Αυξανομένου του προσδόκιμου επιβίωσης, αυξάνεται το ποσοστό ατόμων με μειωμένη εγκεφαλική λειτουργία, με 1 στους 3 ογδοντάχρονους να πάσχουν από κάποιο τύπο άνοιας – ποσοστό που προσεγγίζει το 50% στην ηλικία των 85 ετών. Συνεπώς, τα τελευταία χρόνια το πεδίο μελέτης της επίδρασης της μεσογειακής διατροφής στην πρόληψη των διάφορων τύπων ανοιών παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς έχει βρεθεί ότι σε εγκατεστημένη νόσο, η διατροφή δε φαίνεται να διαδραματίζει ζωτικό ρόλο.
Σε μία πρόσφατη προοπτική μελέτη παρατήρησης στη Σκωτία, διερευνήθηκε η συσχέτιση μεταξύ της μεσογειακής διατροφής και των μεταβολών σε ποσοτικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου με μαγνητική τομογραφία.
Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;
Η μελέτη διεξήχθη σε 3 φάσεις:
- Φάση 1η: Οι ερευνητές συνέλλεξαν, χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων (168 τρόφιμα), δεδομένα για τις διατροφικές συνήθειες 967 σκωτσέζων, ηλικίας 70 ετών.
- Φάση 2η: Οι 562 από τους εθελοντές, σε ηλικία 73 ετών, υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία όπου αξιολογήθηκαν ο ολικός όγκος εγκεφάλου, ο όγκος γκρίζας ζώνης και το πάχος του φλοιού του εγκεφάλου. Επίσης συλλέχθηκαν ξανά δεδομένα για τις διαιτητικές τους συνήθειες, όπως και στην 1η φάση.
- Φάση 3η: Καταγράφηκαν εκ νέου όλες οι παράμετροι της 2ης φάσης, σε 401 εθελοντές ηλικίας 76 ετών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δε διεξήχθη καμίας μορφής παρέμβαση, ενώ οι συμμετέχοντες εθελοντές δεν έπασχαν από κάποιο τύπο άνοιας κατά την 2η φάση και διέφεραν μεταξύ τους ως προς το βαθμό προσκόλλησης στη μεσογειακή δίαιτα.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Άτομα που δεν είχαν υψηλή προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα για υψηλότερη μείωση του ολικού όγκου εγκεφάλου, στα 3 χρόνια που μεσολάβησαν, συγκριτικά με άτομα που εμφάνισαν υψηλότερη προσκόλληση. Μάλιστα, στα άτομα με υψηλή προσκόλληση ο ολικός όγκος του εγκεφάλου μειώθηκε κατά το ήμισυ σε σχέση με την ομάδα χαμηλής προσκόλλησης (αλλά και με τη μείωση που επέρχεται φυσιολογικά με τη γήρανση). Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώθηκαν έπειτα και από εξομοίωση ως προς τους βασικούς συγχυτικούς παράγοντες όπως είναι η ηλικία, το επίπεδο εκπαίδευσης, ο σακχαρώδης διαβήτης και η αρτηριακή υπέρταση. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε συσχέτιση μεταξύ της μεσογειακής δίαιτας και της μεταβολής της γκρίζας ζώνης, αλλά και του πάχους του φλοιού του εγκεφάλου.
Ποιο είναι το συμπέρασμα για τον επαγγελματία υγείας;
Είναι σημαντικό να συγκρατήσουμε, λόγω του προοπτικού σχεδιασμού της μελέτης, ότι η χαμηλή προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή αποτέλεσε προγνωστικό δείκτη για μεγαλύτερη ατροφία του εγκεφάλου στον πληθυσμό αυτό, ενώ δε βρέθηκαν συγκεκριμένες ομάδες τροφίμων που να «ενοχοποιούνται». Συνεπώς, φαίνεται ότι το σύνολο των ποιοτικών χαρακτηριστικών της μεσογειακής δίαιτας προστατεύει την εγκεφαλική λειτουργία των ηλικιωμένων. Και μην ξεχνάμε ότι η αξία των παραπάνω ευρημάτων βαρύνει περισσότερο, αν αναλογιστούμε τον αντίκτυπο της έκπτωσης της εγκεφαλικής λειτουργίας στην ποιότητα ζωής των ατόμων της τρίτης ηλικίας.
