το βάρος και το φαγητό, την χαμηλή αυτοεκτίμηση και την τάση για απόκτηση της ιδανικής αυτό-εικόνας από τη μεριά του ατόμου. Η προσέγγιση αυτή επίσης ανταποκρίνεται στα συμπεριφορικά στοιχεία της διαταραχής, όπως είναι ο άστατος τρόπος διατροφής, η λήψη καθαρτικών, οι αυτοπροκαλούμενοι εμετοί, η νηστεία και η εξαντλητική άσκηση. Επίσης, στόχος είναι η αντικατάσταση των διαιτητικών συνηθειών και των προσπαθειών κάθαρσης με πιο υγιείς διατροφικές συνήθειες και δραστηριότητες.

Σε κάθε περίπτωση, ειδικά σ’ εκείνες όπου υπάρχουν ενδοοικογενειακά προβλήματα, η συμμετοχή όλης της οικογένειας στη θεραπευτική παρέμβαση είναι εκείνη που εγγυάται την επίτευξη αποτελεσμάτων αλλά και τη μονιμότητά τους.

Σοφία Φατσέα
Σοφία Φατσέα Ψυχοπαιδαγωγός-Σύμβουλος